"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Απαξίωση των κομμάτων, ήταν η ψήφος των εκλογών!


Η μεγαλύτερη υποκρισία, απ ‘όσα ακούστηκαν ως αυτοκριτική από τα κόμματα την επομένη των εκλογών, αφορούσε το μέγεθος της αποχής και το ποσοστό ρεκόρ των λευκών και άκυρων ψηφοδελτίων.

Πάνω κάτω όλοι, είτε έλαβαν το μήνυμα (το πλέον τετριμμένο και ανώδυνο των επιχειρημάτων), είτε διαπίστωσαν πως η αποχή ήταν δικοί τους ψηφοφόροι, που όμως δεν πήγαν να ψηφίσουν για να μην τους καταψηφίσουν (επίσης ακατανόητο επιχείρημα), είτε ήταν μήνυμα κατά του δικομματισμού (επίσης δυσνόητο και εντελώς αυθαίρετο), είτε ήταν μια λανθασμένη επιλογή εκ μέρους μερίδας (παραπλανηθέντων) ψηφοφόρων. Αυτό που παρέλειψαν σκοπίμως όλοι να πουν, ήταν πως επρόκειτο για συνολική αποδοκιμασία του πολιτικού συστήματος.

Για το μεν ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, τα πράγματα ήταν λίγο ως πολύ αναμενόμενα. Ένα χρόνο πριν η ΝΔ καταποντίστηκε στα ιστορικά χαμηλότερα ποσοστά. Έχει χρεωθεί ως κόμμα την κατρακύλα και την ανυποληψία της χώρας Λογικό ήταν πολλοί ψηφοφόροι, να είναι απογοητευμένοι και να της γυρίσουν την πλάτη, καθώς πλέον δεν αποτελούσε επιλογή ψήφου.

Ομοίως και για το ΠΑΣΟΚ, που με ενθουσιασμό και πολλές προσδοκίες υποδέχθηκε το εκλογικό σώμα πέρυσι. Οι προσδοκίες εκλείπουν πλέον, ο δε ενθουσιασμός έγινε καπνός, μαζί με τις ελπίδες για κάτι καλύτερο. Λογικό και αναμενόμενο ένα μεγάλο κομμάτι του εκλογικού σώματος, απογοητευμένο να δυστροπήσει και να αντιδράσει αρνούμενο να υποκύψει στο οριακό δίλημμα περί πρόωρων εκλογών, που έθεσε ο κύριος Παπανδρέου.

Αυτό που θα ήταν φυσιολογικό επακόλουθο, θα ήταν τα μικρότερα κόμματα που παραδοσιακά εισπράττουν (και εκφράζουν) τη διαμαρτυρία, να αυξήσουν θεαματικά τα ποσοστά τους. Οι συνθήκες ήταν ιδανικές. Ο δικομματισμός ήταν πλέον βαρύτατα τραυματισμένος, η δε εκλογική αναμέτρηση είχε λάβει πλέον χαρακτηριστικά ανοικτής πολιτικής αντιπαράθεσης.

Και όμως αυτό δεν συνέβη. Η αποχή ήταν πρώτο κόμμα με διαφορά. Μάλιστα θα περίμενε κανείς η αποχή (των απογοητευμένων και αδιάφορων ψηφοφόρων) να λειτουργήσει θετικά στα ποσοστά των κομμάτων, κυρίως της αριστεράς. Και όμως τα λευκά και τα άκυρα, ήταν το τέταρτο κόμμα, με ελάχιστη διαφορά από το τρίτο ΚΚΕ, καθώς έφτασαν τις 542.000, υπερδιπλάσια από τις προηγούμενες εκλογές! Σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια, τετρακόσιες χιλιάδες ψηφοφόροι συνολικά, είτε απείχαν, είτε έριξαν λευκό ή άκυρο, την περασμένη Κυριακή!

Το συμπέρασμα δεν μπορεί παρά να είναι η απαξίωση των κομμάτων. 

Όσο αισιόδοξα και αν διαβάσει κανείς τα δεδομένα, καταλήγει στο συμπέρασμα πως πρόκειται για συνολική απόρριψη του πολιτικού συστήματος. Σε ότι αφορά τα κόμματα εξουσίας οι λόγοι είναι προφανείς και αυτονόητοι, όχι όμως σε ότι αφορά τα κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης, όπου αν δεν υπήρχε και η συνέπεια των ψηφοφόρων του ΚΚΕ, η εικόνα θα ήταν περισσότερο απογοητευτική.

Δεν υπάρχουν σχόλια: