Φετίχ και ταμπού

Γράφει ο Κώστας Γεωργουσόπουλος

Η περίτεχνη, καλαίσθητη, μπλε και άσπρη, πορσελάνινη... τουαλέτα που χρησιμοποιούσε ο Τζον Λένον «χτυπήθηκε» σε δημοπρασία σχεδόν 11.000 ευρώ. Είδηση που δημιουργεί απορίες. Τόσο για τον αρχικό κτήτορα όσο και για τον συλλέκτη που την ακριβοπλήρωσε

Εχουν κατακλυσθεί τα διεθνή σοβαρά και ελαφρολαϊκά έντυπα με τα μεταθανάτια γενέθλια του Τζον Λένον, ο οποίος, ως γνωστόν, δολοφονήθηκε από κάποιον απολιτικό μανιακό, φανατικό του συνδρόμου αγάπης- μίσους προς τις διασημότητες, πότε; Οταν ο ανεξάρτητος πλέον από τη θρυλική τετράδα ταλαντούχος μουσικός το είχε γυρίσει σε μια πασιφιστική, αντιπολεμική πολύφερνη οικονομικά και δυσάρεστη πολιτικά για τους κρατούντες (λόγω Βιετνάμ) ύστατη καριέρα.

Γνωρίζω πως θα προσκρούσω στις αντιδράσεις και των αγνών θαυμαστών και των εργολάβων του εμπορίου της βιομηχανίας του θεάματος αλλά επιθυμώ να βάλω προς συζήτηση μερικά φαινόμενα, έτσι για την τιμή των όπλων.

Θα αναφερθώ σε γεγονότα που με ανυπόκριτο θαυμασμό κυκλοφορούν από τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης σ΄ όλα τα σύγχρονα μέσα πλύσης εγκεφάλου. Και δεν θα μείνω στις γνωστές αποδεδειγμένες εμπλοκές των Σκαθαριών σε χρήση παραισθησιογόνων ουσιών. Σε μια διεθνή κοινωνία που από άμβωνος καταδικάζει την υποδούλωση της βουλήσεως σε παραλυτικές της προσωπικότητας ουσίες, η νεολαία τροφοδοτείται με εξαντλητικές λεπτομέρειες και «ηρωικούς» θανάτους διασήμων χρηστών.  

Θα μείνω όμως στο ιδιαίτερο βιογραφικό του Λένον. Στην πρώτη φάση της διασημότητας έγινε αντικείμενο θετικού θαυμασμού γιατί, λέει, ξυλοκοπούσε δημόσια τις γυναίκες που σχετίζονταν ερωτικά μαζί του. Ενα είδος βαρύμαγκα και νταβατζή. Αργότερα ανακάλυψε μαζί με τους άλλους τη νιρβάνα των ινδικών ουσιών και ιδεών, για να μετατραπεί η ανεκτική και απαθής φιλειρηνική του «φιλοσοφία» σε έναν αριστοκρατικό πασιφισμό. Και ήταν αριστοκρατική γιατί ο αγώνας του εδραζόταν πάνω στα δισεκατομμύριά του και τα «κρησφύγετά» του ήταν πολυτελείς βίλες και ακριβά πυρίμαχα αυτοκίνητα.  

Εν μέσω του «αγώνα» του φωτογραφιζόταν στο ερωτικό του κρεβάτι με τη γιαπωνέζα ερωμένη του γυμνοί.

Δοξάστηκε μεταθανατίως όχι γιατί έπεσε υπερασπιζόμενος τις έσχατες ιδέες του, αλλά από τις σφαίρες μανιακού.

Το πράγματι ωραίο τραγούδι που σημάδεψε τις τελευταίες σελίδες του βίου του είναι μια επίκληση σε πόθους και ιδέες, που εκτός από τη ρομαντική τους χροιά, όζουν μιας ινδουιστικής ουτοπίας, απάθειας, ανοχής, νιρβάνας και σωτηριολογικής κηρυγματι κής σε κοινότητα Μορμόνων!!  

Το τραγούδι του, «Φαντάσου» (έτσι ακριβώς!) νανούρισε και νανουρίζει σαράντα χρόνια τώρα γενιές και γενιές αφοπλισμένων και παραιτημένων νεαρών, αλλά και κάποιων ουτοπικών μαρξιστών που ονειρεύονται τη δεύτερη παρουσία του κομμουνιστικού Παραδείσου. Το έξοχο αυτό τραγουδάκι που ούτε μισή μπατούτα του δεν μπορεί να σταθεί δίπλα σε τραγούδια του Μότσαρτ, του Σούμπερτ, του Μάλερ, του Βάιλ, του Γκέρσουϊν, επέπλευσε στον πολτώδη μουσικό ωκεανό των ημερών μας. 

Ετσι ο Λένον τριάντα χρόνια μετά τον άδοξο θάνατό του, έγινε ταμπού των εμπόρων του θανάτου του και της διασημότητας- όπως ο Πρίσλεϊ, ο Ντιν και πριν λίγο ο Τζάκσον. Και βέβαια η Μονρόε και η Εβίτα Περόν.

Τώρα, διαβάζω, άκουσον-άκουσον, πως βγήκε στο σφυρί «η περίτεχνη, καλαίσθητη, μπλε και άσπρη, πορσελάνινη... τουαλέτα» που ο Λένον χρησιμοποιούσε στην έπαυλη της Νότιας Αγγλίας, όταν διέμενε εκεί με την Ονο στο διάστημα 1969-1971. Στη δημοπρασία η αρχική τιμή είχε οριστεί στα 1.200 ευρώ και εντέλει χτυπήθηκε στα 10.900 ευρώ. Ο αποκτήσας, ανώνυμος θαυμαστής- προφανώς συλλέκτης. 

Εδώ ας σταθώ, και ας μας απασχολήσουν δύο γεγονότα- απορίες.

Πρώτον. Πώς έφτασε και με ποια σύνδρομα αυτό το φτωχόπαιδο από τις εργατικές και άνεργες τρώγλες του Λίβερπουλ, που αφόδευε σε κοινούς, με συνοίκους, απόπατους έως την εφηβεία του, που ασφαλώς σκουπιζόταν, όπως και οι Ελληνες της επαρχίας την ίδια εποχή με κομμένες στα οχτώ εφημερίδες, να επιλέγει αυτόν τον προκλητικό τρόπο ικανοποίησης της πλέον κοινόχρηστης από λίθινης εποχής σωματικής ανάγκης. 

Η λογική με οδηγεί σε δύο εξηγήσεις του φαινομένου και οι δύο τραγικά υβριστικές: ή από ξιπασιά, γνωστό σύνδρομο των νεόπλουτων και των ασυνείδητων γύρω από το τι είναι το χρήμα και πώς αποκτάται και ποια είναι η περί το χρήμα ηθική, ή για να εκδικηθεί την ύλη, τις ανέσεις που παιδί στερήθηκε. 

Θα είχε ενδιαφέρον ένας ψυχαναλυτής να μας αναλύσει αυτήν τη συμπεριφορά, να χρησιμοποιείς για την πλέον δύσοσμη και αυστηρώς προσωπική ανάγκη τόσο πανάκριβα αντικείμενα!! Μια τουαλέτα περίτεχνη, καλαίσθητη, λέει η είδηση. Κάτι δηλαδή σαν να αφοδεύει κανείς πάνω σε μια παρτιτούρα του «Φαντάσου» ή βλέποντας το «Κίτρινο υποβρύχιο».

Κι αυτά για τον κτήτορα. Ας πάμε τώρα παρακάτω. 

Δεύτερον. Ο συλλέκτης που ακριβοπλήρωσε το περίτεχνο ανακουφιστήριο με ποια κίνητρα τάχα να έδρασε και ποια, άραγε, τύχη θα επιφυλάσσει στο απόκτημά του. Το πρώτο που μπορεί κανείς να φανταστεί είναι να ξηλώσει τη δική του τουαλέτα και να εγκαταστήσει ως τρόπαιο το περίτεχνο καλαίσθητο αλαβάστρινο τεχνούργημα. Θα απολαμβάνει πλέον την ανάγκη του εφάπτοντας τα οπίσθιά του με τα υποτιθέμενα ίχνη που άφησαν εκεί τα οπίσθια του ινδάλματος.

Δεν αποκλείεται όμως ο συλλέκτης να επιφυλάξει άλλη, καλλιτεχνικότερη, μοίρα στο απόκτημά του. Να το εγκαταστήσει στη μέση του σαλονιού του ή στη βεράντα του, πιθανόν στο γκαζόν δίπλα στη πισίνα της εξοχικής του βίλας και γιατί όχι να το δωρίσει στον δήμαρχο της πόλης του και να στολίσει μια πλατεία, την αίθουσα συναυλιών ή το φουαγιέ του δημοτικού θεάτρου. 

Αν έχει παιδαγωγικές ρίζες και ανθρωπιστική αγωγή θα μπορούσε να το εγκαταστήσει στην παιδική χαρά της γειτονιάς του, ώστε τα παιδάκια μέσω του μνημειώδους κειμηλίου να έρχονται σε, κυριολεκτικά, σωματική σχέση με την ιστορία της μουσικής. Σκεφτείτε πόσο διδάσκεται ένα παιδί όταν το ξεναγούμε και ερεθίζουμε τις φιλοδοξίες του λέγοντας: «Αυτό το βιβλίο το έγραψε ο Γκαίτε, ή, εδώ ήταν το σπίτι του Παλαμά, ή, σ΄ αυτά τα σκαλοπάτια δολοφονήθηκε ο Καποδίστριας, ή, εδώ κρεμάστηκε ο Πατριάρχης, ή, εδώ φυλακίστηκε ο Κολοκοτρώνης». Τι υπέρτατη συγκίνηση και τι ύψιστο κίνητρο χαρίζουμε στο παιδί, όταν καθισμένο στον περίτεχνο, καλαίσθητο, αλαβάστρινο, μπλε και άσπρο, ανακουφιστικό θρόνο, του λέμε: «Αγόρι μου, σ΄ αυτήν την τουαλέτα έκανε κακά του και τσίσα του ο Τζον Λένον». Φαντάσου!