ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Χαβαλέδων "διοίκηση"...

Του ΑΝΔΡΕΑ ΔΡΥΜΙΩΤΗ

T​​ην ιστορία που ακολουθεί, μου την διηγήθηκε ένας από τους συμμετέχοντες και έτσι είμαι βέβαιος ότι αποτυπώνει με ακρίβεια τα γεγονότα. Σκόπιμα αποφεύγω να δώσω λεπτομέρειες, γιατί η πρόθεσή μου δεν είναι να εκθέσω πρόσωπα, αλλά να αναδείξω καταστάσεις, οι οποίες μας έφεραν εδώ που είμαστε.

 

Ενας δικός μας υπουργός συνοδευόμενος από τον γενικό γραμματέα του υπουργείου του και άλλα στελέχη, πραγματοποιεί επίσκεψη σε ευρωπαϊκή χώρα προκειμένου να ανταλλάξει απόψεις με τον ομόλογό του υπουργό.

 

Ξεκινάει η συνάντηση και ο υπουργός μας αναφέρεται σε ένα θέμα και ζητά τη συμβουλή του ξένου υπουργού σχετικά με την αντιμετώπισή του στη χώρα του. 

Του λέει ο ξένος υπουργός: «για το θέμα αυτό, θα το συζητήσετε με τον κ. Τάδε, ο οποίος είναι ο αρμόδιος για τα θέματα αυτά». 

Στο επόμενο θέμα που θίγει ο δικός μας υπουργός, παίρνει την ίδια απάντηση: «θα το συζητήσετε με τον κ. Δείνα που είναι αρμόδιος». 

Στο τρίτο θέμα που θίγει ο δικός μας υπουργός, παίρνει και πάλι την ίδια απάντηση με διαφορετικό πρόσωπο.  

Τότε γυρίζει ο υπουργός μας και λέει με συνωμοτικό ύφος (στα ελληνικά) στην ομάδα του: «αυτός είναι άσχετος, χάνουμε τον χρόνο μας». 

Βλέπετε, ο υπουργός μας δεν μπορούσε να καταλάβει τον ρόλο του υπουργού-manager, διότι ο ίδιος αντιλαμβάνεται τον δικό του ρόλο ως υπουργού-παντογνώστη, ή υπουργού-ελβετικού σουγιά που είναι πολυεργαλείο.
 

Ελάτε να αναλύσουμε την κατάσταση αυτή γιατί είμαι βέβαιος ότι θα βγάλουμε πολύ χρήσιμα συμπεράσματα.  

Ο υπουργός μας θεώρησε τον ξένο ομόλογό του «άσχετο» γιατί δεν του έδινε απαντήσεις αλλά τον παρέπεμπε στους καθ’ ύλην αρμόδιους διευθυντές του υπουργείου του. Μήπως όμως αυτή είναι η σωστή αντιμετώπιση;  

Οι υπουργοί έρχονται και παρέρχονται μαζί με τους ανασχηματισμούς. Το ίδιο και οι γενικοί γραμματείς των υπουργείων. Ακόμα, την ίδια τύχη έχουν και οι μετακλητοί υπάλληλοι, που στελεχώνουν τα γραφεία των υπουργών. Μόλις φύγει ο υπουργός, αυτόματα φεύγουν και όλοι οι μετακλητοί υπάλληλοι του γραφείου του υπουργού. Δηλαδή, όλη η πολιτική ηγεσία ενός υπουργείου αντικαθίσταται όταν αλλάξει ο υπουργός. Δεδομένου ότι έχουμε ανασχηματισμούς κάθε τόσο και οι νέοι αξιωματούχοι που αναλαμβάνουν θέλουν κάποιο χρόνο για να ενημερωθούν, χάνεται πολύτιμος χρόνος και επιπλέον δημιουργούνται ασυνέχειες στη Δημόσια Διοίκηση. Για να σας δώσω μόνο ένα στοιχείο, σημειώστε ότι ενώ το 1974 υπήρχαν συνολικά 21 γενικοί γραμματείς στα υπουργεία, το 2011 φτάσαμε αισίως τους 80 γενικούς και ειδικούς γραμματείς, όλοι διορισμένοι!
 

«Ενός κακού μύρια έπονται», έλεγαν οι σοφοί αρχαίοι ημών πρόγονοι. Οι συνέπειες από τη συγκέντρωση των αρμοδιοτήτων στους γενικούς και ειδικούς γραμματείς δεν περιορίζονται απλά στην ασυνέχεια που προκύπτει από τους ανασχηματισμούς. Επειδή αυτοί οι ρόλοι δίνονται σε πολιτικά πρόσωπα τα οποία έχουν ως απώτερο σκοπό να πολιτευθούν, έχουμε και τις εθελοντικές παραιτήσεις, προκειμένου να είναι υποψήφιοι για τις επερχόμενες εκλογές. Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, όσοι θέλουν να πολιτευθούν και είναι δημόσιοι λειτουργοί πρέπει να παραιτούνται τουλάχιστον 18 μήνες πριν από τη λήξη της τετραετίας. Αν το καλοσκεφτείτε, θα συμπεράνετε ότι αυτή είναι η άμεση επίσημη παραδοχή του πελατειακού κράτους. Πρέπει να παραιτηθούν, ώστε να μην εκμεταλλεύονται τη θέση που έχουν προκειμένου να επηρεάσουν τους ψηφοφόρους τους. Αρα δεχόμαστε ότι όσοι είναι σε τέτοιες θέσεις μπορούν να κάνουν ρουσφέτια, αρκεί να σταματούν 18 μήνες πριν από τη λήξη της τετραετίας. Με δεδομένο ότι σπανίως έχουμε εκλογές στην τετραετία, οι 18 μήνες ουδέποτε ισχύουν και έτσι τα ρουσφέτια και οι εξυπηρετήσεις μπορούν να γίνονται και παραμονές των εκλογών.
 

Οπως ακριβώς συμβαίνει στην περίοδο που διανύουμε: 

Από την Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου 2014, ένα μεγάλο μέρος του κρατικού μηχανισμού είναι ακέφαλο. Οπως γράφει ο Πάσχος Μανδραβέλης στην «Κ» της 18ης Δεκεμβρίου 2014: «Παραιτήθηκαν ο πρόεδρος του ΕΚΑΒ, ο πρόεδρος του Οργανισμού Κατά των Ναρκωτικών, ο πρόεδρος του ΕΟΦ, ο πρόεδρος του Εθνικού Συστήματος Υποδομών Ποιότητας (ΕΣΥΠ), ο πρόεδρος της ΕΡΓΟΣΕ, ένας υποδιοικητής του ΙΚΑ. Επίσης παραιτήθηκαν έξι γενικοί γραμματείς: 1) Αθλητισμού του υπουργείου Πολιτισμού, 2) Αντεγκληματικής Πολιτικής του υπουργείου Δικαιοσύνης, 3) Εμπορίου και Προστασίας των Καταναλωτών του υπουργείου Ανάπτυξης, 4) Δημοσίων Εργων του υπουργείου Υποδομών, 5) Κοινωνικής Ασφάλισης, 6) Πρόνοιας του υπουργείου Εργασίας». Με τις εκλογές να έχουν οριστεί για τις 25 Ιανουαρίου 2015, οι παραιτήσεις έγιναν 39 ημέρες πριν από τις εκλογές. Δηλαδή, πάει περίπατο το 18μηνο που θεσμοθετήθηκε ως δικλίδα ασφαλείας. Και φυσικά, η αναπλήρωση των παραιτηθέντων μέσα στις επόμενες ημέρες, μάλλον χλωμή μου φαίνεται. Και έτσι ουσιαστικά παραλύει η Δημόσια Διοίκηση.
 

Μια δραστική αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού θα ήταν η πλήρης απαγόρευση σε διορισμένους κρατικούς λειτουργούς να μετέχουν ως υποψήφιοι στις επόμενες εκλογές, όποτε και αν γίνουν αυτές. Θέλει κάποιος να γίνει γενικός γραμματέας σε κάποιο υπουργείο, ή διοικητής σε κάποιο Οργανισμό; Αν δεχθεί τη θέση, τότε δεν θα μπορεί να είναι υποψήφιος βουλευτής, δήμαρχος ή οτιδήποτε άλλο, στις αμέσως επόμενες εκλογές. Ετσι θα περιορίσουμε το πελατειακό κράτος και όχι με ημίμετρα, που βλέπουμε πως καταστρατηγούνται ολοκληρωτικά στις μέρες μας.
 

Και πάμε τώρα σε ένα άλλο θλιβερό φαινόμενο, το οποίο καταδεικνύει ότι το πολιτικό μας σύστημα δεν έμαθε τίποτα, παρά τα όσα έχουμε περάσει τα τελευταία χρόνια: 

Με την ανακοίνωση ότι επισπεύδεται η διαδικασία για την ανάδειξη του Προέδρου της Δημοκρατίας, άρχισαν να πέφτουν σαν βροχή οι τροπολογίες σε άσχετα νομοσχέδια. Συγκεκριμένα, κατατέθηκαν 183 τροπολογίες.  

Είμαι βέβαιος ότι κανένας πολίτης δεν γνωρίζει επακριβώς ποιες τροπολογίες ψηφίστηκαν τις τελευταίες ημέρες στη Βουλή των Ελλήνων. Ακόμα και αυτοί που τις ψήφισαν αμφιβάλλω αν γνωρίζουν επακριβώς τις επιπτώσεις που έχουν. Ενα είναι βέβαιο. Οι βουλευτές προσπαθούν την τελευταία στιγμή να περάσουν οτιδήποτε νομίζουν ότι θα συμβάλει στην επανεκλογή τους, ανεξάρτητα από τις ευρύτερες συνέπειες που μπορεί να έχει στη ζωή των πολιτών. Και εδώ γίνονται απίστευτα παζάρια. Για αμοιβαιότητα, ο ένας ψηφίζει την τροπολογία του άλλου, ανεξάρτητα από κόμματα και παρατάξεις. «Quid pro quo», «you scratch my back, I will scratch yours», διαλέγετε και παίρνετε. Σε αυτό το θέμα υπάρχει πλήρης ομοφωνία και ομοψυχία στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Οι περισσότερες τροπολογίες είναι φωτογραφικές για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων ομάδων ή και προσώπων.
 

Θα κλείσω το κείμενο αυτό με μια ωραία ιστοριούλα που αναδεικνύει ανάγλυφα τον ρόλο του ηγέτη σε μια επιχείρηση ή οργανισμό: 

Πριν από μερικά χρόνια, σε μια γενική συνέλευση μιας μεγάλης τράπεζας, μια κυρία από το ακροατήριο απευθύνθηκε στον πρόεδρο της τράπεζας και τον ρώτησε: «Κύριε πρόεδρε, γνωρίζετε ότι στο τάδε κατάστημα της τράπεζάς σας υπάρχει μια αγενέστατη υπάλληλος;». 

Η απάντηση του προέδρου ήταν άμεση και αποστομωτική: «Οχι κυρία μου, γιατί αν το γνώριζα δεν θα ήμουν κατάλληλος για πρόεδρος στην τράπεζα αυτή!». 

Αυτή είναι η σωστή αντιμετώπιση από έναν πραγματικό ηγέτη. Πρέπει να βλέπει τη μεγάλη εικόνα και να καθορίζει τη στρατηγική για την επίτευξη των στόχων του και όχι να βγαίνει στα πρωινά παράθυρα (όπως κάνουν πολλοί υπουργοί μας) και να προσπαθεί να επιλύσει σε τηλεοπτικό χρόνο τα μικροπροβλήματα του κάθε πικραμένου. 

Ετσι όμως αντιλαμβάνονται τον ρόλο τους οι περισσότεροι υπουργοί μας, γιατί επιδιώκουν την προβολή τους στην τηλεόραση, προκειμένου να μαζέψουν ψηφαλάκια για την επανεκλογή τους, που είναι δυστυχώς το μόνο που τους ενδιαφέρει.

 

Οι περισσότεροι βουλευτές μας έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Για παράδειγμα, είναι γιατροί, δικηγόροι, καθηγητές, δημοσιογράφοι, ηθοποιοί, μηχανικοί, αθλητές κ.λπ. Ποιο είναι το κοινό στοιχείο όλων των επαγγελμάτων αυτών;  

Είναι ατομικά επαγγέλματα. Αφεντικά του εαυτού τους μόνο. Δηλαδή, οι περισσότεροι δεν έχουν διοικήσει ποτέ μια επιχείρηση με εκατοντάδες ή χιλιάδες υπαλλήλους. Και μερικοί από αυτούς γίνονται υπουργοί που καλούνται να διοικήσουν το Δημόσιο με 650.000 υπαλλήλους.  

Γίνεται; Μάλλον δεν γίνεται.