ΙΣΛΑΜΟΦΑΣΙΣΜΟΣ και ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Ετοιμο το ISIS για ρεσάλτο στην Ευρώπη

Toυ ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ

Μερικές εβδομάδες πριν, οι ήττες των Ισλαμιστών στο Κομπάνι της Συρίας και στο Τικρίτ του Ιράκ, καθώς και η εξόντωση του Αμπου Σαγιάφ, οικονομικού εγκεφάλου του ISIS, στην ανατολική Συρία, με επιδρομή εδικής ομάδας των Αμερικανών κομάντος (DELTA Forces - SEALS), είχαν δημιουργήσει αίσθημα ανακούφισης και συγκρατημένης αισιοδοξίας στην Ουάσιγκτον, την Ευρώπη και τις χώρες του Κόλπου.

Ηταν τα πρώτα σημάδια κάμψης του ISIS στην επέτειο του ενός χρόνου από την ανακήρυξη του χαλιφάτου, που είχαν καλλιεργήσει προσδοκίες ακόμη και για την ανακατάληψη της Μοσούλης και ενώ υπήρχε σχεδιασμός για να στραφεί η διεθνής κοινότητα στην αντιμετώπιση του μηχανισμού προπαγάνδας και «προσηλυτισμού» νέων μαχητών από όλο τον κόσμο.

Υστερα από μια «καταστροφική» εβδομάδα όμως όπως ήταν η περασμένη, η εικόνα αυτή έχει ανατραπεί.

Την περασμένη Κυριακή το ISIS έτρεψε σε φυγή τις κυβερνητικές δυνάμεις από τη στρατηγική πόλη Ραμάντι στο Ιράκ και τέσσερις ημέρες αργότερα καταλάμβανε την επίσης στρατηγικού χαρακτήρα πόλη της Παλμύρας, σε μια εξέλιξη βαθύτατα συμβολική καθώς η περιοχή φιλοξενεί μερικά από τα σπουδαιότερα μνημεία της αρχαιότητας που έχουν ανακηρυχθεί μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από την UNESCO.

Πλέον το ISIS ελέγχει το 50% του εδάφους της Συρίας και μεγάλο τμήμα του Κεντρικού και Βόρειου Ιράκ με τα προπύργιά του να απέχουν μερικές δεκάδες χιλιόμετρα από τη Βαγδάτη.

Οι απροσδόκητες αυτές στρατιωτικές νίκες, η διάχυση του ISIS στην Αφρική και η προσπάθειά του να δημιουργήσει ισχυρό προγεφύρωμα στη Λιβύη αλλά και στη Χερσόνησο του Σινά θέτουν εκ νέου τη Δύση αλλά και τις χώρες της περιοχής μπροστά σε κρίσιμα διλήμματα για το αν και πώς πρέπει να ανασχεδιαστεί η στρατηγική απέναντι σε αυτήν την ασύμμετρη απειλή. Η επιλογή των αεροπορικών επιδρομών και αποφυγής κάθε χερσαίας εμπλοκής φαίνεται να έχει εξαντλήσει τα όριά της...

Ακόμη και η Σαουδική Αραβία, χώρα που μέχρι τώρα θεωρούνταν ότι παραμένει στο απυρόβλητο, βρέθηκε την Παρασκευή να θρηνεί τους πρώτους νεκρούς από την ανατίναξη βομβιστή αυτοκτονίας σε σιιτικό τζαμί...

Η κατάληψη του Ραμάντι από τους τζιχαντιστές αποτέλεσε μεγάλο πλήγμα για τη Βαγδάτη, καθώς δεσπόζει στον στρατηγικής σημασίας αυτοκινητόδρομο που συνδέει τη Συρία με το Ιράκ. Στην πόλη, που αποτελούσε μεγάλο κέντρο ανεφοδιασμού του ιρακινού στρατού, εγκαταλείφθηκαν μεγάλες ποσότητες όπλων και πυρομαχικών, τεθωρακισμένα και άλλα οχήματα μεταφοράς προσωπικού.

Το Ραμάντι, η πιο σημαντική πόλη της επαρχίας Ανμπάρ, και η παράδοσή του στο έλεος του ISIS ξύπνησε δυσάρεστες μνήμες στο Ιράκ, καθώς η πόλη αποτελούσε το προπύργιο των τζιχαντιστών που σκόρπισαν το χάος στο Ιράκ την περίοδο 2004-2007.

Η πολιορκία της πόλης κράτησε 18 μήνες και αυτό που κλόνισε το ηθικό των κυβερνητικών δυνάμεων, που εγκατέλειψαν ατάκτως το Ραμάντι, ήταν ένα μπαράζ 30 επιθέσεων αυτοκτονίας, μερικές εκ των οποίων ήταν τόσο ισχυρές που ισοπέδωσαν μεγάλα τμήματα της περιοχής όπου βρίσκονταν τα κυβερνητικά κτίρια.

Αν στο Ραμάντι οι μάχες κράτησαν μήνες, σε απόσταση 960 χιλιόμετρων, στην Παλμύρα της Συρίας, η πολιορκία της πόλης διήρκεσε μερικές ημέρες. Ηταν η πρώτη πόλη την οποία το ISIS απέσπασε απευθείας από τον έλεγχο του κυβερνητικού στρατού, ο οποίος ύστερα από τέσσερα χρόνια σκληρού πολέμου εναντίον των αντιπάλων του Ασαντ και του ISIS, με όλο και πιο περιορισμένη λαϊκή στήριξη και με ολοένα και πιο δύσκολη τροφοδοσία, δείχνει σημαντικά σημάδια κόπωσης.Ακόμη και τα καύσιμα είναι δυσεύρετα πια για τον κυβερνητικό στρατό, καθώς όλα τα κοιτάσματα της χώρας εκτός από δύο έχουν περάσει στον έλεγχο του ISIS και αποτελούν βασική πηγή χρηματοδότησής του.

Οι εξελίξεις στη Συρία και στο Ιράκ σαν να ξύπνησαν απότομα από βαθύ λήθαργο την Ουάσιγκτον και τις άλλες πρωτεύουσες. Ομως ειδικά στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος Ομπάμα, ο οποίος διανύει την τελευταία διετία της δεύτερης θητείας του, κάθε άλλο παρά επιθυμεί να εμπλακεί σε έναν ακόμη πόλεμο, πολύ περισσότερο μάλιστα όταν η προεκλογική εξαγγελία του ήταν η απεμπλοκή από όλα τα πολεμικά μέτωπα. Θέλησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν νομίζω ότι χάνουμε», αλλά οι δεσμεύσεις του περί παροχής τεχνικής βοήθειας και εκπαίδευσης των ιρακινών δυνάμεων μάλλον δεν είναι πια αρκετές για να αντιμετωπίσουν τη νέα επιθετική τακτική του ISIS.

Για τους Αμερικανούς το Ιράκ παραμένει προτεραιότητα, εξάλλου τα μαχητικά της συμμαχίας εξαπέλυσαν μέχρι τώρα εκεί 2.200 αεροπορικές επιδρομές και μόλις 1.400 στη Συρία, ενώ ένα ακόμη πρόβλημα είναι η έλλειψη αξιόπιστης ηγεσίας στην αντιπολίτευση της Σύριας αλλά και η απουσία στήριξης από τη Ρωσία και το Ιράν κάθε κίνησης εναντίον του Ασαντ ώστε να μείνει το πεδίο ελεύθερο για δράση εναντίον του ISIS. Με αποδυναμωμένες τις δυνάμεις που μάχονται εναντίον του ISIS στη Σύρια και με εντελώς ανέτοιμο στρατό στο Ιράκ, διασπασμένες τις σουνιτικές φυλές και με τη στρατιωτική στήριξη του Ιράν να διχάζει προκαλώντας αντιδράσεις από τους σουνίτες, το ISIS μάλλον θα έχει την ευκαιρία να διευρύνει τον έλεγχό του επί του εδάφους.

Συναγερμό στην Ευρώπη αλλά και στην Ουάσιγκτον έχει προκαλέσει η συρροή πληροφοριών ότι το ISIS διοχετεύει χρήματα, όπλα και μαχητές στη Λιβύη, όπου το κενό εξουσίας αφήνει ελεύθερο πεδίο για την ανάπτυξη ενός πολύ ισχυρού και επικίνδυνου προγεφυρώματος στην Αφρική. Ηδη αρκετές ισλαμικές ομάδες που δρούσαν στη Λιβύη έχουν αποδεχθεί την ηγεσία του ISIS και αποτελούν πλέον απειλή και για την Αίγυπτο, καθώς έχουν αναπτύξει σχέσεις με ακραίες ισλαμικές ομάδες που έχουν περιθωριοποιηθεί από το καθεστώς Σίσι, ενώ ισχυρό προγεφύρωμα των τζιχαντιστών έχει δημιουργηθεί στη Χερσόνησο του Σινά.

Το άνοιγμα διαύλου επικοινωνίας των προγεφυρωμάτων του ISIS στη Λιβύη με τη Νιγηρία και τις άλλες χώρες της Κεντρικής Αφρικής είναι το εφιαλτικό σενάριο. Στην Ευρώπη έχει ήδη σημάνει συναγερμός από τις πληροφορίες ότι στα κύματα μεταναστών που φθάνουν στις ακτές της Ιταλίας και της Ελλάδας κρύβονται μαχητές του ISIS που έχοντας επαφές με «συμπαθούντες» στην Ευρώπη προσπαθούν να μεταφέρουν την τζιχάντ σε κάθε ευρωπαϊκή γωνιά.

Ο ίδιος ο αρχηγός των Συμμαχικών Δυνάμεων στην Ευρώπη, Αμερικανός πτέραρχος Φ. Μπρίτλοβ, εξέφρασε την ανησυχία του για το ενδεχόμενο μετακίνησης στην Ευρώπη μαχητών του ISIS μέσω των μεταναστευτικών ροών... 

Στο θέμα της Λιβύης όμως η ΕΕ αναμένεται να αναλάβει ειδικό ρόλο, καθώς έχει ήδη ληφθεί η απόφαση για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των κυκλωμάτων διακίνησης των μεταναστών. Ομως η ανάληψη στρατιωτικής δράσης σε θαλάσσιες περιοχές που βρίσκονται εντός των θαλασσίων ζωνών της Λιβύης απαιτεί την προηγούμενη έγκριση του ΣΑ του ΟΗΕ και την έκδοση απόφασης βάσει του άρθρου 7 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ που επιτρέπει τη «χρήση βίας για την αποκατάσταση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας»...

Αρχαιοκαπηλία Καταστρέφουν αντίγραφα και πουλάνε τα πρωτότυπα

Η Παλμύρα ήταν στρατηγικής σημασίας νίκη των τζιχαντιστών, καθώς η πόλη ήταν η βάση μεγάλων στρατιωτικών εγκαταστάσεων και έχει δεσπόζουσα θέση στον αυτοκινητόδρομο της ερήμου που συνδέει τη Δαμάσκο και τη Χομς με την ανατολική περιοχή της χώρας που ελέγχεται από το ISIS.

Οι εκκλήσεις όμως της διεθνούς κοινότητας και της UNESCO για την προστασία του μοναδικού μνημείου της αρχαιότητας, το οποίο χαρακτηρίζεται ως το ιστορικό σταυροδρόμι της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με την Ινδία, την Κίνα και την Περσία, έχει μία ακόμη διάσταση.

Εκτός από τη δεδομένη μανία των τζιχαντιστών να εξαφανίσουν κάθε ίχνος από κάθε άλλη μορφή πολιτισμού, με τους βανδαλισμούς και τις καταστροφές μνημείων επιδιώκουν να καλύψουν τα ίχνη από την παράνομη διακίνηση και πώληση αρχαιοτήτων στο εξωτερικό, μια δραστηριότητα που αποτελεί πλέον πολύ σημαντική πηγή χρηματοδότησης για το ISIS. Πολλά από τα εκθέματα σε μουσεία που εμφανίστηκαν να καταστρέφονται από τζιχαντιστές αποδείχθηκε ότι ήταν αντίγραφα και τα πρωτότυπα είχαν φυγαδευτεί και πωληθεί σε συλλέκτες στο εξωτερικό.