Του ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΑ
Μάχη με τον χρόνο δίνει κάθε ημέρα το οικονομικό επιτελείο στην
προσπάθεια που καταβάλλει για να διασφαλίσει ρευστότητα στα δημόσια
ταμεία για όσο περισσότερο μπορεί. Τρόποι επίλυσης του προβλήματος
υπάρχουν, αλλά σχεδόν όλοι βασίζονται στο ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική
Τράπεζα (ΕΚΤ) θα τις στηρίξει. Κάτι που αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να
θεωρείται δεδομένο.
Την ίδια ώρα, όσο περνάει ο καιρός εντείνονται και
τα προβλήματα με τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, που σε συνδυασμό
με την έλλειψη χρηματοδότησης αποτελούν τις δύο σημαντικότερες εστίες
για να προκληθεί κάποιο «ατύχημα» τους επόμενους δύο μήνες.
Στην
προώθηση των λύσεων για την έστω και πρόσκαιρη κάλυψη των υποχρεώσεων
του Δημοσίου, η κυβέρνηση έχει εισπράξει δύο «όχι» έως τώρα:
1. Από την ΕΚΤ: Η Κεντρική Τράπεζα έχει απορρίψει το αίτημα για επιπλέον έκδοση εντόκων γραμματίων ύψους έως και 10 δισ. ευρώ, καθώς υποστηρίζει ότι κάτι τέτοιο αποτελεί νομισματική χρηματοδότηση. Παράλληλα, όμως, έχει ζητήσει από τις ελληνικές τράπεζες να μην καλύψουν τα ποσά των εντόκων γραμματίων που έχουν αγοράσει ξένοι επενδυτές και λήγουν την ερχόμενη Παρασκευή (περίπου 700 - 800 εκατ. ευρώ). Και αυτό επειδή θεωρεί ότι το ελληνικό χρέος έχει μεγάλο ρίσκο που δεν θα πρέπει να αναλάβουν οι ελληνικές τράπεζες, δεδομένης της μεγάλης έκθεσης που ήδη έχουν. Στο πλαίσιο αυτό, ο κίνδυνος να μην καλυφθούν οι εκδόσεις εντόκων γραμματίων είναι υπαρκτός, αν και ακόμα δεν έχει οριστικοποιηθεί τίποτα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, για να ξεμπλοκάρει η κατάσταση, η ΕΚΤ έχει καλέσει την Ευρωζώνη να εγγυηθεί για τις επιπλέον εκδόσεις εντόκων γραμματίων που ζητεί η Ελλάδα, αλλά προς το παρόν δεν έχει δοθεί οριστική απάντηση.
2. Από τα ασφαλιστικά Ταμεία: Το υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με το υπουργείο Εργασίας έχουν προτείνει στις διοικήσεις των ασφαλιστικών Ταμείων να επενδύσουν τα ταμειακά τους διαθέσιμα που τηρούν σε εμπορικές τράπεζες, σε προϊόντα του Δημοσίου βραχυπρόθεσμης διάρκειας, ώστε το τελευταίο να διασφαλίσει κάποια επίπεδα ρευστότητας. Προς το παρόν οι διοικήσεις των Ταμείων αρνούνται να προχωρήσουν σε μια τέτοια κίνηση. Να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση έχει απευθύνει το ίδιο κάλεσμα σε όλους τους φορείς του Δημοσίου και ορισμένοι έχουν ήδη ανταποκριθεί. Συνολικά, τα ταμειακά διαθέσιμα όλων των κρατικών φορέων στις εμπορικές τράπεζες ανέρχονται στα 3,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από το Δημόσιο.
Με αυτά τα δεδομένα το οικονομικό επιτελείο κινείται μέσα σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο για να καλύψει τις υποχρεώσεις του Μαρτίου. Συνολικά, αυτές ανέρχονται σε 7,27 δισ. ευρώ και περιλαμβάνουν τόσο τις λήξεις των εντόκων γραμματίων (4,6 δισ. ευρώ), όσο και υποχρεώσεις προς ΔΝΤ (1,6 δισ. ευρώ), τόκους (800 εκατ. ευρώ), ομόλογα που δεν εντάχθηκαν στο PSI (79 εκατ. ευρώ) και άλλες ύψους 200 εκατ. ευρώ. Μέχρι την Παρασκευή, 6 Μαρτίου, το Δημόσιο θα πρέπει να εξοφλήσει ποσό 1,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1,4 δισ. ευρώ αφορούν έντοκα γραμμάτια και 310 εκατ. ευρώ σε λήξεις δανείων του ΔΝΤ.
Στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι οι υποχρεώσεις αυτές θα εξοφληθούν κανονικά. Επόμενη κρίσιμη ημερομηνία για τη ρευστότητα του Δημοσίου είναι η 12η Μαρτίου. Τότε, σύμφωνα με πληροφορίες, οι προβολές των ταμειακών ροών του κράτους δείχνουν πως θα υπάρχει «τρύπα» της τάξης των 300 εκατ. ευρώ. Τρεις ημέρες νωρίτερα, όμως, και συγκεκριμένα στις 9 Μαρτίου, συνεδριάζει το Eurogroup στο οποίο αναμένεται να συζητηθεί το πώς θα αντιμετωπισθεί το ελληνικό πρόβλημα. Πάντως, αν η λύση δεν είναι δραστική, θεωρείται βέβαιο ότι ακόμα κι αν ξεπεραστούν τα «αγκάθια» του Μαρτίου, τα κρατικά ταμεία θα έχουν «στεγνώσει» και ο Απρίλιος θα είναι πολύ δύσκολος μήνας, ακόμα κι αν οι υποχρεώσεις είναι πολύ λίγες (620 εκατ. ευρώ).
Ενας από τους λόγους που το πρόβλημα ρευστότητας έχει ενταθεί τις τελευταίες ημέρες είναι και η κατάρρευση των φορολογικών εσόδων. Δεκέμβριο και Ιανουάριο τα έσοδα παρουσίασαν «τρύπα» της τάξης των 2 δισ. ευρώ, ενώ η εικόνα δεν έχει αλλάξει αισθητά τον Φεβρουάριο. Αυτό σημαίνει ότι το κράτος δεν έχει εισπράξει αυτά που προέβλεπε και κατ’ επέκταση δεν μπορεί να καλύψει τις υποχρεώσεις του. Το δημοσιονομικό κενό
1. Από την ΕΚΤ: Η Κεντρική Τράπεζα έχει απορρίψει το αίτημα για επιπλέον έκδοση εντόκων γραμματίων ύψους έως και 10 δισ. ευρώ, καθώς υποστηρίζει ότι κάτι τέτοιο αποτελεί νομισματική χρηματοδότηση. Παράλληλα, όμως, έχει ζητήσει από τις ελληνικές τράπεζες να μην καλύψουν τα ποσά των εντόκων γραμματίων που έχουν αγοράσει ξένοι επενδυτές και λήγουν την ερχόμενη Παρασκευή (περίπου 700 - 800 εκατ. ευρώ). Και αυτό επειδή θεωρεί ότι το ελληνικό χρέος έχει μεγάλο ρίσκο που δεν θα πρέπει να αναλάβουν οι ελληνικές τράπεζες, δεδομένης της μεγάλης έκθεσης που ήδη έχουν. Στο πλαίσιο αυτό, ο κίνδυνος να μην καλυφθούν οι εκδόσεις εντόκων γραμματίων είναι υπαρκτός, αν και ακόμα δεν έχει οριστικοποιηθεί τίποτα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, για να ξεμπλοκάρει η κατάσταση, η ΕΚΤ έχει καλέσει την Ευρωζώνη να εγγυηθεί για τις επιπλέον εκδόσεις εντόκων γραμματίων που ζητεί η Ελλάδα, αλλά προς το παρόν δεν έχει δοθεί οριστική απάντηση.
2. Από τα ασφαλιστικά Ταμεία: Το υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με το υπουργείο Εργασίας έχουν προτείνει στις διοικήσεις των ασφαλιστικών Ταμείων να επενδύσουν τα ταμειακά τους διαθέσιμα που τηρούν σε εμπορικές τράπεζες, σε προϊόντα του Δημοσίου βραχυπρόθεσμης διάρκειας, ώστε το τελευταίο να διασφαλίσει κάποια επίπεδα ρευστότητας. Προς το παρόν οι διοικήσεις των Ταμείων αρνούνται να προχωρήσουν σε μια τέτοια κίνηση. Να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση έχει απευθύνει το ίδιο κάλεσμα σε όλους τους φορείς του Δημοσίου και ορισμένοι έχουν ήδη ανταποκριθεί. Συνολικά, τα ταμειακά διαθέσιμα όλων των κρατικών φορέων στις εμπορικές τράπεζες ανέρχονται στα 3,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από το Δημόσιο.
Με αυτά τα δεδομένα το οικονομικό επιτελείο κινείται μέσα σε ένα ασφυκτικό πλαίσιο για να καλύψει τις υποχρεώσεις του Μαρτίου. Συνολικά, αυτές ανέρχονται σε 7,27 δισ. ευρώ και περιλαμβάνουν τόσο τις λήξεις των εντόκων γραμματίων (4,6 δισ. ευρώ), όσο και υποχρεώσεις προς ΔΝΤ (1,6 δισ. ευρώ), τόκους (800 εκατ. ευρώ), ομόλογα που δεν εντάχθηκαν στο PSI (79 εκατ. ευρώ) και άλλες ύψους 200 εκατ. ευρώ. Μέχρι την Παρασκευή, 6 Μαρτίου, το Δημόσιο θα πρέπει να εξοφλήσει ποσό 1,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1,4 δισ. ευρώ αφορούν έντοκα γραμμάτια και 310 εκατ. ευρώ σε λήξεις δανείων του ΔΝΤ.
Στο οικονομικό επιτελείο εκτιμούν ότι οι υποχρεώσεις αυτές θα εξοφληθούν κανονικά. Επόμενη κρίσιμη ημερομηνία για τη ρευστότητα του Δημοσίου είναι η 12η Μαρτίου. Τότε, σύμφωνα με πληροφορίες, οι προβολές των ταμειακών ροών του κράτους δείχνουν πως θα υπάρχει «τρύπα» της τάξης των 300 εκατ. ευρώ. Τρεις ημέρες νωρίτερα, όμως, και συγκεκριμένα στις 9 Μαρτίου, συνεδριάζει το Eurogroup στο οποίο αναμένεται να συζητηθεί το πώς θα αντιμετωπισθεί το ελληνικό πρόβλημα. Πάντως, αν η λύση δεν είναι δραστική, θεωρείται βέβαιο ότι ακόμα κι αν ξεπεραστούν τα «αγκάθια» του Μαρτίου, τα κρατικά ταμεία θα έχουν «στεγνώσει» και ο Απρίλιος θα είναι πολύ δύσκολος μήνας, ακόμα κι αν οι υποχρεώσεις είναι πολύ λίγες (620 εκατ. ευρώ).
Ενας από τους λόγους που το πρόβλημα ρευστότητας έχει ενταθεί τις τελευταίες ημέρες είναι και η κατάρρευση των φορολογικών εσόδων. Δεκέμβριο και Ιανουάριο τα έσοδα παρουσίασαν «τρύπα» της τάξης των 2 δισ. ευρώ, ενώ η εικόνα δεν έχει αλλάξει αισθητά τον Φεβρουάριο. Αυτό σημαίνει ότι το κράτος δεν έχει εισπράξει αυτά που προέβλεπε και κατ’ επέκταση δεν μπορεί να καλύψει τις υποχρεώσεις του. Το δημοσιονομικό κενό
Η «τρύπα» στα έσοδα, όμως, επιτείνει και το δημοσιονομικό πρόβλημα της
χώρας. Οσο περνάει ο καιρός και τα έσοδα δεν ανακάμπτουν, διευρύνεται
και το δημοσιονομικό κενό, καθιστώντας δύσκολη ακόμα και την επίτευξη
των μειωμένων στόχων που θέτει η κυβέρνηση. Δηλαδή, την επίτευξη
πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 1,5% του ΑΕΠ φέτος, αντί 3% του ΑΕΠ που
προβλέπει το Μνημόνιο.
Με τα σημερινά δεδομένα, εκτιμάται ότι για να επιτευχθεί ένα πρωτογενές
πλεόνασμα της τάξης του 1,5% του ΑΕΠ το 2015, θα απαιτηθεί η λήψη
επιπρόσθετων μέτρων της τάξης των 2-3 δισ. ευρώ. Η συζήτηση αυτή,
βέβαια, είναι ανοικτή και θα γίνει μεταξύ του οικονομικού επιτελείου και
των θεσμικών εταίρων της χώρας από τα μέσα Μαρτίου και μετά. Είναι,
ωστόσο, σίγουρο ότι θα προκαλέσει σύγκρουση μεταξύ των δύο πλευρών, αφού
η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι δεν θα λάβει νέα μέτρα λιτότητας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου