Η βρετανική κυβέρνηση είχε αντιταχθεί στη δημιουργία των
δικαστηρίων της Νυρεμβέργης για τα εγκλήματα πολέμου στο τέλος του Β΄
Παγκοσμίου Πολέμου επειδή ήθελε να εκτελεστούν με συνοπτικές διαδικασίες
επιλεγμένοι αρχηγοί των Ναζί και άλλοι να φυλακιστούν χωρίς δίκη,
σύμφωνα με ένα ντοκουμέντο της εποχής εκείνης, που αποχαρακτηρίστηκε την
Παρασκευή και παρουσιάστηκε από τη βρετανική «Γκάρντιαν».
Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ διατύπωσε την πρόταση στη διάσκεψη των Τριών
Μεγάλων στη Γιάλτα τον Φεβρουάριο του 1945, σύμφωνα με το εν λόγω
ντοκουμέντο, αλλά την απέρριψαν ο Φραγκλίνος Ντ. Ρούζβελτ, ο οποίος
πίστευε ότι η αμερικανική κοινή γνώμη θα απαιτούσε να γίνουν κανονικές
δίκες, και ο Ιωσήφ Στάλιν, ο οποίος υποστήριξε, προφανώς εξ ιδίας
πείρας, πως οι δημόσιες δίκες έχουν μεγάλη προπαγανδιστική αξία.
Στο
τέλος οι Βρετανοί συμφώνησαν να γίνουν οι δίκες για τα εγκλήματα πολέμου
παρά τους φόβους μερικών ανώτερων κυβερνητικών αξιωματούχων, οι οποίοι
πίστευαν πως η απόφαση να διωχθούν όσοι από την ηγεσία των Ναζί είχαν
επιζήσει επειδή διεξήγαγαν έναν επιθετικό πόλεμο, θα δημιουργούσε ένα
επικίνδυνο προηγούμενο. Φοβούνταν επίσης πως οι διώξεις θα
παρομοιάζονταν με τις δίκες-παρωδία που έκανε ο Στάλιν στη Μόσχα.
Οι πληροφορίες αυτές για το πώς σκέφτονταν οι Βρετανοί την εποχή
που οι ηγέτες των συμμάχων προσπαθούσαν να καταλήξουν σε μια συμφωνία
για την πολιτική μορφή της μεταπολεμικής Γερμανίας, περιέχονται σ' ένα
ημερολόγιο που τηρούσε στις δεκαετίες του 1940 και του 1950 ο Γκάι
Λίντελ, επικεφαλής της αντικατασκοπίας στη βρετανική υπηρεσία
πληροφοριών MI5. Το ημερολόγιο είχε φυλαχτεί στο γραφείο διαδοχικών
διευθυντών της MI5. Οι τόμοι του που αφορούσαν τον καιρό του πολέμου
είχαν αποχαρακτηριστεί το 2005.
Ο Λίντελ υποστήριζε το σχέδιο του επικεφαλής της βρετανικής
Εισαγγελίας, σερ Τίομπαλντ Μάθιου, που ήταν «να φονευθούν εν ψυχρώ»
επιλεγμένοι Ναζί, αντί να δικαστούν, αφού μια ερευνητική επιτροπή είχε
καταλήξει στο συμπέρασμα πως αυτό ήταν η καλύτερη επιλογή.
Στις 21
Ιουνίου 1945, ο Λίντελ υπαγόρευσε στη γραμματέα του το εξής απόσπασμα
του ημερολογίου σχετικά με μια επίσκεψη που είχαν πραγματοποιήσει στο
γραφείο του ένας βρετανός αξιωματούχος, αρμόδιος για τις έρευνες για
εγκλήματα πολέμου, και αντιπρόσωποι της MI5 και των Ειδικών Επιχειρήσεων
που αναζητούσαν στοιχεία για να στηρίξουν τη διεξαγωγή δικών για
εγκλήματα πολέμου: «Η σύσταση της Εισαγγελίας ήταν μια ερευνητική
επιτροπή να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ορισμένοι θα πρέπει να
φονευθούν εν ψυχρώ και άλλοι να τιμωρηθούν με διάφορες ποινές
εγκλεισμού, ότι η σύσταση αυτή θα πρέπει να υποβληθεί στη Βουλή των
Κοινοτήτων και ότι θα πρέπει να δοθεί εξουσία σε οποιοδήποτε στρατιωτικό
σώμα βρει αυτά τα άτομα στην περιοχή του, να τα συλλάβει και να τους
επιβάλει οποιαδήποτε τιμωρία αποφασιστεί. Αυτό ήταν μια πολύ σαφέστερη
πρόταση και θα εμπόδιζε να περιπέσει σε ανυποληψία ο νόμος. Ο Ουίνστον
το πρότεινε στη Γιάλτα, αλλά ο Ρούζβελτ αισθανόταν πως οι Αμερικανοί θα
ήθελαν μια δίκη. Ο Τζο (σ.σ.: ο Ιωσήφ Στάλιν) υποστήριξε τον Ρούζβελτ
λέγοντας με ειλικρίνεια πως στους Ρώσους αρέσουν οι δίκες για λόγους
προπαγάνδας. Μου φαίνεται πως παρασυρόμαστε στο επίπεδο παρωδίας της
Δικαιοσύνης που υπάρχει στην ΕΣΣΔ τα τελευταία 20 χρόνια».
Το 1946, ο Λίντελ έφτασε στη Νυρεμβέργη με τον υπαρχηγό της MI5,
τον Οσβαλντ Χάρκερ, για να παρακολουθήσουν τις δίκες 21 κορυφαίων Ναζί.
Ανάμεσα στους κατηγορουμένους ήταν ο Χέρμαν Γκέρινγκ («ήταν σημαντικά
αδυνατισμένος», γράφει ο Λίντελ στο ημερολόγιό του) και ο Αλμπερτ Σπέερ.
Εκεί ο Λίντελ αισθάνθηκε πως ο φόβος του ότι θα γίνονταν δίκες-παρωδία
επιβεβαιώθηκε. «Τα περισσότερα από αυτά τα οποία κατηγορούνται πως
έκαναν οι 21 σε μια περίοδο 14 ετών, τα έχουν κάνει οι Ρώσοι σε μια
περίοδο 28 ετών», έγραψε. «Το δικαστήριο είναι ένα δικαστήριο νικητών
που ασχολείται με τους ηττημένους λειτουργώντας με τους δικούς του
όρους, τη δική του διαδικασία, τους δικούς του κανόνες».
Μολονότι τα δικαστήρια της Νυρεμβέργης θεωρούνται τώρα ευρέως ως
μια καθοριστική στιγμή στη διεθνή Δικαιοσύνη, καθώς προσέφεραν τη βάση
πάνω στην οποία μπορούν να δικάζονται οι εγκληματίες πολέμου, ο Λίντελ
πίστευε επίσης την εποχή εκείνη πως δεν ήταν συνετό να διωχθούν οι Ναζί
επειδή διεξήγαγαν έναν επιθετικό πόλεμο. «Δημιουργείται ένα επικίνδυνο
προηγούμενο», υπογραμμίζει στο ημερολόγιό του.
Τα δικαστήρια της Νυρεμβέργης άρχισαν να λειτουργούν το 1945. Το 1943, ΕΣΣΔ, Βρετανία και ΗΠΑ διαβεβαίωναν στη «Διακήρυξη για τις γερμανικές ωμότητες στην κατεχόμενη Ευρώπη» ότι οι Ναζί θα «διωχθούν ώς την άκρη της γης (…) για να αποδοθεί δικαιοσύνη».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου