"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ και ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Οταν οι διανοούμενοι μιλούν για μπάλα

Ο κόσμος έζησε επί δεκαετίες - και ίσως συνεχίζει να ζει - με την αντίληψη ότι οι διανοούμενοι δεν έχουν καμία σχέση με το ποδόσφαιρο. Από τη μία ο μαζικός και λαϊκός χαρακτήρας του αθλήματος που ερχόταν σε ευθεία αντίθεση με την στερεοτυπική εικόνα της ελίτ του πνεύματος, και από την άλλη η στρεβλή καχυποψία της Αριστεράς ότι το ποδόσφαιρο δεν είναι παρά ένα εργαλείο των καπιταλιστών για να αποκοιμίζουν τον λαό, είχαν φέρει την μπάλα σε εικονοκλαστική αντιδιαστολή με τους ανθρώπους των γραμμάτων και των ιδεών.
 


Ηταν ένας εντελώς εσφαλμένος αφορισμός.
 


Η μαγεία του ποδοσφαίρου σαγήνευσε όπως κάθε άνθρωπο και φιλοσόφους και διανοούμενους. Και ορισμένα από τα σημαντικότερα πνεύματα του 20ου αιώνα ασχολήθηκαν με την μπάλα, κληροδοτώντας μας μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές φράσεις που μαρτυρούν αυτή τη βαθιά διείσδυση του ποδοσφαίρου στο γονιδίωμα του σύγχρονου ανθρώπου.
 


Ως φάρος που σπάει το σκοτάδι της αντίληψης περί μη σχέσης των φιλοσόφων με το ποδόσφαιρο, στέκει ασφαλώς η αυτοαναφορική φράση του Αλμπερ Καμύ: «Ολα όσα γνωρίζω περί ηθικής και πειθαρχίας τα έχω μάθει από το ποδόσφαιρο», είχε πει κάποτε ο γάλλος συγγραφέας ο οποίος άλλωστε είχε παίξει για κάποια χρόνια τερματοφύλακας στην ποδοσφαιρική ομάδα του Πανεπιστημίου στο Αλγέρι.
 


Αλλοι υπήρξαν λιγότερο φιλοσοφικοί και περισσότερο αδροί στην περιγραφή της αγάπης του για το ποδόσφαιρο.
 


Ο Αντονι Μπέρτζες, ο άνθρωπος που έγραψε το δυστοπικό «Κουρδιστό Πορτοκάλι» ένα από τα διασημότερα και πιο αμφιλεγόμενα βιβλία όλων των εποχών, λάτρευε τόσο πολύ το ποδόσφαιρο που είχε πει: «Οι πέντε μέρες τις εβδομάδας είναι για δουλεία, όπως λέει η Βίβλος. Η έβδομη μέρα είναι για να λατρεύουμε τον Κύριο και η έκτη μέρα είναι για το ποδόσφαιρο».
 


Ο διάσημος Σαλμάν Ρούσντι, συγγραφέας των «Σατανικών Στίχων», είχε προσθέσει: «Οκ, το να εκδίδει κανείς ένα βιβλίο και να γυρίζει μια ταινία είναι και τα δύο πολύ σημαντικά, αλλά το να κερδίζει η Τότεναμ τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 3-2 είναι απλά… ανεκτίμητο».
 


Ο Τζούλιαν Μπαρνς, από τους σημαντικότερους σύγχρονους βρετανούς συγγραφείς - «Αρθουρ and Τζoρτζ», «Ο παπαγάλος του Φλωμπέρ», «England, England», «Ενα κάποιο τέλος» - είχε υποκλιθεί στη δυσκολία του να γράψει κάτι για τον αγαπημένο του χαρακτήρα στο ποδόσφαιρο: «Προσπαθώ εδώ και δεκαετίες να γράψω κάτι για τον διαιτητή στους αγώνες ποδοσφαίρου: η ιδέα ενός τύπου που είναι στο περιθώριο, αναγκαίος αλλά δεν τον εκτιμά κανείς»...
 


Η αγάπη των Βρετανών για το ποδόσφαιρο είναι προαιώνια. 

Ο σερ Γουόλτερ Σκοτ (1771- 1832), ποιητής, θεατρικός συγγραφέας όπως και συγγραφέας διάσημων ιστορικών μυθιστορημάτων - «Ιβανόης», «Ρομπ Ρόι» κ.ά. - είχε θέσει πρώτος το θέμα: «Η ίδια η ζωή είναι ένας αγώνας ποδοσφαίρου».
 


Μεταγενέστερος και είρων, ο Οσκαρ Ουάιλντ είχε απλά σημειώσει: «Το ράγκμπι είναι ένα παιχνίδι για βαρβάρους που παίζεται από κυρίους ενώ το ποδόσφαιρο είναι ένα παιχνίδι για κυρίους που παίζεται από βαρβάρους».
 


Πίσω στον 20ο αιώνα o Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ, o συγγραφέας της «Λολίτας» ύμνησε τον κορυφαίο αφανή ήρωα του γηπέδου λέγοντας: «Ο τερματοφύλακας είναι ο μοναχικός αετός, ο άνθρωπος μυστήριο, ο τελευταίος υπερασπιστής».
 


«Ερωτεύτηκα το ποδόσφαιρο, όπως ερωτευόμουν αργότερα τις γυναίκες: ξαφνικά, ανεξήγητα, άκριτα. Χωρίς να έχω δεύτερες σκέψεις για τον πόνο ή την αναστάτωση που θα μου προκαλούσαν» δήλωσε εκφράζοντας την αγάπη του για το ποδόσφαιρο ο Nικ Χόρνμπι, που άλλωστε έχει γράψει το αυτοβιογραφικό «Fever Pitch» με φόντο τους αγώνες της Αρσεναλ.
 


Ο βρετανός συγγραφέας Μάρτιν Ειμις προσπάθησε να εξηγήσει τη δημοτικότητα του ποδοσφαίρου αναφέροντας: 
«Ξέρω ποια είναι η έλξη που ασκεί σε όλους το ποδόσφαιρο: Είναι το μοναδικό άθλημα που καθορίζεται από ένα μόνο γκολ, επομένως η πίεση της στιγμής είναι πιο έντονη στο ποδόσφαιρο, παρά σε οποιοδήποτε άλλο άθλημα».
 

Κλείνοντας με δύο χιουμοριστικά αποφθέγματα δύο μεγάλων διανοητών και συγγραφέων δίνεται το έναυσμα για πολλές νέες συζητήσεις εντός κι εκτός των γηπέδων, αυτή τη φορά με φιλοσοφική διάθεση.
 

Ο Γάλλος Ζαν-Πολ Σαρτρ, ο γνωστότερος εκπρόσωπος του υπαρξισμού, συζητώντας για το ποδόσφαιρο είπε ότι: «Σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου όλα περιπλέκονται με την εμφάνιση της άλλης ομάδας».
 

Και ο Τζορτζ Οργουελ θα εξηγούσε με τον δικό του τρόπο το παιχνίδι λέγοντας: «Το ποδόσφαιρο είναι ένα παιχνίδι στο οποίο όλοι τραυματίζονται και κάθε έθνος παίζει με τον δικό του τρόπο, που φαίνεται άδικος στους ξένους». 


Δεν υπάρχουν σχόλια: