ΣΕΡΒΙΑ: "Δεν θα αποδεχθούμε ποτέ ανεξαρτησία του Κοσόβου"

Συνέντευξη του προέδρου της Σερβίας Τόμισλαβ Νίκολιτς στον Σταυρο Tζιμα

Ετοιμη να προβεί σε «πολλές επιπρόσθετες παραχωρήσεις» και «διάφορους συμβιβασμούς» στο θέμα του Κοσόβου εμφανίζεται η πολιτική ηγεσία του Βελιγραδίου, δηλώνει στην «Κ» ο νεοεκλεγείς πρόεδρος της Σερβίας Τόμισλαβ Νίκολιτς, ο οποίος πραγματοποιεί την ερχόμενη Παρασκευή επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα, ενώ θα μεταβεί για προσκύνημα στο Αγιον Ορος. 

Ο κ. Νίκολιτς λέει ότι το Βελιγράδι αναζητεί λύση στο πλαίσιο του Συντάγματος της Σερβίας και επ’ αυτού «αναλύει αρκετά μοντέλα μεταξύ των οποίων και η διαίρεση». Ξεκαθαρίζει, ωστόσο, ότι «αυτές είναι μόνο δυνάμει λύσεις», ενώ υπογραμμίζει πως «δεν πρόκειται να αποδεχθούμε ποτέ την ανεξαρτησία του Κοσόβου». Χαρακτηρίζει «στρατηγικό προσανατολισμό» την ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας και εκφράζει την επιθυμία της σερβικής πλευράς όπως «στη διάρκεια της κυπριακής προεδρίας, ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις και κατά τη διάρκεια της ελληνικής προεδρίας να γίνουμε πλήρες μέλος της Ε.Ε».

– Πώς βλέπετε να εξελίσσονται οι ελληνοσερβικές σχέσεις υπό το πρίσμα της κρίσης που ταλαιπωρεί την Ελλάδα;

– Η φιλία μας δεν σφυρηλατήθηκε μέσα σε 20 χρόνια αλλά στην πορεία των αιώνων και τίποτα δεν μπορεί να την εκθεμελιώσει ή να την επηρεάσει. Η κρίση που ταλανίζει την Ελλάδα είναι παρούσα στη Σερβία εδώ και μια 20ετία. Ωστόσο, εκεί όπου ο αδύναμος βλέπει την αποτυχία, ο ισχυρός βλέπει την αλλαγή. Πιστεύω ότι περαιτέρω βελτίωση των ήδη παραδοσιακά καλών σχέσεων μεταξύ της Σερβίας και της Ελλάδας, ιδιαίτερα στους τομείς της οικονομίας και της οικονομικής συνεργασίας, θα μας οδηγούσαν σε από κοινού λύσεις, που θα βοηθούσαν και τις δύο χώρες να βρουν διέξοδο από την κρίση το συντομότερο δυνατό.

– Η Ελλάδα αναλαμβάνει το πρώτο εξάμηνο του 2014 την προεδρία της Ε.Ε. και ένα απο τα πρώτα θέματα στην ατζέντα της είναι η επιτάχυνση της διαδικασίας ένταξης των χωρών της δυτικής βαλκανικής, μεταξύ αυτών και της Σερβίας. Αισιοδοξείτε;

– Η οικονομική κρίση είχε, σίγουρα, αρνητικό αντίκτυπο στην ένταση της διεύρυνσης της Ε.Ε. Αυτό είναι κάτι που κατανοούμε πλήρως. Εν τούτοις, εμείς είμαστε ευγνώμονες απέναντι στην Ελλάδα και την Κύπρο, που ασκεί την κυλιόμενη προεδρία της Ε.Ε., για την ισχυρή στήριξή τους στις προσπάθειες που καταβάλλει η Σερβία να λάβει ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων το συντομότερο δυνατόν. Στη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας, επιθυμούμε να ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις και κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας να γίνουμε πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

– Πώς θα χαρακτηρίζατε τη στάση της Ελλάδας στο θέμα του Κοσόβου;

– Είμαστε ευγνώμονες στην Ελλάδα για τη θέση αρχών που τηρεί σε ό,τι αφορά το ζήτημα του Κοσόβου και των Μετοχίων. Ενα κράτος με πολιτική εμπειρία χιλιάδων ετών, όπως η Ελλάδα, κατανοεί πλήρως ότι το ζήτημα δεν αποτελεί πρόβλημα μόνο της Σερβίας, αλλά μπορεί να έχει συνέπειες για όλη την περιοχή. Αυτό που χρειάζονται περισσότερο τώρα τα Βαλκάνια είναι σταθερότητα. Γι’ αυτό η Σερβία επιμένει τόσο πολύ στην επίλυση όλων των επίμαχων ζητημάτων μέσω διαλόγου. Επίσης, μέσω διαλόγου, θα βρούμε λύση για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των Σέρβων που διαβιούν στους θύλακες, στο Κόσοβο και τα Μετόχια. Δεν θα ξεχάσουμε, δεν θα παραμελήσουμε και δεν θα αφήσουμε κανέναν.

– Οι Βρυξέλλες συνδέουν την προοπτική ένταξης της χώρας σας στην Ε.Ε. με την επίλυση του ζητήματος του Κοσόβου και μάλιστα τελευταία έθεσαν θέμα αναγνώρισης εκ μέρους σας της εδαφικής ακεραιότητάς του .Θα συζητούσατε ένα τέτοιο αντάλλαγμα και υπό ποιους όρους;

– Κανείς από την Ε.Ε. δεν ζητεί από τη Σερβία να αναγνωρίσει το Κόσοβο και τα Μετόχια ως ανεξάρτητο κράτος. Λάβαμε διαβεβαιώσεις ως προς αυτό ακόμη και την Τετάρτη, στη διάρκεια της συνάντησης με τη Χίλαρι Κλίντον και την Κάθριν Αστον. Η εξομάλυνση των σχέσεων με την Πρίστινα είναι ένας από τους όρους που μας έχει τεθεί από την Ευρωπαϊκή Ενωση και νομίζω ότι η Σερβία έχει επιδείξει εξαιρετικά εποικοδομητικό ρόλο ως προς αυτή την κατεύθυνση, μέχρι στιγμής, ακόμη και εις βάρος των ίδιων της των συμφερόντων. Σε ό,τι αφορά τη διατύπωση «εδαφική ακεραιότητα του Κοσόβου», πρόκειται για μια ατυχή θέση, που ελπίζω πως ποτέ δεν θα χρησιμοποιηθεί ξανά καθώς είναι τελείως παράλογο να μιλάει κανείς για κάποιου είδους εδαφική ακεραιότητα ενός τμήματος της επικράτειας ενός κράτους και να μην μιλά για την εδαφική ακεραιότητα του συνόλου του κράτους. Επιμένουμε σ’ ένα διεθνές δίκαιο, ισότιμο προς όλους.

– Ο πρωθυπουργός σας δήλωσε πρόσφατα ότι έχει φτάσει η ώρα για μια ιστορική συμφωνία στο Κόσοβο. Το πιστεύετε κι εσείς αυτό και ποια κατά τη γνώμη σας θα ήταν μια συγκεκριμένη ρεαλιστική πρόταση από την πλευρά σας για τη λύση του προβλήματος; Θα μπορούσε να υπάρξει κατά τη γνώμη σας ως έσχατη λύση και ενώπιον του κινδύνου να χαθούν τα πάντα η διχοτόμηση, όπως υποστήριξε ο κ. Ντάτσις;

– Θα αναζητήσουμε λύση για το ζήτημα του Κοσόβου στο πλαίσιο του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Σερβίας. Ηδη αναλύουμε αρκετά μοντέλα για το καθεστώς του Κοσόβου και των Μετοχίων, μεταξύ των οποίων η διαίρεση επίσης. Αυτές είναι μόνο δυνάμει λύσεις, αλλά το Σύνταγμα της Σερβίας είναι ξεκάθαρο. Η Σερβία και πρώτα απ’ όλα ο πρόεδρός της δεν πρέπει ποτέ να εγκαταλείψουν τμήμα της επικράτειας της χώρας, αλλά στις συνομιλίες με την Πρίστινα είμαστε έτοιμοι να κάνουμε πολλές επιπρόσθετες παραχωρήσεις. Θα έχουμε συζητήσεις μαζί τους, θα συγκρίνουμε απόψεις, θα κάνουμε διάφορους συμβιβασμούς και το ίδιο αναμένουμε και από την αλβανική πλευρά. Δεν πρόκειται να αποδεχθούμε ποτέ ανεξαρτησία του Κοσόβου.

– Αποτελεί μονόδρομο για σας και την κυβέρνησή σας η ένταξη της Σερβίας στην Ε.Ε.; Το ρωτώ αυτό διότι στον διεθνή Τύπο επισημαίνονται παλαιότερες δηλώσεις σας σύμφωνα με τις οποίες το μέλλον της Σερβίας είναι στο κόλπους της ρωσικής ομοσπονδίας.

— Η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι στρατηγικός προσανατολισμός για τη Σερβία και έχουμε ήδη πετύχει πολλά στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ενταξιακής μας πορείας. Αλλά η Σερβία δεν θα σταματήσει να συνεργάζεται με άλλες χώρες που δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς αυτό κάνουν και οι χώρες που είναι ήδη μέλη της Ενωσης.

Είναι προς το συμφέρον της Σερβίας να συνεργάζεται με το μεγαλύτερο αριθμό κρατών προς αμοιβαίο όφελος, φυσικά. Η Ρωσία είναι μεγάλος φίλος μας, οι δύο λαοί μας είναι αδελφικοί και τους συνδέει η Ιστορία, η παράδοση, η θρησκεία, ο πολιτισμός, η γλώσσα, τα έθιμα, αλλά δεν έχω υπάρξει ποτέ υπέρμαχός του να καταστεί η Σερβία συστατικό τμήμα κανενός κράτους ή ομοσπονδίας, συμπεριλαμβανομένης της ρωσικής. Είμαστε ένας λαός στη δική του χώρα.