ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΚΤΥΩΣΗ και ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ: Το facebook δεν σέβεται κανέναν νόμο

Photo: Ο Μαξ Σρεμς με τις πάνω από 1.200 σελίδες με προσωπικά στοιχεία του που κατάφερε να αποσπάσει δικαστικά από το Facedook

Toυ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΒΑΛΟΥ

Είναι ο πιο ενοχλητικός χρήστης του Facebook στον πλανήτη. Ο Μαξ Σρεμς, ένας 25χρονος φοιτητής Νομικής από την Αυστρία, κάνει τα πιο επίμονα και φορτικά «poke» (ψηφιακά «σκουντήματα», δηλαδή ένα είδος ηλεκτρονικής ειδοποίησης χρήστη προς χρήστη στη γλώσσα του δημοφιλούς κοινωνικού δικτύου) στην πλάτη του δισεκατομμυριούχου ιδρυτή του Facebook Μαρκ Ζούκερμπεργκ. Και μιλάει  για το πώς κατάφερε να «γονατίσει» δικαστικά το δίκτυο του ενός δισεκατομμυρίου ανθρώπων και τις αμφιλεγόμενες πρακτικές του που «παραβιάζουν την ιδιωτικότητα» και «δεν σέβονται κανέναν νόμο».

Τα «πήρε στο κρανίο» . Ενιωσε θιγμένος σαν να παίζει στην ταινία «Οι ζωές των άλλων», όπου η καθημερινότητά του καταγράφεται βήμα προς βήμα από μια αόρατη σύγχρονη «Στάζι». «Το Facebook γνωρίζει πολλά πράγματα για εμάς, ως αποτέλεσμα των όσων έχουμε πει, φανερά ή κρυφά, με τους φίλους μας. Οσο περισσότερα έχετε μοιραστεί τόσα στοιχεία έχει το Facebook "εναντίον" σας, ειδικά αν στις συνομιλίες σας αναφέρεστε στον σεξουαλικό σας προσανατολισμό, στα πολιτικά σας πιστεύω ή στις επαγγελματικές σας επαφές» μας λέει ο Σρεμς.

 

Για τον λόγο αυτό έφτιαξε μια ιστοσελίδα με τον «πολεμικό» τίτλο «Europe vs Facebook» (Ευρώπη εναντίον Facebook). Περισσότεροι από 45.000 χρήστες έχουν ήδη ανταποκριθεί, απαιτώντας από το ευρωπαϊκό αρχηγείο του Facebook στην Ιρλανδία όλα, μα όλα, τα προσωπικά τους αρχεία: παλαιά και νέα, σβησμένα και εμφανή, αόρατα και ορατά.

«Οταν κάποιος φτιάχνει λογαριασμό στο Facebook συναινεί στην αποδοχή κάποιων απίστευτα περίπλοκων κανονισμών. Κάθησα ο ίδιος προσωπικά μαζί με μια ομάδα δικηγόρων και πάλι δεν καταφέραμε να βγάλουμε άκρη σε αυτόν τον λαβύρινθο. Οι κανονισμοί πρέπει να είναι ξεκάθαροι ώστε μετά το κάθε Facebook να μην πουλάει, εν αγνοία μας, τη ζωή μας σε εταιρείες και ανθρώπους» τονίζει ο 25χρονος.

«Κατ' αρχάς, αν απενεργοποιήσετε τον λογαριασμό σας δεν καταφέρνετε απολύτως τίποτα, αφού και πάλι όσα έχετε γράψει υπάρχουν στα αρχεία του Facebook. Το βήμα στο οποίο πρέπει να προχωρήσετε  είναι να κάνετε οριστική διαγραφή του λογαριασμού σας. Και τότε όμως το Facebook έχει το δικαίωμα να κρατήσει κάποια "δεδομένα", χωρίς να τα συγκεκριμενοποιεί και χωρίς τη συγκατάθεσή σας. Το Facebook δεν σέβεται κανέναν νόμο» επισημαίνει ο Σρεμς.

«Η μεγαλύτερη απάτη κατ' εμέ είναι εκείνο το κουμπί Opt-Out: όταν κάποιος βάζει ένα νέο προϊόν, υπηρεσία ή εφαρμογή στο σύστημα, το Facebook ενεργοποιεί αυτόματα όλους τους χρήστες του να το αποδεχτούν, χωρίς να τους ρωτήσει πρώτα. Είναι πολύ δύσκολος ο εντοπισμός των κουμπιών αυτών και η απενεργοποίησή τους από τον χρήστη. Κάποιος που δεν είναι απόλυτα εξοικειωμένος με την τεχνολογία δεν έχει τρόπο να προστατευτεί» συμπληρώνει.

«Ελπίζω ότι η πρωτοβουλία μας δεν θα έχει αντίκτυπο μόνο στο μέλλον του Facebook, αλλά σε όλο το Διαδίκτυο, σχετικά με ζητήματα ιδιωτικότητας και σεβασμού των χρηστών του» λέει ο αυστριακός «επαναστάτης» του Διαδικτύου, που ωστόσο είναι σαφής: «Είμαι παιδί της γενιάς του Internet και δεν θέλω να αποκοπώ από αυτό, απλώς θέλω να ανακτήσω ξανά την εμπιστοσύνη μου στο Διαδίκτυο. Πρέπει ο κάθε χρήστης να μάθει ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στην έννοια "κοινωνική δικτύωση", που είναι κάτι σπουδαίο, και το Facebook, μια εταιρεία που διατηρεί μονοπωλιακά το δικαίωμά μας σε αυτού του είδους την κοινωνική επικοινωνία».

Τι θα έλεγε στον Ζούκερμπεργκ αν ποτέ τον συναντούσε; «Θα του έλεγα πως πρέπει να μάθει να σέβεται τους νόμους που ισχύουν εκτός ΗΠΑ, στα κράτη απ' όπου βγάζει τα εκατομμύριά του, ειδικά στην Ευρώπη» απαντά.

Ιρλανδική Δικαιοσύνη
Ο αγώνας τώρα δικαιώνεται
Ο δικαστικός αγώνας του Σρεμς μόλις απέδωσε τους πρώτους του καρπούς. Πριν από λίγες ημέρες η ιρλανδική Δικαιοσύνη (η έδρα του Facebook στη Γηραιά Ηπειρο βρίσκεται στο Δουβλίνο) εξανάγκασε το ευρωπαϊκό τμήμα του Facebook μεταξύ άλλων:

• να παρέχει στους ευρωπαίους χρήστες όλα τα αρχεία τους, ακόμη και όσα έχουν διαγραφεί,

• να δυσχεραίνει την εκμετάλλευσή τους από τεράστια οικονομικά συμφέροντα,

• να τους επιτρέπει να κλείνουν οριστικά τον λογαριασμό τους,

• να μη διευκολύνει τη διάδοση εκατομμυρίων προσωπικών δεδομένων (μέσω λογαριασμών τρίτων),

• να προφυλάσσει την ιδιωτικότητα στην Ευρώπη.

Οι ευρωπαίοι χρήστες πλέον δεν θα βλέπουν αυτόματα πάνω στις φωτογραφίες τους τα ονόματά τους (το λεγόμενο «tag» - ετικετοποίηση) αποφεύγοντας ανεπιθύμητη έκθεση προσωπικών δεδομένων και στιγμών. Ωστόσο εκατομμύρια άλλοι χρήστες εκτός Ευρώπης θα εξακολουθήσουν να υφίστανται αυτή την ενίοτε δυσάρεστη ταυτοποίηση.

Προσωπικά

Οικονομική εκμετάλλευση

Δέκα από τα πιο δημοφιλή «applications» για παιχνίδια στο Facebook αποκαλύπτουν προσωπικά δεδομένα (ηλικία, κατοικία, επάγγελμα, χόμπι κτλ.) σε τουλάχιστον 25 διαφημιστικές εταιρείες. Αυτές παρακολουθούν τις μουσικές ή ενδυματολογικές προτιμήσεις των χρηστών και τους βομβαρδίζουν με διαφημίσεις αντίστοιχων προϊόντων.

Ανήλικοι κάτω των 13

Οι όροι χρήσης αναφέρουν ως ελάχιστο όριο ηλικίας τα 13 έτη. Ομως ένα στα πέντε παιδιά 9 ως 12 ετών στην Ευρώπη διαθέτει προσωπικό προφίλ, συχνότατα με ψεύτικα στοιχεία. Ετοιμάζεται μια ψηφιακή «εργαλειοθήκη» προσιτή στους γονείς που επιθυμούν να επιτρέψουν στα κάτω των 13 ετών παιδιά τους να αποκτήσουν λογαριασμό.

Σεξουαλικά αδικήματα

Στο Facebook ανθούν τα σεξουαλικά αδικήματα και η σωματεμπορία. Πρόσφατη είναι η απαγωγή ενός 14χρονου κοριτσιού στην Ινδονησία από έναν 24χρονο τον οποίο γνώρισε μέσω Facebook. Συμφώνησαν να συναντηθούν, το κορίτσι απήχθη, κλειδώθηκε σε ένα δωμάτιο επί μία εβδομάδα και βιάστηκε επανειλημμένως.

Φωτογραφίες-«ρουφιάνοι»

Από τις 15 Οκτωβρίου το Facebook σταμάτησε (αλλά μόνο στην Ευρώπη) τη χρήση λογισμικού αναγνώρισης προσώπων (tag) στις φωτογραφίες που θα αναρτώνται εφεξής. Η εφαρμογή αναγνώριζε αυτόματα ονόματα και πρόσωπα χρηστών και τα συσχέτιζε με άλλα σημεία μέσα στον ιστότοπο, παραβιάζοντας την ιδιωτικότητά τους.