"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Ηρθε το τέλος της λαϊκιστικής παλίρροιας ? Το παράδειγμα της ξεφτίλας του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να σώσει την Ευρώπη από τον λαϊκισμό? (Has Europe’s populist tide peaked?)



Το λαϊκιστικό κύμα στην Ευρώπη έμοιαζε ασταμάτητο μόλις πριν από λίγο καιρό.  


Ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, που κέρδισε τις εκλογές τον Ιανουάριο, βασισμένος στη ρητορική της αντι-λιτότητας, έχει ήδη δει τη δημοτικότητά του να πέφτει, καθώς προσπαθεί να αποτρέψει την πτώχευση.  


Την περασμένη εβδομάδα, το Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP) κέρδισε στις γενικές εκλογές μόνο μία έδρα στο κοινοβούλιο. 


Στη Γαλλία, το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο έχει παγιδευτεί σε μια πικρή διαμάχη μεταξύ του ιδρυτή του Ζαν-Μαρί Λεπέν και της νυν ηγέτιδας του κόμματος και κόρης του, Μαρίν


Στην Ισπανία, η εντυπωσιακή άνοδος του τελευταίου έτους του Podemos, που επίσης είναι ενάντια στη λιτότητα, αντιμετωπίζει κατηγορίες για διαφθορά, απειλείται από την οικονομική ανάκαμψη της χώρας υπό τον κυβερνών Λαϊκό Κόμμα και την εμφάνιση ενός νέου κόμματος, ονόματι Ciudadanos (Πολίτες).
 

«Αυτές οι λαϊκιστικές δυνάμεις στην Ευρώπη εξακολουθούν να είναι ισχυρές, αλλά δεν νομίζω ότι θα αποκτήσουν μια σημαντική θέση στην κυβέρνηση όπως έγινε στην Ελλάδα», σχολιάζει ο Antonio Roldan Mones, αναλυτής της Eurasia Group. «Στην Ισπανία, η στήριξη για το Podemos δεν πρόκειται να συνεχιστεί με τον ίδιο τρόπο, διότι η οικονομία ανακάμπτει και έχει περιοριστεί από ένα νέο κόμμα, ενώ στη Γαλλία το Εθνικό Μέτωπο τα πήγε καλά στις ευρωεκλογές του περασμένου έτους, αλλά είναι απίθανο να συμμετέχει στην κυβέρνηση».


Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2007-08 και η επακόλουθη λιτότητα τροφοδότησαν την άνοδο πολλών λαϊκιστικών κινημάτων στην Ευρώπη και ανάγκασαν τα κόμματα να υιοθετήσουν σκληρότερη στάση σε θέματα λαϊκής ανησυχίας, όπως η μετανάστευση.


Ωστόσο, οι αναλυτές λένε τώρα ότι τα λαϊκιστικά κόμματα εμποδίζονται από την έλλειψη μιας συνεκτικής οικονομικής ατζέντες και πολιτικούς που δεν έχουν εμπειρία. Επιπλέον, τα εκλογικά συστήματα, όπως το βρετανικό, μπορεί να παρεμποδίσουν την ικανότητα μικρότερων κομμάτων να κερδίσουν εκπροσώπηση στο κοινοβούλιο


«Δεν νομίζω ότι τα λαϊκιστικά κόμματα θα έχουν μακροχρόνια επίδραση στο κομματικό σύστημα (όχι πολιτική), επειδή 

α) δεν μπορούν να αντλήσουν την ηγεσία τους από μια μεγάλη και έμπειρη βάση και, συνεπώς, συχνά η άνοδος και η πτώση τους συνδέεται με χαρισματικά άτομα, όπως και με την απογοήτευση όταν συμμετέχουν στην κυβέρνηση (όπως φαίνεται στη Γερμανία και την Αυστρία). Επίσης, 


β) τα καθιερωμένα κόμματα προσαρμόζουν τις στρατηγικές τους για να ξανακερδίσουν τους ψηφοφόρους (όπως φαίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο) και γ) το εκλογικό σύστημα καθιστά δύσκολο το να πετύχουν» δήλωσε η Mareike Kleine, καθηγήτρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της διεθνούς πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο LSE. 


Στο σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου, ο υποψήφιος με τις περισσότερες ψήφους σε μια εκλογική περιφέρεια κερδίζει, και όλες οι άλλες ψηφοφορίες σε αυτή την περιοχή δεν μετράνε. Αυτό σήμαινε ότι μετά τις εκλογές της περασμένης εβδομάδας, το UKIP κατέχει μία μόνο έδρα, παρά τη λήψη σχεδόν 4 εκατ. ψήφων και πολλούς υποψηφίους που ήρθαν δεύτεροι σε πολλές εκλογικές περιφέρειες. 


Αλλού στην Ευρώπη, την Ιταλία, το Κίνημα των Πέντε Αστέρων Κινήματος, υπό την ηγεσία του κωμικού Μπέπε Γκρίλο, έχει ξεθωριάσει, παρά το ότι είχε κερδίσει σημαντικό έδαφος πριν από δύο χρόνια. Στη Γερμανία, το Pegida, ένα λαϊκίστικο κίνημα ενάντια στον «εξισλαμισμό», δέχθηκε ισχυρό πλήγμα τον Ιανουάριο, όταν ο ηγέτης του διαπιστώθηκε ότι είχε φωτογραφηθεί να ποζάρει σαν τον Χίτλερ. 


Παρόλα αυτά, οι αναλυτές λένε ότι τα λαϊκιστικά κόμματα επηρεάζουν την κυβερνητική πολιτική και ότι αυτό είναι πιθανό να συνεχιστεί για κάποιο διάστημα:
«Η μακροχρόνια άποψή μας είναι ότι τα αντικαθεστωτικά κόμματα όπως το UKIP και το Εθνικό Μέτωπο θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον πολιτικό διάλογο και να αυξήσουν την τάση του πολιτικού κατακερματισμού... με αποτέλεσμα ασθενέστερες κυβερνήσεις συνολικά, αλλά χωρίς να κερδίσουν εξουσία» σχολιάζει η Tina Fordham, επικεφαλής πολιτικός αναλυτής της Citi. 


Αυτός ο κατακερματισμός είναι κάτι που είναι πιθανό να δούμε στις γενικές εκλογές της Ισπανίας φέτος, δήλωσε ο Νικόλαος Σπύρου, διευθύνων σύμβουλος της Spiro Sovereign Strategy. Όπως υποστηρίζει, τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα της Ισπανίας - το Συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα και το Σοσιαλιστικό Κόμμα - θα αντιμετωπίσουν σκληρό ανταγωνισμό από τα λαϊκιστικά κόμματα Podemos και Ciudadanos. «Πιθανόν να δούμε ένα σημαντικά κατακερματισμένο Κοινοβούλιο στην Ισπανία μετά τις εκλογές» είπε. «Θα διασχίσουν τον Ρουβίκωνα στην Ισπανία, η οποία κυριαρχείται από δύο κόμματα επί δεκαετίες». 


Εν τω μεταξύ, ο ηγέτης του UKIP Νάιτζελ Φάρατζ φάνηκε ατάραχος επειδή δεν κέρδισε μια έδρα στις εκλογές της περασμένης εβδομάδας. Αφού παραιτήθηκε από αρχηγός του κόμματος μετά την ήττα του στην εκλογική περιφέρεια του Νότιου Θάνετ, επέστρεψε τη Δευτέρα αφού το UKIP αρνήθηκε να δεχθεί την παραίτηση του.

Δεν υπάρχουν σχόλια: