ΤΟΥΡΚΙΑ: Σε φάση σαρωτικών αλλαγών!

Του ΣΑΒΒΑ ΚΑΛΕΝΤΕΡΙΔΗ

Οι συνθήκες και οι στρατιωτικές αλλά και πολιτικοδιπλωματικές διεργασίες και τα γεγονότα που οδήγησαν στη δημιουργία της σημερινής Τουρκίας ως χώρας και ως μοντέλου διακυβέρνησης άρχισαν στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν οι Αγγλοι και οι Γάλλοι μοίραζαν σε ζώνες επιρροής τα οθωμανικά «ιμάτια» της Μέσης Ανατολής (Συνθήκη Sykes-Picot) και ολοκληρώθηκαν με τη Συνθήκη που υπογράφηκε στη Λωζάννη της Ελβετίας στις 24 Ιουλίου 1923.

Με τη συγκεκριμένη συνθήκη η Τουρκία απέκτησε το δικαίωμα έναντι της Δύσης να «διαχειρίζεται» όπως θέλει τις μουσουλμανικές εθνότητες οι οποίες κατοικούσαν στα όρια του νέου κράτους και αναγνωρίστηκαν από τις χώρες που υπέγραψαν τη συνθήκη αυτή. 

Στο πλαίσιο του δικαιώματος αυτού, με την κάλυψη και την ανοχή της Δύσης, όλες ανεξαιρέτως οι τουρκικές κυβερνήσεις ακολούθησαν μια βάρβαρη πολιτική εθνικής αφομοίωσης όλων των μουσουλμανικών εθνοτήτων που κατοικούσαν στη χώρα, με στόχο τη δημιουργία μιας συμπαγούς τουρκικής εθνότητας από τα σπαράγματα των εθνοτήτων και από το πολυάριθμο κουρδικό έθνος.

Οταν οι ΗΠΑ πρώτα προέτρεπαν τον Σαντάμ Χουσεΐν να εισβάλει στο Κουβέιτ, και μετά καλούσαν τη διεθνή κοινότητα και τον ΟΗΕ να τον επαναφέρει στην… τάξη με την επιχείρηση «Καταιγίδα της Ερήμου» (1991), λίγοι ήταν εκείνοι που διέβλεπαν ότι άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για την αλλαγή του συστήματος ισορροπιών και των συνόρων που είχαν καθοριστεί με τις προαναφερθείσες συνθήκες.
 

Με την εφαρμογή των ζωνών απαγόρευσης πτήσεων νοτίως του 32ου και βορείως του 36ου παραλλήλου άρχισε ο ντε φάκτο διαμελισμός του Ιράκ, διαδικασία που ήταν περισσότερο από βέβαιο ότι αργά ή γρήγορα θα επηρεάσει και όλες τις γύρω χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας.
 

Τις τελευταίες εβδομάδες οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μεσοποταμίας, της Μέσης Ανατολής και της Τουρκίας έχουν πείσει πλέον ακόμα και τους πιο δύσπιστους ότι ένας ολόκληρος κόσμος εκεί αλλάζει, περίπου έναν αιώνα μετά τη θεμελίωσή του.

Οι αλλαγές αυτές ωθούν ή για την ακρίβεια στην κυριολεξία παρασέρνουν και την Τουρκία, η οποία επί δεκαετίες που διαρκεί η ένοπλη κουρδική εξέγερση (15 Αυγούστου 1984) παρέμενε σταθερή και αποφασισμένη να μην αποδεχτεί κανενός είδους αλλαγή, που θα έθετε σε κίνδυνο το δόγμα «ένα έθνος, ένα κράτος, μια γλώσσα, μια θρησκεία», με βάση το οποίο έγιναν οι γενοκτονίες των χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολής, για να ακολουθήσει η ίδρυση ενός «καθαρού» τουρκικού κράτους-έθνους.
 

Την ίδια πολιτική της άρνησης ακολούθησαν και οι κυβερνήσεις του Ερντογάν, ώσπου να αντιληφθεί το κράτος στην Αγκυρα το 2009 ότι το παιχνίδι το έχαναν οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, που είχαν αναλάβει τη διαχείριση του Κουρδικού, και το κέρδιζε το κουρδικό απελευθερωτικό κίνημα.
 

Από το 2009 οι κυβερνήσεις Ερντογάν άρχισαν να ψάχνουν τρόπους να παρουσιάσουν όσο πιο ανώδυνα γίνεται στην τουρκική κοινή γνώμη την ήττα της πολιτικής που ακολούθησε η Τουρκία απέναντι στους Κούρδους, για να φθάσουμε στο σήμερα, που όλα δείχνουν ότι έχει πλέον παραχωρηθεί ένα είδος ντε φάκτο αυτονομίας στους Κούρδους.

(...) Πριν  σας παρουσιάσουμε τη νέα πολιτική της Αγκυρας στο Κουρδικό (...) σας αφήνουμε να διαβάσετε αποσπάσματα από τον λόγο του Κοτσαλί Μπαλά, στελέχους του ΡΚΚ, στην τελετή εγκαινίων του ηρώου πεσόντων ανταρτών, στο Λίτζε του τουρκοκρατούμενου Κουρδιστάν (29 Ιουνίου 2014):
 

«Πρέπει να συγκροτήσουμε τους δικούς μας θεσμούς και υπηρεσίες. Ο πόλεμος που κάναμε μόνο με τους αντάρτες δεν ήταν αρκετός. Οταν άρχισε να συμμετέχει και ο λαός, αυξήθηκαν και οι κατακτήσεις μας. Είμαστε πιο δυνατοί από τον εχθρό. Στον έλεγχο που κάναμε στην κυκλοφορία της εθνικής οδού στο Λίτζε δεν μπόρεσαν να τα βγάλουν πέρα μαζί μας και αναγκάστηκαν να ζητήσουν τη βοήθεια του Οτζαλάν. Προς το παρόν είμαστε δυνατοί στους τομείς της παιδείας, του πολιτισμού, των κατασκευών, της διοίκησης και της ασφάλειας. Το κράτος, στη διάρκεια των “διαπραγματεύσεων ειρήνευσης”, αποδέχτηκε αρκετούς από τους όρους που είχαμε θέσει. Τώρα θα αποδεχτούν και τη δημοκρατική αυτονομία μας, χωρίς να αντιδράσουν σ’ αυτό οι δυνάμεις ασφαλείας του κράτους. Θα συγκροτήσουμε τις δικές μας υπηρεσίες Δικαιοσύνης, Παιδείας, Διοίκησης στο Σίλβαν, το Λίτζε, το Χάζρο, το Μπίσμιλ και το Ντιγιαρμπακίρ. Οπου επιχειρήσουν να μας σταματήσουν θα πολεμήσουμε. Είμαστε περισσότερο δυνατοί από ποτέ»!
 

Αυτά, για να μαθαίνουμε κι εδώ στην Ελλάδα τι και πώς γίνεται στη γειτονιά μας

(...) Από το περιεχόμενο της ομιλίας αλλά και από το γεγονός ότι το ΡΚΚ εγκαινιάζει ηρώο πεσόντων μέσα στα όρια της τουρκικής επικράτειας, το οποίο, σημειωτέον, φυλάσσεται επί 24ώρου βάσεως από άνδρες της κουρδικής ασφάλειας που λειτουργεί άτυπα σε όλη τη διεκδικούμενη περιοχή, γίνεται φανερό ότι το κουρδικό απελευθερωτικό κίνημα βγήκε νικητής από τον 30χρονο ένοπλο αγώνα και έφτασε σε σημείο να επιβάλει τη δημοκρατική αυτονομία.

Κάναμε αυτήν την εισαγωγή για να καταστήσουμε σαφές ότι η αλλαγή πολιτικής της Αγκυρας απέναντι στο Κουρδικό γενικώς και ειδικώς απέναντι στο ΡΚΚ, την οποία θα εξηγήσουμε ακολούθως, δεν αποτελεί μέρος κάποιου στρατηγικού σχεδιασμού της Αγκυρας αλλά άτακτη υποχώρηση μπροστά στις καταιγιστικές εξελίξεις στο Ιράκ και στη Συρία και στρατηγικού χαρακτήρα ήττα των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων και του τουρκικού κράτους απέναντι στο κουρδικό απελευθερωτικό κίνημα και το ΡΚΚ, το οποίο διεξήγαγε έναν άνισο ένοπλο αγώνα επί τριάντα χρόνια, λοιδορήθηκε ως τρομοκρατική οργάνωση και τώρα εξέρχεται νικητής και θριαμβευτής.

Η Αγκυρα, λοιπόν, και συγκεκριμένα η κυβέρνηση Ερντογάν και το ΑΚΡ, αφού διαπίστωσαν τη χρεοκοπία της επί δεκαετίες ακολουθούμενης πολιτικής άρνησης και αφομοίωσης των Κούρδων, για να αποφύγουν τα χειρότερα, που είναι η πλήρης «μεσανατολικοποίηση» της Τουρκίας, υποχρεώθηκαν να αλλάξουν πολιτική και να συγκροτήσουν ένα νέο πολιτικό σχέδιο, το οποίο, για να το δεχτεί η σοβινιστική τουρκική κοινή γνώμη, το παρουσιάζουν ως απαραίτητο δρόμο για τον νεοοθωμανισμό!

Μελετώντας μέρες τώρα τη μεγάλη μεταστροφή της Αγκυρας στο Κουρδικό και λαμβάνοντας υπ’ όψιν άρθρα και αναλύσεις Τούρκων ειδημόνων, μεταξύ των οποίων και ο ακαδημαϊκός Σεντάτ Λατσινέρ, προσπαθήσαμε και κωδικοποιήσουμε τη νέα πολιτική της Τουρκίας ως εξής:

-Η Τουρκία, βλέποντας ότι δεν μπορεί πλέον να αποτρέψει τη δημιουργία ενός κουρδικού κράτους στο Ιράκ, αποφάσισε να υποστηρίξει την ανεξαρτησία του, για να εξασφαλίσει έστω κάποια οφέλη.

-Στο πλαίσιο της νέας πολιτικής, η Αγκυρα θα προσπαθήσει να παρουσιαστεί ως ο «προστάτης» των Κούρδων στη Μεσοποταμία και στη Μέση Ανατολή.

-Το χαρτί των Τουρκομάνων για την Αγκυρα έχει περίπου «καεί» και από τούδε και στο εξής το Τουρκομανικό θα αποτελεί ακολούθημα του Κουρδικού.

-Η τουρκική κυβέρνηση και το κράτος έχουν πλέον αποδεχτεί ότι μια περιοχή της επικράτειάς τους θα ονομάζεται Κουρδιστάν, εκεί επίσημη γλώσσα θα είναι και τα κουρδικά, ενώ θα λειτουργεί και τοπικό Κοινοβούλιο.

-Το ΡΚΚ αποτελεί για την κυβέρνηση τον επίσημο εκπρόσωπο των Κούρδων και με τα στελέχη της οργάνωσης αυτής θα διεξάγει τις επίσημες νόμιμες διαπραγματεύσεις.

-Τα στελέχη του ΡΚΚ που βρίσκονται στη φυλακή, συμπεριλαμβανομένου και του Οτζαλάν, σταδιακά θα απελευθερωθούν.

-Η περιοχή που λέγεται Κουρδιστάν στην τουρκική επικράτεια θα αποκτήσει σταδιακά αυτονομία και η κρατική κυριαρχία θα μοιραστεί μεταξύ Αγκυρας και Ντιγιαρμπακίρ.

-Η Τουρκία θα αποδεχτεί και τη δημιουργία κουρδικού κράτους στη βόρεια Συρία.

Σε γενικές γραμμές, αυτή είναι η νέα πολιτική της Τουρκίας στο Κουρδικό, οι εμπνευστές της οποίας θεωρούν ότι, πέραν του ότι είναι υποχρεωτικό για την Αγκυρα να αλλάξει τη μέχρι τώρα ακολουθούμενη πολιτική, με την εφαρμογή της νέας είναι δυνατόν η νέα Τουρκία που θα διοικείται από Τούρκους και Κούρδους μπορεί να παίξει έναν ηγεμονικό ρόλο στην περιοχή.

Δεν έχει νόημα να χαλάσουμε το όνειρο των Τούρκων. Ας τους αφήσουμε στα νεοοθωμανικά οράματά τους. Επειδή όμως υπάρχουν Ελληνες που σκιάζονται από μια τέτοια εξέλιξη και άλλοι που την καλωσορίζουν περίπου ως γιουσουφάκια, αναζητώντας τρόπους να ενταχθούμε κι εμείς οι Ελληνες σ’ αυτήν τη νέα Οθωμανία, θα πρέπει να πούμε το εξής:

Για το Κουρδικό δεν έχει πολιτική μόνο η Αγκυρα. Εχουν τις δικές τους πολιτικές οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Ρωσία, η Κίνα, η Γερμανία, η Γαλλία, το Ιράν, η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, και πόσες άλλες χώρες, που έχουν ανοίξει ήδη προξενεία στο Ερμπίλ, με μεγάλη απούσα την Ελλάδα. Εχει επίσης πολιτική το Ισραήλ, την οποία εσχάτως τη διαλαλεί μεγαλοφώνως.

Αυτό σημαίνει ότι στο «γήπεδο» δεν θα υπάρχει μόνο η Τουρκία!

Επίσης, υπάρχει το θέμα των άλλων εθνοτικών και θρησκευτικών ομάδων που κατοικούν στην Τουρκία. Οταν αναγνωριστούν δικαιώματα ισοτιμίας στους Κούρδους, είναι αδιανόητο να μην απαιτήσουν ανάλογα δικαιώματα και οι Αλεβίτες, αλλά και οι άλλες ομάδες του μωσαϊκού που απαρτίζει το… μεγάλο τουρκικό έθνος!

Η αντίδραση των ομάδων αυτών, σε συνδυασμό με την αντίδραση που είναι πιθανόν να υπάρξει από τους Κούρδους, αλλά και από τους Τούρκους σε ένα τέτοιο σχέδιο, μπορεί εκτός από το Κουρδικό, να αναδείξει και να μιλάμε πλέον και για το Τουρκικό Πρόβλημα.

Πάντως, εμείς θα είμαστε εδώ να αναζητούμε λύσεις για όλα!