"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Η ευκαιρία πραγματικής επανεκκίνησης που χάθηκε

Του ΓΙΑΝΗ ΒΑΡΟΥΦΑΚΗ 
Καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών

Ηταν μια μεγάλη ευκαιρία για πραγματική επανεκκίνηση της Ν.Δ. Για να μετατραπεί σε σοβαρό αντίπαλο δέος μιας κυβέρνησης που παραπαίει, εγκλωβισμένη στην καταστροφική πολιτική την οποία ούτε η ίδια πιστεύει.

Την επανεκκίνηση, πράγματι, την χρειαζόταν η Ν.Δ. όσο περίπου τη χρειάζεται και η χώρα. Στη συνείδηση όλων, ακόμα και των οπαδών της, η ευθύνη για τον φαύλο κύκλο βαραίνει Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. Δεδομένου μάλιστα ότι οι πρώτες αντι-μνημονιακές βολές του Αντώνη Σαμαρά (ένα χρόνο πριν) απεδείχθησαν άσφαιρες, τα μάτια όλων ήταν στραμμένα στο Ζάππειο.

Ομολογώ ότι ήλπιζα (χωρίς να τρέφω μεγάλες προσδοκίες) για έναν λόγο που θα ανέβαζε το επίπεδο του διαλόγου για την κρίση και την καταπολέμησή της. Τον χρειαζόταν τόσο η χώρα! Ενα λόγο του κ. Σαμαρά που να βάλει την κυβέρνηση σε δύσκολη θέση, να εμφυσήσει ανησυχία στον νου των κυβερνώντων, να τους αναγκάσει να σταθούν πιο όρθιοι απέναντι στο μέγα πρόβλημα που απειλεί να καταπιεί και την τελευταία ελπίδα ανάκαμψης.

Δυστυχώς, ο κ. Σαμαράς δεν τα κατάφερε. Προσπάθησε. Κατέθεσε σοβαρές επί μέρους προτάσεις (π.χ. μείωση φορολογικών συντελεστών, απλοποίηση του φορολογικού συστήματος). Ομως δεν ξεπέρασε τον κομματικό πατριωτισμό. «Εκεί που μας έφτασε το ΠΑΣΟΚ, εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν πια», τον άκουσα να λέει σαν να μην κατανοεί ότι αυτού του είδους ο κομματικός ρεβανσισμός αποτελεί μέρος του μεγάλου προβλήματος και όχι της λύσης του.

Ομως η μέγιστη αποτυχία του Ζαππείου ήταν η επέκταση του μικροκομματισμού εκτός των τειχών: στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Ο κ. Σαμαράς έκρινε (ή άφησε, εσφαλμένα, να τον πείσουν) ότι, στο πλαίσιο μιας πρότασης για έξοδο από την κρίση, αποτελεί σοβαρή κριτική το επιχείρημα ότι οι Πορτογάλοι πέτυχαν καλύτερο μνημόνιο από το δικό μας και πως οι Ιρλανδοί επανα-διαπραγματεύτηκαν το δικό τους με τρόπο που σκοπεύει να αντιγράψει και ο ίδιος αν εκλεγεί. Οποία δυστυχία μας βρήκε όλους αν ο δρόμος προς την ανάκαμψη είναι εκείνος της Ιρλανδίας ή της Πορτογαλίας, δύο χωρών που (όποιες ρυθμίσεις και να πέτυχαν στα δικά τους μνημόνια) βουλιάζουν στον ίδιο βούρκο που πνίγει κι εμάς.

Το Ζάππειο 2 ήταν η μεγάλη ευκαιρία του Αντώνη Σαμαρά να διαφοροποιηθεί από τη λογική του μνημονίου. Να πει πως στον καιρό της αβεβαιότητας μόνο δύο πράγματα γνωρίζουμε: Οτι τα ακριβά δάνεια στον πτωχευμένο δεν αποτρέπουν την πτώχευση και ότι η λιτότητα σε περίοδο ύφεσης αυξάνει το σύνολο χρεών και ζημιών.

Υποσχέθηκε να διαπραγματευθεί με την Ευρώπη. Θετικότατο αυτό. Τι όμως; Και με ποια διαπραγματευτικά όπλα; Στην καλύτερη περίπτωση να αποσπάσει μια αμυδρή μείωση επιτοκίου (που θα αναιρεθεί με το που ο κ. Τρισέ ανεβάσει τα επιτόκια της ΕΚΤ), την ώρα που η αποτροπή της συντριβής απαιτεί μια ολική κατάργηση της λογικής του μνημονίου.

Αν ο κ. Σαμαράς ήθελε να επανεκκινήσει τη Ν.Δ., και αργότερα τη χώρα, ένα πράγμα έπρεπε να πει πριν απ' όλα τα άλλα: Οτι η κυβέρνησή του θα αρνηθεί νέα δάνεια εφόσον η Ευρώπη δεν επανασχεδιάσει τη συνολική της δημοσιονομική πολιτική στο πλαίσιο έκδοσης ευρωομολόγου (το οποίο απλώς ανέφερε χωρίς να το διασυνδέσει με τη διαπραγματευτική του στρατηγική).  

Αν το είχε κάνει, το Ζάππειο 2 θα έμενε στην ιστορία. Δεν το έκανε και, γι' αυτό, το Ζάππειο 2, στερούμενο μιας ριζοσπαστικής κεντρικής ιδέας, θα ξεχαστεί ως ακόμα ένας κατάλογος μετέωρων προεκλογικών εξαγγελιών

Δεν υπάρχουν σχόλια: