ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - ΕΛΛΑΔΑ: Πολιτικά απίθανο αλλά πρακτικά αναπόφευκτο το νέο "κούρεμα" !

Του Neil Unmack  / Reuters Breakingviews

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι επίσημοι πιστωτές της Ελλάδας –οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης, οι οποίες διέσωσαν οικονομικά τη χώρα, και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία αγόρασε ελληνικά κρατικά ομόλογα αξίας περίπου 40 δισ. ευρώ– θα πρέπει να υποστούν «κούρεμα». 

Η Αθήνα μόλις τροποποίησε (σ.σ. με την κατάθεση του προϋπολογισμού) τις οικονομικές προβλέψεις υπολογίζοντας πλέον ότι το δημόσιο χρέος θα φτάσει το 189% του ΑΕΠ τον επόμενο χρόνο, 22% περισσότερο απ’ ό,τι προβλεπόταν τον περασμένο Μάρτιο.  

Οι ιδιώτες πιστωτές της Ελλάδας έχουν ήδη χάσει περισσότερα από τα μισά τους χρήματα εξαιτίας της αναδιάρθρωσης χρέους που έγινε νωρίτερα εφέτος, ωστόσο οι δημόσιοι πιστωτές, οι οποίοι πλέον κατέχουν το μεγαλύτερο ποσοστό του ελληνικού χρέους, σε μεγάλο βαθμό δεν έχουν υποστεί απώλειες.

Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο απευθύνει έκκληση για κάποιου είδους «αναδιάρθρωση των χρεών προς τον δημόσιο τομέα». Ωστόσο, η Γερμανία υποστηρίζει ότι το «κούρεμα» των δανείων που έχουν δοθεί από τα κράτη–μέλη θα παραβίαζε τους γερμανικούς νόμους και η ΕΚΤ υποστηρίζει ότι η απομείωση της αξίας των ελληνικών ομολόγων που κατέχει θα ισούται με νομισματική χρηματοδότηση, η οποία απαγορεύεται αυστηρά από τις ευρωπαϊκές συνθήκες. 

Προς το παρόν, οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης προσπαθούν με ταχυδακτυλουργικά κόλπα να βρουν χρήματα προκειμένου να καλύψουν το χρηματοδοτικό κενό, ύψους 30 δισ. ευρώ, του ελληνικού προγράμματος για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Από πολιτικής απόψεως υπάρχουν πολλοί, καλοί λόγοι για τους οποίους είναι απίθανη η αναδιάρθρωση που θεωρητικά χρειάζεται το ελληνικό χρέος. Η παραχώρηση στην Αθήνα μιας δραστικής αναδιάρθρωσης χρέους θα μείωνε το κίνητρο για την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Επιπλέον, αν υπάρξει «κούρεμα» του επίσημου χρέους, μπορεί να ζητήσουν και άλλες χώρες παρεμφερή μεταχείριση. Τέλος, υπάρχει και ένα όριο στο τι μπορούν να ανεχθούν οι φορολογούμενοι των πιστωτριών χωρών.  

Ετσι εξηγείται γιατί η προσοχή στρέφεται περισσότερο στο πώς θα μειωθεί το ελληνικό χρέος σε επίπεδο που να μοιάζει λίγο περισσότερο βιώσιμο. Θα μπορούσε να είναι μιας μορφής ήπια αναδιάρθρωση, όπως χαμηλότερο επιτόκιο στα επίσημα δάνεια ή μεγαλύτερη περίοδο χάριτος στην πληρωμή τόκων, και παροχή δανεικών στην Ελλάδα προκειμένου να επαναγοράσει τα ομόλογά της που κατέχουν ιδιώτες πιστωτές σε τιμή χαμηλότερη από την ονομαστική. 

Ο,τι και να συμφωνηθεί, είναι πιθανό να αποτελεί απλώς το πρώτο βήμα.

Μεγαλύτερη αναδιάρθρωση των δανείων του επίσημου τομέα ίσως να είναι λιγότερο επιζήμιο πολιτικά μετά τις γερμανικές εκλογές (σ.σ. Σεπτέμβριος 2013). Ακόμη και τότε θα μπορούσε να αποφασιστεί η αναβολή της αναδιάρθρωσης για μετά τη λήξη του ελληνικού προγράμματος. Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης ίσως να θελήσουν να περιμένουν μέχρι να περάσουν και οι υπόλοιπες χώρες τη δυσκολότερη φάση της κρίσης και μέχρι να έχει αποδείξει η Ελλάδα ότι είναι σοβαρή όσον αφορά την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. 

Το πρόβλημα είναι ότι, αν καθυστερήσει η αναδιάρθρωση, ίσως υπονομευτεί η εμπιστοσύνη, καθώς η Αθήνα θα εξακολουθήσει να είναι υπερχρεωμένη. Δυστυχώς, το πιθανότερο είναι ότι η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει με επιμονή την προσπάθεια.