Επιμέλεια: ΟΛΓΑ ΚΟΛΙΑΤΣΟΥ
Ενα από τα αρπακτικά με τα οποία απεικονίζεται συστηματικά ο Βλ. Πούτιν είναι, πέραν της σιβηρικής τίγρης και της λεοπάρδαλης του χιονιού, η πολική αρκούδα. Και για να παραμερίσει τις όποιες αμφιβολίες, δηλώνει πως «πρόκειται για τον κυρίαρχο της Αρκτικής».
Ολα, βεβαίως, έχουν τον συμβολισμό τους. Πολιτικώς ο Πούτιν, και μαζί του σύσσωμη η πολιτική αριστοκρατία της Ρωσίας, βλέπει τη Μόσχα στον ρόλο της πολικής αρκούδας- τα τελευταία χρόνια δεκάδες κορυφαίοι πολιτικοί χαρακτήριζαν το Βόρειο Πόλο ρωσικό. Πιο συγκρεκριμένα, η χώρα διεκδικεί περιοχή πέραν της ζώνης των 200 μιλίων από τις ακτές της, που φτάνει μέχρι την Αρκτική, όπου κάτω από τον πυθμένα πιθανολογείται η ύπαρξη μεγάλων κοιτασμάτων πρώτων υλών, κυρίως φυσικού αερίου και πετρελαίου, αλλά και μετάλλων όπως ο ψευδάργυρος.
Η κίνηση της Ρωσίας να τοποθετήσει πριν από τρία χρόνια με υποβρύχιο στον αρκτικό πυθμένα ρωσική σημαία από τιτάνιο θορύβησε τότε τον κόσμο, που υπέθεσε την απαρχή μιας νέας ψυχροπολεμικής εποχής. Από τότε υπήρξαν πολυάριθμες διασκέψεις των χωρών πέριξ της Αρκτικής -Ρωσία, Αμερική, Καναδάς, Δανία και Νορβηγία- με τη συμμετοχή ηγετικών στελεχών του δημοσίου βίου τους, στις οποίες όλοι διαβεβαίωναν όλους για τις ειρηνικές προθέσεις τους και τη βούληση για συναινετική επίλυση των όποιων διαφορών. Πολυάριθμες ήταν και οι αποστολές με σκοπό την επίδειξη παρουσίας και την κατάθεση επιστημονικών απαιτήσεων.
Τις τελευταίες μέρες ξεκίνησαν δύο νέες αποστολές -μία από κοινού καναδο-αμερικανική και μία ρωσική. Οπως αναφέρει σε πρόσφατο δημοσίευμά της η «Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε», κύριος σκοπός αμφότερων των ομάδων είναι η καταμέτρηση και χαρτογράφηση του αρκτικού πυθμένα. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί σύμφωνα με τη συνθήκη Ναυτικού Δικαίου των Ηνωμ. Εθνών του 1982, μια χώρα δικαιούται να καταθέσει αποκλειστική οικονομική εκμετάλλευση μιας θαλάσσιας περιοχής όταν ο θαλάσσιος πυθμένας της αποτελεί συνέχεια της υφαλοκρηπίδας της χώρας. Από ρωσικής πλευράς αυτό αναφέρεται στη Ράχη Λομονόσοφ, υποθαλάσσια οροσειρά που εκτείνεται μεταξύ Σιβηρίας και Γριλανδίας.
Ο επικεφαλής των ετήσιων ρωσικών πολικών αποστολών, Αρτούρ Τσιλιγκάνοφ, ανακοίνωσε πριν από την αναχώρηση της τελευταίας με το «Akademik Fjodorow» ότι το 2014 θα καταθέσει στον ΟΗΕ νέα αίτηση για αναγνώριση δικαιωμάτων, παρ' όλο που ακόμη και Ρώσοι ειδικοί πιστεύουν πως θα απορριφθεί όπως εκείνη του 2001. Και υπάρχουν επιστημονικοί λόγοι γι' αυτό. Αφ' ενός οι ειδικοί θεωρούν απίθανο να πιστοποιηθεί τόσο σύντομα ότι η Ράχη Λομονόσοφ αποτελεί συνέχιση της ρωσικής υφαλοκρηπίδας. Κυρίως, όμως, λόγω της ένστασης που προβάλλουν άλλες χώρες στα κυριαρχικά δικαιώματα της Ρωσίας στην Αρκτική -ο Καναδάς, οι ΗΠΑ, αλλά και η Δανία- που θεωρούν τη Ράχη Λομονόσοφ συνέχεια της Γριλανδίας.
Οι ΗΠΑ δεν θέτουν ζήτημα δικών τους δικαιωμάτων, επειδή δεν συμμετέχουν ακόμη στην προναφερθείσα συνθήκη. Η επικύρωσή της «σκόνταφτε» μέχρι τώρα σε αντιρρήσεις συντηρητικών γερουσιαστών, παρ' όλο που και η προηγούμενη αμερικανική κυβέρνηση υποστήριζε την έγκρισή της, έχοντας αναγνωρίσει τη συμβολή της συνθήκης στη διασφάλιση των αμερικανικών συμφερόντων στην Αρκτική.
Το βάρος της Αρκτικής στη διεθνή πολιτική έχει αυξηθεί εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας ο Αρκτικός Ωκεανός θα είναι σε λίγες δεκαετίες, πιθανότατα, εντελώς ελεύθερος από πάγους κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού- και γι' αυτό προσιτός για την εξόρυξη των πιθανολογούμενων εκεί κοιτασμάτων πρώτων υλών. Αφ' ετέρου αναμένεται ότι θα ανοιχτούν νέες ρότες για τη διεθνή ναυσιπλοΐα. Οπως γράφουν τα γερμανικά φύλλα αναφερόμενα σε δηλώσεις του Ντμ. Μεντβιέντεφ περί στρατηγικής στην Αρκτική έως το 2020, η ρωσική ηγεσία αντιμετωπίζει την πρόσβαση στην Αρκτική ως «στρατηγική, που θα εξασφαλίσει την κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη της χώρας κατά τον 21ο αιώνα, καλύπτοντας τις ανάγκες της για στρατηγικές πρώτες ύλες». Φυσικά, στη στρατηγική αυτή περιλαμβάνονται και σχέδια περί στρατιωτικής προστασίας των ρωσικών συμφερόντων στην αρκτική περιοχή. Τη διευρυνόμενη στρατιωτική σημασία της Αρκτικής αναγνωρίζουν και οι ΗΠΑ. Οδηγία της κυβέρνησης Μπους κατά τις τελευταίες ημέρες της θητείας του αναφέρει την αναγκαιότητα ενίσχυσης των στρατιωτικών δυνάμεων με σκοπό την προστασία των εδαφικών και θαλάσσιων ορίων στην Αρκτική.
Η επίδειξη στρατιωτικής ισχύος ασφαλώς θα αποτελέσει στο μέλλον τμήμα του ανταγωνισμού μεταξύ των ενδιαφερόμενων χωρών προκειμένου να εξασφαλιστεί η πρόσβασή τους τόσο στις αρκτικές πρώτες ύλες όσο και στις μελλοντικές θαλάσσιες οδούς. Μια πρώτη γεύση αποτέλεσε πολύ προσφάτως επεισόδιο επανειλημμένων προσπαθειών ρωσικών στρατηγικών βομβαρδιστικών να εισέλθουν στον καναδικό εναέριο χώρο, αλλά αναχαιτίστηκαν αποφασιστικά από καναδικά μαχητικά.
πηγη ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου