Η φυλακή υψίστης ασφαλείας της Γάζας

Του Chris Ρatten

(Πρώην επιτροπου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, τελευταίου βρετανου κυβερνήτη του Χονγκ Κονγκ, και είναι πρύτανη του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης)

Πιο εύκολα μπαίνεις σε μια φυλακή υψίστης ασφαλείας παρά στη λωρίδα γηςμήκους 45 χιλιομέτρων και πλάτους περίπου 8 χιλιομέτρων- που είναι πατρίδα για 1,5 εκατομμύριο Παλαιστινίους, στη Γάζα. Περικυκλωμένος από ένα απειλητικό τείχος, παρατηρητήρια και θανάσιμα επικίνδυνες ουδέτερες ζώνες, έφθασα με μια δύσκολα αποκτημένη βίζα στο Πέρασμα Ερέζ: σιδερένιες πύλες, έλεγχος από βαριεστημένους ένστολους νεαρούς, μηχανήματα ανίχνευσης.

Απ΄ την άλλη πλευρά, ένα πέρασμα μήκους ενός χιλιομέτρου οδηγεί στο κομμάτι αυτό της Παλαιστίνης που είναι παγιδευμένο ανάμεσα στο Ισραήλ, στην Αίγυπτο, στη Μεσόγειο και στη γενική αδιαφορία της διεθνούς κοινότητας.

Ο κόσμος ξεσηκώνεται κατά περιόδους για τις φρικαλεότητες που συμβαίνουν στη Γάζα, αλλά συνεχίζει ύστερα από λίγο ανενόχλητος να παρακολουθεί το Μουντιάλ ή να σχεδιάζει τις καλοκαιρινές του διακοπές. Αφυπνιστήκαμε, για παράδειγμα, από τις επιθέσεις τον Δεκέμβριο του 2008 και τον Ιανουάριο του 2009, όταν περισσότεροι από 1.300 Παλαιστίνιοι (μεταξύ των οποίων και περισσότερα από 300 παιδιά) και 13 Ισραηλινοί σκοτώθηκαν.

Παρακολουθήσαμε τη συνέχεια αυτής της ιστορίας τρόμου όταν οι ισραηλινές δυνάμεις επιτέθηκαν σε ένα τουρκικό πλοίο που μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια τον περασμένο Μάιο, οδηγώντας στον θάνατο εννέα πολίτες.

Το θέμα είναι ότι οι συνθήκες στη Γάζα είναι πολύ άσχημες και ο λαός όντως υποφέρει.Αλλά η πολιορκία της Γάζας δεν στόχευε ποτέ στη λιμοκτονία του λαού της. Στόχευε στη συλλογική τιμωρία, εν μέρει ως απάντηση για τον πολιτικό έλεγχο της Γάζας από τη Χαμάς. Η Χαμάς κέρδισε τις εκλογές το 2006 σε όλη την κατεχόμενη Παλαιστίνη και σχημάτισε μια κυβέρνηση συνασπισμού με τη Φατάχ. Η Αμερική, το Ισραήλ και το μεγαλύτερο μέρος της διεθνούς κοινότητας «τορπίλισαν» στη συνέχεια τη συμφωνία αυτή. Κανένα πρόβλημα δεν υπήρχε με τις εκλογές- ώσπου τις κέρδισε η λάθος πλευρά. Η ισραηλινή κυβέρνηση έχει αρνηθεί ότι ο κόσμος λιμοκτονεί και έχει γίνει πιο ελαστική με το καθεστώς περιορισμού στις εισαγωγές.

Μετά τις πρόσφατες αλλαγές στους ελέγχους των εισαγωγών στη Γάζα- υπάρχει τώρα κατάλογος με τι απαγορεύεται να μπει και όχι με τι επιτρέπεται- λογικά πρέπει περισσότερα αγαθά να εισάγονται. Αλλά τη δυνατότητα αγοράς μαρμελάδας, δημητριακών και βαλσάμικου ξιδιού που είδα σε ένα σουπερμάρκετ της Γάζας δεν έχουν πολλοί.

Επιπλέον ο απλοί πολίτες της Γάζας δεν μπορούν να ξαναχτίσουν τα σπίτια και τα σχολεία, καθώς τα οικοδομικά υλικά χρησιμοποιούνται με το σταγονόμετρο μόνο σε έργα του ΟΗΕ. Καμιά πρώτη ύλη, που θα επέτρεπε την ανάκαμψη του εμπορίου και της βιομηχανίας στην περιοχή, δεν επιτρέπεται.

Αυτός είναι ο πυρήνας της ισραηλινής πολιτικής, η οποία περιφρονεί ωμά το Διεθνές Δίκαιο και τους κανόνες της πολιτισμένης συμπεριφοράς. Με τη σοκολάτα και το κάρδαμο να επιτρέπονται πλέον στη Γάζα, το Ισραήλ εφαρμόζει μια πιο «έξυπνη» πολιορκία, που θα κρατήσει τους Παλαιστινίους απομονωμένους και φτωχούς αλλά όχι πεινασμένους.

Ακόμη, με το τέλος της επίθεσης στη Γάζα το 2009, οι ισραηλινές στρατιωτικές μπουλντόζες ισοπέδωσαν τα εργοστάσια, ενώ η επιβολή της συνοριακής ζώνης έχει «καταβροχθίσει» το 29% της γεωργικής γης.

Εν τω μεταξύ το Ισραήλ και η Αίγυπτος- σύμμαχοι στην πολιορκία- κάνουν τα στραβά μάτια στα τούνελ (που ίσως φθάνουν και τα χίλια) τα οποία ξετρυπώνουν κάτω από τα σύνορα με την Αίγυπτο στη Ραφάχ και μεταφέρουν στη Γάζα προϊόντα μαύρης αγοράς, τα οποία στη συνέχεια η Χαμάς φορολογεί. Οι αξιοπρεπείς εν δυνάμει επιχειρηματίες Παλαιστίνιοι (η πιθανή «ραχοκοκαλιά» της μεσαίας τάξης) καταστρέφονται, ενώ οι λαθρέμποροι και οι εκβιαστές ανθίζουν.

Ορισμένα από τα ανθρωπιστικά προβλήματα που προκαλούνται από την πολιορκία μπορεί να εντοπίσει κανείς στα νοσοκομεία. Τα αποθέματα φαρμάκων που σώζουν ζωές είναι λιγοστά και ο εξοπλισμός συχνά δεν λειτουργεί εξαιτίας διακοπών του ρεύματος ή απουσίας ανταλλακτικών. Οι βαριά άρρωστοι χρειάζονται άδεια για να μεταφερθούν σε νοσοκομεία της Δυτικής Οχθης και ορισμένοι αναγκάζονται να συνεργαστούν με τις ισραηλινές υπηρεσίες Ασφαλείας για να τους επιτραπεί η έξοδος.

Με τον αποκλεισμό της Γάζας το Ισραήλ μποϊκοτάρει και την παλαιστινιακή ακαδημαϊκή ζωή. Ηλθε η ώρα όμως να αφήσει επιτέλους τη Γάζα να ανασάνει. Κάποιοι στο Ισραήλ, όπως ο υπουργός Εξωτερικών Αβιγκντορ Λίμπερμαν, θέλουν να αποκόψουν τελείως τη Γάζα από τη Δυτική Οχθη, γεγονός που θα παραβίαζε τη Συνθήκη του Οσλο (και θα «έπνιγε» την προοπτική της δημιουργίας δύο κρατών!). Αλλά η Γάζα παραμένει ζωτικό κομμάτι της Παλαιστίνης. Με τον πληθυσμό της να αυξάνεται κατά 3,5% ανά έτος, οι κάτοικοι θα διπλασιαστούν περίπου σε 15 χρόνια, την ίδια περίοδο που η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας εκτιμά ότι η Γάζα θα ξεμείνει από νερό.

Τι είδους κόσμο θα κληρονομήσουν τα παιδιά που κρύβονται πίσω από αυτά τα τεράστια νούμερα; Αραγε η συλλογική τιμωρία θα τα κάνει νομοταγείς... είλωτες;

Θέλω να δω το Ισραήλ να γίνεται ένα ελεύθερο, δημοκρατικό κράτος, που σέβεται τις αρχαίες αξίες του και βρίσκεται σε ειρήνη με τους γείτονές του. Δεν θα το καταφέρει αυτό μέσω της φρικτής πολιτικής την οποία ασκεί στη Γάζα. Η διεθνής κοινότητα- ξεκινώντας από τις ΗΠΑ και την ΕΕ- πρέπει να το πει αυτό στο Ισραήλ. Αλλά μη βάζετε και το χέρι σας στη φωτιά ότι θα το κάνει.