Οι ζωές των άλλων

Tης Τασουλας Καραϊσκακη

Από την απόλυτη αδιαφάνεια που κάλυπτε παρανομίες, λαθροχειρίες, καταστροφικά για τους κρατικούς οργανισμούς ελλείμματα, την απουσία ελέγχου, διώξεων, κολασμού, στην εκτυφλωτική διαφάνεια. Από τη σιωπηρή αλληλεγγύη μεταξύ κατεργαραίων, τα στεγανά, τη συνενοχή, τη συγκάλυψη, στη διαύγεια. Η πιεστική ανάγκη για εξυγίανση της οικονομικής ζωής, ανεύρεση ενός αποτελεσματικού τρόπου είσπραξης φόρων μοιάζει με ιερό σκοπό που αιτιολογεί τα πάντα. Την κάρτα του πολίτη (και για την ηλεκτρονική συνταγογράφηση), την κάρτα αγορών, ώστε να τεκμηριώνεται το αφορολόγητο των πολιτών και να ελέγχονται οι εμπορικές επιχειρήσεις, τη δημοσιοποίηση στο Διαδίκτυο των εισοδημάτων 5,5 εκατομμυρίων φορολογουμένων.

Αν αυτά εφαρμοστούν, θα μεταβούμε σε μια κοινωνία όχι απλώς διαφανή, αλλά απολύτως ελεγχόμενη. Ο καθένας θα γνωρίζει τα πάντα για τον μπεζαχτά του διπλανού του, ενώ δεν θα μπορεί να κρύψει δεκάρα από τον δικό του. Σε μια κοινωνία χωρίς αθέατες ιδιωτικές στιγμές (και κατά συνθήκην ψεύδη) που προσφέρουν ένα βαθμό ελευθερίας, ένα πέπλο προστασίας από τα περίεργα βλέμματα, την αντιζηλία, το φθόνο... Χωρίς εκείνο το πλέγμα των αποστασιοποιημένων κοινωνικών σχέσεων που επιτρέπουν βολικές αποσιωπήσεις, περιφρουρημένη προσωπική ζωή.

Δηλαδή, στα υπάρχοντα ψηφιακά ίχνη που αφήνουμε ήδη παντού, μέσω των καμερών που ελέγχουν δρόμους, δημόσια, κτίρια, τράπεζες, καταστήματα, της χρήσης της πιστωτικής κάρτας, του κινητού, του Ιντερνετ, προστίθεται ο καθολικός οικονομικός (άρα και κοινωνικός) έλεγχος. Διαταράσσοντας, πιθανόν, την ισορροπία μεταξύ ελευθερίας και ανάγκης για διαφάνεια. Η τεχνολογία βοηθάει σήμερα τις Αρχές να ελέγχουν κάθε πολίτη ως δυνητικό παραβάτη, φυλακίζοντάς τον σε ένα είδος διαρκούς παρακολούθησης, μεταλλάσσοντάς τον από άτομο με ξεχωριστή προσωπικότητα, σε κωδικό.

Μεταθέτοντας από τα αρμόδια όργανα σε αυτόν τον έλεγχο της λοβιτούρας, της ρεμούλας, της ανάλογης με τους πόρους διαβίωσης (ήδη στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής στρατεύθηκαν 18.000 πολίτες που έγιναν χαφιέδες φίλων και συγγενών). Η κοινωνία της πληροφορίας κινδυνεύει να μετατραπεί σε κοινωνία πληροφοριοδοτών και όλοι μας θα γίνουμε άτομα με διπλό ρόλο, του κατασκόπου και του κατασκοπευομένου.

Η εξαχρείωση, η σαπίλα που αποτελούν ακόμη πακτωλό για τους κερδοσκόπους συμμάχους του συστήματος πρέπει να έρχεται στο φως. Πρέπει να σπάσει η συνωμοσία της σιωπής για τις αισχροκερδείς δραστηριότητες με τις ευλογίες της εξουσίας και όλες οι κρατικές συμβάσεις, συμβόλαια, αποφάσεις να δημοσιοποιούνται. Αυτό διαφέρει πολύ από τον έλεγχο και της παραμικρής συναλλαγής και την ανάρτηση στο Διαδίκτυο των εισοδημάτων, όχι των δημόσιων προσώπων και των διαχειριστών εθνικού χρήματος, αλλά όλων των πολιτών. 

 Αν αφαιρέσεις εκείνο το προστατευτικό πλέγμα γύρω από κάθε άτομο, το καμωμένο από διαρκείς μεταβάσεις, ανεξερεύνητες διακλαδώσεις, επιφαινόμενα, άφατα, χάνεται η γοητεία της ζωής που έγκειται αρκετά στην προσμονή, την εξερεύνηση, το μυστήριο. Η ψυχή γυμνώνεται, συρρικνώνεται ανυπεράσπιστη μπρος στη λάμπα του ανακριτή της διπλανής πόρτας.