"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΚΟΡΩΝΟΪΟΣ και ΨΕΚΑΣΜΕΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Η δεκαετία του 2020

Του ΝΙΚΟΥ ΒΑΤΟΠΟΥΛΟΥ

Από τους πρώτους μήνες του έτους, το 2020 μας έδειξε πόσο πολλά μας χωρίζουν από τη δεκαετία του ’10. Ηδη, μέσα στον ώριμο κορμό αυτής της χρονιάς που διανύουμε έχουμε σαφή την αίσθηση ενός ταξιδιού στο άγνωστο, που μέρα με τη μέρα μας αποξενώνει από όλα όσα είχαμε ενστερνιστεί ως κοινό κτήμα λίγα χρόνια πριν. Είναι φανερό πως η πρώτη μεγάλη τομή του αιώνα μας είναι η πανδημία. Η οικονομική κρίση από το 2008 και μετά, ήταν ένας προθάλαμος.

Αν πάει κανείς πίσω, θα βρει το αντίστοιχο στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Παρότι είναι αμετροεπές, άστοχο και ατυχές να συγκρίνει κανείς εκατομμύρια θυμάτων σε μια γενικευμένη σύρραξη με μία πανδημία εν καιρώ ειρήνης στη Δύση, υπάρχει ωστόσο ο πειρασμός της αυθαιρεσίας, καθώς είναι περισσότερο από πιθανόν ο πραγματικός 21ος αιώνας να αρχίζει γύρω στο 2020, όπως ο πραγματικός 20ός άρχισε γύρω στο 1914.  

Ο μακρύς προθάλαμος του 21ου αιώνα μπορεί να οριστεί με διαφορετικές αφετηρίες: την πτώση του Τείχους (1989), τον Πόλεμο του Κόλπου (1991), τους Δίδυμους Πύργους (2001) και να περιλάβει ως διαδρομή όλη την περίοδο της οικονομικής κρίσης, που στην περίπτωση της Ελλάδας προκάλεσε τεκτονικές αλλαγές.

Αλλά η πανδημία επισυμβαίνει σε μια περίοδο με ήδη έτοιμους μηχανισμούς αποδοχής, καλλιέργειας και διασποράς των καρπών του γενικευμένου λαϊκισμού που προοδευτικά εγκατέστησε στους κόλπους κάθε κοινωνίας ο μακρύς «προθάλαμος» του 21ου αιώνα.

Η συνάντηση της πανδημίας με την παγκόσμια κοινότητα του λαϊκισμού και των οπαδών των θεωριών συνωμοσίας, εντείνει την αίσθηση πως τα ρήγματα του αιώνα μας οργανώνονται πλέον απολύτως συντεταγμένα γύρω από τα δίπολα λογικής και παραλογισμού. Αυτή η παγκόσμια κοινότητα του υβριδικού λαϊκισμού έχει πλέον ωριμότητα, ανεπτυγμένα αντανακλαστικά, εσωτερική οργάνωση και εξωστρεφή αυθάδεια.

Με εδραιωμένα τα εσωτερικά ρήγματα σε κάθε κοινωνία (ανεπτυγμένη ή μη), ο νέος αιώνας προχωράει ασύντακτα και με τεράστιο έλλειμμα αυτοπεποίθησης, σε εντυπωσιακή αντιδιαστολή από τον κόσμο του Ψυχρού Πολέμου.

Το δίπολο λογικής και παραλογισμού, που στις μέρες μας εντοπίζεται εύκολα στους αρνητές της πραγματικότητας, συμπορεύεται με το δίπολο ευρυχωρίας και μισαλλοδοξίας γεννώντας κατά τόπους εστίες τριβής, που βρίσκουν οπαδούς και υποκινητές.

Η νέα δεκαετία μας προϊδεάζει πως...


 ο νέος αιώνας αποσκιρτά με αυξανόμενη ταχύτητα από όλα τα σχήματα που μας κληροδότησε ο προηγούμενος. Ηδη μια νέα γενιά μεγαλώνει χωρίς μνήμη του κόσμου πριν από το 2000-2005.

Δεν υπάρχουν σχόλια: