Δωρεάν... Υγεία και... Παιδεία από την τσέπη των πολιτών

Της Χαράς Καληµέρη και της Ελένης Πετροπούλου

Ακριβή επένδυση µε «θολά» αποτελέσµατα; Οι δαπάνες -δηµόσιες και ιδιωτικές- οι οποίες διατίθενται για δύο βασικούς πυλώνες της κοινωνικής πολιτικής, την Υγεία και την Παιδεία, είναι «ιλιγγιώδεις» χωρίς όµως οι παρεχόµενες υπηρεσίες να αποδίδουν τα αναµενόµενα.  

Ενδεικτικό είναι ότι πέρυσι από τα 21 δισ. ευρώ που δαπανήθηκαν συνολικά στη χώρα µας για την Υγεία, σχεδόν τα 8 δισ. ευρώ «εκταµιεύθηκαν» από τους προϋπολογισµούς των ελληνικών νοικοκυριών. 

Οι ιδιωτικές δαπάνες «συναγωνίζονται» τις δηµόσιες και στην περίπτωση της Παιδείας.Κάθε χρόνο, οι Ελληνες ξοδεύουν περίπου 5,1 δισ. ευρώ για αγορά εκπαιδευτικών υπηρεσιών πάσης φύσεως -από δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία και κέντρα ξένων γλωσσών ή γυµναστήρια µέχρι φροντιστήρια και ιδιαίτερα µαθήµατα που θεωρούνται αναγκαίο «κακό» για την εισαγωγή στην τριτοβάθµια εκπαίδευση. Μάλιστα, εάν στις ιδιωτικές δαπάνες για την εκπαίδευση, συνυπολογίσουµε τους εθνικούς και κοινοτικούς πόρους, τότε οι συνολικές δαπάνες για τον τοµέα αυτό αγγίζουν τα 14,7 δισ. ευρώ. Ποσό που αντιστοιχεί στο 6,15% του ΑΕΠ.

Παρόλα αυτά, είναι εντυπωσιακό πως η Ελλάδα παραµένει ένας από τους µεγαλύτερους «εξαγωγείς» φοιτητών. Κατατάσσεται στη 10η θέση µεταξύ 31 µελών του ΟΟΣΑ, καθώς σύµφωνα µε µετριοπαθείς υπολογισµούς συνολικά 34.196 Ελληνες «µεταναστεύουν» στο εξωτερικό, δαπανώντας περισσότερα από 405 εκατ. ευρώ ετησίως.

Ειδικότερα, από τις ιδιωτικές δαπάνες για την εκπαίδευση, η µερίδα του λέοντος (ποσοστό 37,5%) κατευθύνεται σε δίδακτρα για ωδεία, γυµναστήρια και σχολές χορού, αλλά και σε σπουδές τριτοβάθµιας εκπαίδευσης είτε στο εσωτερικό, αλλά µακριά από την περιοχή µόνιµης διαµονής των φοιτητών είτε στο εξωτερικό. Επιπλέον, υψηλό ποσοστό 30,8% των ιδιωτικών δαπανών, που αντιστοιχεί σε 1,6 δισ. ευρώ, διατίθεται για τη δευτεροβάθµια εκπαίδευση και συγκεκριµένα για φροντιστήρια, ιδιαίτερα µαθήµατα και εκµάθηση ξένων γλωσσών.

Ειδικά σε ό, τι αφορά την τριτοβάθµια εκπαίδευση, τα στοιχεία που προκύπτουν από µελέτη του επιστηµονικού συµβούλου του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής της ΓΣΕΕ κ. Νίκου Παΐζη και της οικονοµολόγου κ. Πωλίνας Φατούρου είναι εντυπωσιακά: τα νοικοκυριά δαπανούν ετησίως 1,7 δισ. ευρώ εκ των οποίων το µεγαλύτερο µέρος και συγκεκριµένα 1,1 δισ. ευρώ διατίθεται για την «εσωτερική φοιτητική µετανάστευση», δηλαδή για έξοδα διαµονής, διατροφής και µετακινήσεων των φοιτητών που σπουδάζουν µακριά από τον µόνιµο τόπο διαµονής τους. Στα έξοδα για σπουδές στο εξωτερικό, θα πρέπει να συνυπολογίσουµε επιπλέον 71 εκατ. ευρώ για δίδακτρα σε προγράµµατα µεταπτυχιακών σπουδών των δηµόσιων πανεπιστηµίων, αλλά και 42, 4 εκατ. ευρώ για φροντιστήρια(!) που παρακολουθούν φοιτητές για να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις των προπτυχιακών σπουδών τους. Στο ποσό αυτό, µάλιστα, δεν περιλαµβάνονται τα ποσά που «ρίχνονται» στη βιοµηχανία εκπόνησης πτυχιακών, ακόµα και διδακτορικών εργασιών…

Την ίδια στιγµή, πέρυσι οι συνολικές δαπάνες υγείας στη χώρα µας ανήλθαν στο ιλιγγιώδες ποσό των 21 δισ. ευρώ και «τρέχουν» µε ρυθµό αύξησης υψηλότερο (6,9%) από τον µέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ (4,2%). Ενδεικτικό είναι ότι η συνολική δαπάνη υγείας ως ποσοστό του ΑΕΠ ανήλθε στο 9,7% όταν στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 8,9%.

Και ενώ στην Ελλάδα τα τελευταία 25 χρόνια λειτουργεί Εθνικό Σύστηµα Υγείας, το ύψος τις ιδιωτικής δαπάνης, δηλαδή τα ποσά που πληρώνουν από την τσέπη τους οι Ελληνες για την υγεία φθάνουν στο 40% της συνολικής δαπάνης, ποσοστό που εντοπίζεται µόνο στα ιδιωτικά συστήµατα υγείας!

Παγκόσµια πρωτιά

Οπως προκύπτει από την τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ, οι Ελληνες πληρώνουν ακριβά την Υγεία, µε τις ιδιωτικές δαπάνες που καταβάλλουν να είναι από τις υψηλότερες στον κόσµο! Ενδεικτικό είναι ότι οι δαπάνες υγείας που πληρώνουν από την τσέπη τους ανέρχονταν το 2008 στο πολύ υψηλό 3,8% του ΑΕΠ, εκ των οποίων ένα µικρό ποσοστό, γύρω στο 0,3% του ΑΕΠ πληρώνεται µέσω της ασφαλίσεως σε ιδιωτικές εταιρείες ασφαλίσεως. 

Στην Ελλάδα, οι συνολικές δαπάνες υγείας ανέρχονταν το 2008 στο 9,7% του ΑΕΠ, ενώ η συνολική δαπάνη για υγειονοµική περίθαλψη κατά κεφαλήν ανερχόταν στα 2.687 δολάρια, έναντι 1.801 δολάρια στην Κορέα, 2.870 δολάρια στην Ιταλία, 2.902 δολάρια στην Ισπανία, 3.696 δολάρια στη Γαλλία, 3.737 δολάρια στη Γερµανία και 7.538 δολάρια στις ΗΠΑ. Διαµορφωνόταν, δηλαδή, σε επίπεδο κάτω του µέσου όρου, µεταξύ των 31 χωρών του ΟΟΣΑ, αλλά υψηλότερα από πολλές χώρες.

ΗΜΕΡΗΣΙΑ