"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΠΑΙΔΕΙΑ και ΠΟΛΙΤΙΚΗ στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΡΙΖΟΠΛΗΚΤΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Γιατί χρειάζονται τα Θρησκευτικά - Τοτέμ και Ταμπού


Αν πρόκειται να περάσεις Πανελλήνιες, τρέχεις όλη μέρα από το σχολείο στο φροντιστήριο και ξέρεις πως αν μπορείς να γλιτώσεις μία ώρα την εβδομάδα, θα το κάνεις. Θα ζητήσεις απαλλαγή από τα θρησκευτικά κι ας μην είσαι άθεος ή ετερόδοξος. Θα αδιαφορήσεις και για τη λογοτεχνία από τη στιγμή που ξέρεις ότι δεν πρόκειται να εξετασθείς επί του θέματος. Αν μάλιστα έχεις συμπληρώσει τα 17 σου, άρα θεωρείσαι ενήλικος από τον νόμο, και δεν χρειάζεσαι καν τη συγκατάθεση των γονέων σου για να απαλλαγείς, τότε δεν το σκέφτεσαι. Βάσει αυτής της λογικής ο τελειόφοιτος έχει τη διακριτική ευχέρεια να διδάσκεται ό,τι τραβάει η όρεξή του.  

Τότε ποίο το νόημα της γενικής παιδείας;

Αυτή είναι η χρησιμοθηρική απάντηση στη συζήτηση που άνοιξε μια δήλωση της κ. Αναγνωστοπούλου σε ραδιοφωνικό σταθμό. Η ίδια προσπάθησε να την περιβάλλει με δημιουργική ασάφεια στη συνέχεια, όμως η συζήτηση άνοιξε

Γιατί χρειάζονται τα θρησκευτικά στην εκπαίδευση; Αλλέως πώς: σε τι χρειάζονται τα θρησκευτικά; 

 Η απάντηση της επίσημης εκκλησίας είναι ότι η ορθοδοξία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνισμού. 

Θα συμφωνήσω, όπως θα συμφωνήσω ότι το παιδί από το δημοτικό θα πρέπει να αποκτά το αίσθημα της χριστιανικής ηθικής, τον διαχωρισμό του καλού και του κακού, τον σεβασμό στον πατέρα σου και τη μητέρα σου.

Η προαιρετική διδασκαλία των θρησκευτικών, με το επιχείρημα της ανεξιθρησκίας, μπορεί να τανύζει τις χορδές της προοδευτικής ψυχής, δεν παύει όμως να αποτελεί την άλλη πλευρά του νομίσματος. Οπως η αθεΐα είναι η άλλη πλευρά της πίστης. Το ζήτημα είναι λίγο πιο περίπλοκο: 

Η Βίβλος, η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη, είναι ένας από τους πυλώνες του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Οι επιστολές του Παύλου είναι από τα σημαντικότερα κείμενα της γλώσσας μας, κείμενα γραμμένα από Ρωμαίο πολίτη που έμαθε τα ελληνικά ως ξένη γλώσσα. Το ζήτημα δεν θα λυθεί αν αντικατασταθούν τα θρησκευτικά με τη θρησκειολογία ή την ιστορία των θρησκειών. Χριστιανισμός πρέπει να διδάσκεται.

Η Εκκλησία πρώτη θα έπρεπε να επεξεργαστεί τρόπους για να απαλλαγεί η διδασκαλία των Θρησκευτικών από την προσήλωση στη δογματική τυπολατρία. Θα μου πείτε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα, από τον Πλάτωνα ώς τον Βιζυηνό, κι από την Αλγεβρα ώς τη Φυσική στηρίζεται στην τυπολατρική παπαγαλία. Γιατί να εξαιρεθούν τα θρησκευτικά;  

Και γιατί σε λίγα χρόνια, καιρού επιτρέποντος, να μη μετατραπεί και η διδασκαλία των αρχαίων σε προαιρετική;  

Λυπάμαι αλλά το ζήτημα που άνοιξε, αν άνοιξε, δείχνει την ανικανότητά μας όχι μόνον να σχεδιάσουμε, αλλά ακόμη και να σκεφθούμε πώς θα σχεδιάσουμε το ελληνικό σχολείο.

Η κ. Αναγνωστοπούλου, ως καθηγήτρια του Παντείου, έχει άποψη για το ελληνικό σχολείο. Δυστυχώς άποψη είχε και ο κ. Μπαλτάς. Δεν ξέρω αν έχει άποψη και ο κ. Φίλης.

 Εκείνο που ξέρω είναι ότι:


H εκπαίδευση, κυρίως η πρωτοβάθμια και η δευτεροβάθμια, θα πρέπει να απελευθερωθεί από τις ιδεολογικές εμμονές των προοδευτικών δογμάτων. Οπως τα αρχαία ελληνικά φέρνουν πιο κοντά τα Ελληνόπουλα στην ευρωπαϊκή παιδεία, έτσι και η διδασκαλία του χριστιανισμού.  

Αν μη τι άλλο, το σχολείο οφείλει να διδάσκει πως υπάρχουν γνώσεις οι οποίες υπερβαίνουν τη χρησιμοθηρία του φροντιστηρίου. Και αυτές στηρίζουν τον ανθρωπισμό μας.

Τοτέμ και Ταμπού

Αισθάνθηκα αίφνης σαν τον Ιωάννη Καλβίνο όταν βρέθηκε αντιμέτωπος με τους καθολικούς στη Γενεύη του 16ου αιώνα. Κοινός αιρεσιάρχης. Μόνον που στην περίπτωσή μου η αίρεση που πρόβαλλα αφορούσε την υπεράσπιση της διδασκαλίας των θρησκευτικών στην εκπαίδευση. Για την ακρίβεια, τη διδασκαλία του χριστιανισμού. Βρέθηκα αντιμέτωπος με έναν καταιγισμό σχολίων αναγνωστών τα οποία επαναλάμβαναν τα ίδια περίπου επιχειρήματα. Μια γκάμα που ξεκινούσε από την Αναγέννηση και τον Διαφωτισμό με μονότονα επαναλαμβανόμενα επιχειρήματα που υποστήριζαν τη διδασκαλία όλων των θρησκειών, από το Ισλάμ ώς τον Βουδισμό, ισχυριζόμενα πως ανεξιθρησκία σημαίνει ότι όλες οι γνωστές θρησκείες πρέπει να έχουν ίσες ώρες διδασκαλίας.

Το αξιοσημείωτο είναι ότι, όπως διαπιστώνει κανείς, η διδασκαλία των θρησκευτικών ελάχιστους αφήνει αδιάφορους. Ακόμη κι αν δεν έχουν παιδιά στο σχολείο. 

Το επίσης αξιοσημείωτο είναι ότι ο φανατισμός όσων την καταδικάζουν είναι εξίσου ισχυρός με τον φανατισμό των κατηχητών.  

Η στάση απέναντι στη θρησκεία είναι ένα από τα βασικά κύτταρα της ενιαίας σκέψης, ένα προοδευτικό ταμπού το οποίο δεν υποβάλλεται στη δοκιμασία των επιχειρημάτων. Εξίσου ισχυρό και ανορθολογικό με τον αντιδυτικισμό και την άποψη πως όσοι υποστηρίζουν πως υπάρχει πρόβλημα με τους μετανάστες είναι ρατσιστές. Αναγνώστρια που υπέγραψε ως δασκάλα της δημοτικής εκπαίδευσης με κατέταξε στους εθνικόφρωνες (sic), γράφοντάς το με ένα υπέροχο ωμέγα.

Εγραψα πως η αθεΐα είναι η άλλη πλευρά του νομίσματος της πίστης. Mea culpa. Η άποψη δεν είναι δική μου. Την είχε υποστηρίξει ο Ράσελ, εξηγώντας γιατί ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του αγνωστικιστή. 

Eγραψα πως το παιδί πρέπει από μικρό να ενστερνίζεται τον ηθικό διαχωρισμό του καλού και του κακού. Αναγνώστης μου επισήμανε πως ο Εκο λέει πως την ηθική το παιδί τη μαθαίνει από τους γονείς του. Και οι γονείς του από πού την έμαθαν; Μήπως από το γεγονός ότι οι δυτικές κοινωνίες, ακόμη και οι εκκοσμικευμένες, έχουν γαλουχηθεί σε περιβάλλον χριστιανικής ηθικής;

Εγραψα πως η Βίβλος είναι από τα θεμελιώδη κείμενα του Δυτικού Πολιτισμού. Λάθος μου είπαν. Η Ευρώπη φτιάχτηκε από την Αναγέννηση. Ο Ραφαήλος και ο Μιχαήλ Αγγελος ζωγράφιζαν στο Βατικανό κατόπιν παραγγελίας της εκκλησίας. Ο Δάντης δεν ανήκει στην Αναγέννηση ή μήπως δεν ήταν χριστιανός; Η Ιερά Εξέταση δεν εμπόδισε τον Θεοτοκόπουλο να ζωγραφίσει αριστουργήματα. Οσο για τον Βολταίρο, αν δεν κάνω λάθος, ποτέ δεν ισχυρίσθηκε πως ήταν άθεος.  

Η ημιμάθεια είναι μισή αρχοντιά. Η άλλη μισή είναι η γνώση. Υπάρχει και η σκέψη. Οταν όμως η σκέψη είναι ενιαία, κοινώς ολοκληρωτική, και συνδυασθεί με ημιμάθεια τότε η αλήθεια γίνεται ταμπού.

Τις προάλλες μεγαλοσχήμων Συριζαίος, εγκωμιάζοντας την απόφαση του λαού να επανεκλέξει τον κ. Τσίπρα απεφάνθη πως για την αλήθεια αποφασίζουν οι μάζες.  

Αν η άποψη ακούγεται αστεία, αυτό το οφείλουμε και στον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό και στον χριστιανισμό. Να επαναλάβω: στο σχολείο πρέπει να διδάσκεται χριστιανισμός, σε πείσμα των προοδευτικών ταμπού της ημιμάθειάς μας.

Υπάρχει και συνέχεια.

Δεν υπάρχουν σχόλια: