Το Ελντοράντο της Αρκτικής

Της ΝΕΦΕΛΗΣ ΤΖΑΝΕΤΑΚΟΥ

Ρωσία και Νορβηγία έθεσαν, στα μέσα της τελευταίας εβδομάδας, τέλος σε μια μακροχρόνια αντιδικία τους για την κυριαρχία στο βυθό της Θάλασσας του Μπάρεντς και τον πλούτο που κρύβει.

Τα κοινοβούλια των δύο χωρών, μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις 4 δεκαετιών, επικύρωσαν στις αρχές Ιουνίου το μνημόνιο συνεργασίας, με το οποίο διαμοιράζονται ισομερώς τη Θάλασσα του Μπάρεντς, δίνοντας το εναρκτήριο λάκτισμα για την έρευνα και την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων.

Η συμφωνία αυτή επιτρέπει, με τη σειρά της, σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον ενεργειακό κλάδο να «εξερευνήσουν» μια έκταση 175.000 τ.χλμ., προκειμένου να ξεκινήσει η αξιοποίηση των σημαντικών, όπως φαίνεται, κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου της Αρκτικής.

Σύμφωνα με το αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο, η περιοχή ενδέχεται να κρύβει το 30% και το 13% των παγκόσμιων αποθεμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου αντιστοίχως.

Οπως επισημαίνουν ρωσικά μέσα ενημέρωσης, η Αρκτική «κρύβει» περί τα 75 δισ. τόνους πετρελαίου, ενώ οι δύο πλευρές αναμένουν έσοδα της τάξης των 200 δισ. δολαρίων από την αξιοποίηση των φυσικών πόρων της περιοχής.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, όπου εκτιμάται πως στο υπέδαφος ενυπάρχει σημαντικός ορυκτός πλούτος, πρέπει πρώτα να γίνουν γεωτρήσεις, προκειμένου να ξεκαθαρίσει το τοπίο, διότι, όπως υπογραμμίζει ο ειδικός αναλυτής του αμερικανικού Κέντρου Διεθνών Ενεργειακών Μελετών, Τζούλιαν Λι, «οι αναφορές αυτές, που αφορούν τη συγκεκριμένη περιοχή, βασίζονται στο γεγονός ότι έχουν ανακαλυφθεί, τόσο στα ανατολικά όσο και στα δυτικά, κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου» και σημειώνει πως «πάντοτε υπάρχει η τάση της υπερβολής, με σκοπό να υπάρξει αυξημένο ενδιαφέρον εκ μέρους των πετρελαϊκών εταιρειών και σε ό,τι αφορά την Αρκτική, είναι ακόμη νωρίς».

Σε κάθε περίπτωση, έως τα τέλη του 2011 η Ρωσία θα έχει ολοκληρώσει το «σχέδιο αξιοποίησης» της περιοχής, ενώ από το 2013 Μόσχα και Οσλο θα ξεκινήσουν τη διαδικασία αδειοδοτήσεων σε εταιρείες, προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες έρευνες, όπως έκανε γνωστό το ρωσικό υπουργείο Φυσικών Πόρων.

Ενδιαφέρον έχουν ήδη επιδείξει η ρωσική Gazprom και η νορβηγική Statoil, οι οποίες ήδη συνεργάζονται για την εκμετάλλευση ενός άλλου κοιτάσματος, εκείνο του Shtokman, στα 200 χλμ. από τις ρωσικές ακτές.

«Τα οικονομικά οφέλη, εφόσον επιβεβαιωθούν οι προσδοκίες όλων, θα είναι τεράστια», υπογραμμίζει ο διευθυντής του αμερικανικού think tank Chatham House, Τζέιμς Νίξεϊ, ο οποίος συμπληρώνει ότι «η σημασία της συμφωνίας αυτής έγκειται στο ότι πλέον η Αρκτική προσφέρεται για εμπόριο, αν και μπορεί πάντοτε ο ορυκτός πλούτος της να αποτελέσει την αφορμή για έναν μελλοντικό πόλεμο».

Στην ενίσχυση με μια σειρά παγοθραυστικών για τη διεξαγωγή των ερευνών στην ευρύτερη περιοχή της Θάλασσας του Μπάρεντς στοχεύει η Ρωσία έως το 2020, ενώ, όπως σημείωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ, «η φετινή μας επένδυση, ύψους 1 τρισ. ρουβλίων, είναι απολύτως δικαιολογημένη στον ενεργειακό κλάδο, εν όψει των αυξημένων υποχρεώσεων και απαιτήσεων συγκεκριμένα στον τομέα του φυσικού αερίου».

Ο επικεφαλής της ρωσικής Επιτροπής Θαλάσσιων Υποθέσεων, Βιάσεσλαβ Ποπόφ, από την πλευρά του ανέφερε πως η Ρωσία θα χρειαστεί 30 δεξαμενόπλοια έως το 2020 για τη μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου μέσω του «Βόρειου Διαδρόμου», εκτιμώντας πως ετησίως οι παραδόσεις LNG από την Αρκτική θα ξεπεράσουν τους 25 εκατ. τόνους.

Σημειώνεται ότι ο ρωσικός στόλος σήμερα στην Αρκτική αριθμεί περισσότερα από 150 πλοία παντός τύπου.

Η καθοριστικής σημασίας συμφωνία αλλάζει τα δεδομένα διεθνώς ως προς τον τρόπο επίλυσης διμερών διαφωνιών για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων.

Στην περίπτωση, πάντως, της Αρκτικής μπορεί να τα «βρήκαν» Ρωσία και Νορβηγία, ωστόσο εκκρεμούν και οι αξιώσεις των υπόλοιπων κρατών της περιοχής, του Καναδά, των ΗΠΑ, της Δανίας, της Φινλανδίας, της Σουηδίας και της Ισλανδίας.

Ουδείς λόγος γίνεται, ωστόσο, για τις επιπτώσεις όλης αυτής της δραστηριότητας στο οικοσύστημα της Αρκτικής, παρόλο που σημαντικές είναι οι πιέσεις που δέχεται η νορβηγική κυβέρνηση από την περιβαλλοντική οργάνωση WWF.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ