ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ και ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: H μεταναστευτική πολιτική στην Ε.Ε.

Toυ ΣΠΥΡΟΥ ΛΙΤΣΑ

Η Αραβική Ανοιξη ενίσχυσε τις ροές της παράτυπης μετανάστευσης από τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη. Η κρισιμότητα των συνθηκών επιβάλλει νηφάλιες και τολμηρές προσεγγίσεις.
 

Την περασμένη εβδομάδα, ο επίτροπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Μετανάστευση, τις Εσωτερικές Υποθέσεις και την Ιθαγένεια, ένα χαρτοφυλάκιο αιχμής για το παρόν και το μέλλον της Ευρώπης, στο J.F. Kennedy School of Government του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ προέβη σε μια κομβική ομιλία γύρω από το μεταναστευτικό. Ανέφερε ότι η Ευρώπη πρέπει να απομονώσει τις φωνές των λαϊκιστών που επιδιώκουν να δημιουργήσουν ένα νέο σκιάχτρο με το πρόσχημα της μετανάστευσης, ότι η Ευρώπη έχει να κερδίσει αν ακολουθήσει το μεταναστευτικό μοντέλο των ΗΠΑ και ότι όλα τα κράτη της Ενωσης οφείλουν να εφαρμόσουν το Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου.

Η Ευρώπη γερνά με γοργούς ρυθμούς. Σύμφωνα με έρευνες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η αύξηση του προσδόκιμου της ζωής των Ευρωπαίων πολιτών, σε συνδυασμό με το ότι πλέον οι γεννήσεις στην Ευρώπη έχουν αρνητική καμπύλη ανάπτυξης, δημιουργεί ασφυξία στο κοινωνικό κράτος, απειλώντας προοπτικά τη δυνατότητα των κρατών της Ευρώπης να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες συνταξιοδοτικές ανάγκες των επόμενων δεκαετιών. Η ορθολογική και με συντεταγμένες διαδικασίες απορρόφηση μεταναστών και η τοποθέτησή τους στον πυρήνα της παραγωγής είναι δυνατόν να προσφέρουν στην Ευρώπη μια νέα ευκαιρία να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Ασφαλώς, το μεταναστευτικό μοντέλο της Ε.Ε. δεν μπορεί να είναι ούτε αυτό της Γαλλίας με τα γκέτο στα προάστια του Παρισίου, που πλέον αποτελούν πυρήνες υψηλής παραβατικότητας και πηγές διαρκούς αστάθειας, αλλά ούτε και αυτό της Βρετανίας, που οι διαχωριστικές γραμμές στον αστικό ιστό των μητροπόλεων της Αλβιώνας ομοιάζουν σε πολλές περιπτώσεις με αλλαγή κοσμοεικόνας.

Η Ευρώπη πρέπει να ακολουθήσει το μοντέλο των ΗΠΑ και του Καναδά, δίνοντας τη δυνατότητα της ισότιμης συμμετοχής στην εργασία σε μετανάστες που θα έχουν γίνει αποδεκτοί στο εσωτερικό της Ενωσης και θα έχουν διανεμηθεί με τέτοιον τρόπο στο εσωτερικό, ώστε να ενταχθούν αρμονικά στις παραγωγικές διαδικασίες των κρατών-μελών της Ε.Ε. Εκτός, όμως, από την πληθυσμιακή ανανέωση που η Ευρώπη χρειάζεται επιτακτικά και που πλέον μπορεί να έρθει μόνο με έξωθεν πληθυσμιακές μεταγγίσεις, αφού μια νέα baby boom περίοδος φαντάζει απίθανη, ο Δημήτρης Αβραμόπουλος ανάδειξε και τη θεωρητική διάσταση του θέματος.

Σε καμία των περιπτώσεων η Ευρώπη δεν μπορεί να αποδεχθεί τον ρόλο του φρουρίου. Σε καμία των περιπτώσεων οι φιλελεύθερες δημοκρατικές αρχές της ανεκτικότητας, πάνω στις οποίες είναι χτισμένη η Ενωση, δεν μπορεί να παραμεληθούν, δίνοντας την ευκαιρία στους λαϊκιστές και στην άκρα Δεξιά να ενισχύσουν τη φοβική ρητορεία τους. Η θεωρητική ανάλυση του επιτρόπου μπορεί να σταθεί σε κάθε πανεπιστημιακό αμφιθέατρο, αλλά και να ακουστεί στο εσωτερικό της κάθε κοινωνίας που δεν επιθυμεί να καταστεί δέσμια της ξενοφοβίας, της ιδεολογίας του μίσους και του ρατσισμού.
 

Ασφαλώς και υφίσταται ο κίνδυνος της παρείσφρησης τζιχαντιστών υπό τον μανδύα του πρόσφυγα στο εσωτερικό της Ε.Ε., αλλά ένας αποδοτικός τρόπος ενεργητικής αποτροπής είναι να εκπέμψει η Ευρώπη το μήνυμα ότι δεν είναι μια κλειστή λέσχη προνομιούχων μελών αλλά μια ανοιχτή κοινωνία ευκαιριών και ευνομίας.