Του Χάρη Σαββίδη
Η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη έχει ταυτιστεί, μέχρι σήμερα, με την Ελλάδα και γενικότερα τα επίπεδα δημόσιου χρέους στην Ευρω-περιφέρεια. Η Wall Street Journal αποκάλυψε, όμως, μια άλλη «ωρολογιακή βόμβα» χρέους που απειλεί την ευρωπαϊκή οικονομία, έχει γόμωση 550 δισ. δολ. και αφορά αποκλειστικά τον ιδιωτικό τομέα. Πρόκειται για χρέη που συσσωρεύτηκαν την προηγούμενη δεκαετία, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν μοχλευμένες εξαγορές επιχειρήσεων (leveraged buyouts ή LBO's).
Το «πάρτι» ξεκίνησε το 2004, όταν ο τότε πρόεδρος της Fed, Άλαν Γκρίνσπαν, είχε μειώσει τα επιτόκια στο 1%, προκειμένου να στηρίξει την ανάκαμψη της οικονομίας (και ενδεχομένως την επανεκλογή του Τζορτζ Μπους). Διήρκεσε σχεδόν μια πενταετία - δηλαδή μέχρι το ξέσπασμα της παγκόσμιας κρίσης στα τέλη του 2008. Ειδικά τη διετία 2005-2006 το ρεκόρ της μεγαλύτερης εξαγοράς στα χρονικά καταρρίφθηκε πολλές φορές, με αποτέλεσμα στα τέλη του 2007 να υπάρχει μόλις μία εξαγορά που ολοκληρώθηκε πριν από το 2005 στη λίστα με τις 10 μεγαλύτερες όλων των εποχών. Η μερίδα του λέοντος αφορούσε αμερικανικές επιχειρήσεις, αλλά η «μόδα» εξαπλώθηκε σε Ασία και Ευρώπη.
Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, όπου σημαντικό μέρος των κεφαλαίων προερχόταν από την αγορά, στην Ευρώπη οι εξαγορές συνήθως χρηματοδοτούνταν από μεγάλες τράπεζες. Σύμφωνα με έρευνα του βρετανικού νομικού γραφείου Linklaters που επικαλείται η αμερικανική εφημερίδα, την προσεχή πενταετία θα πρέπει να αναχρηματοδοτηθεί στην Ευρώπη χρέος άνω του μισού τρισ. δολ. Το μεγαλύτερο μερίδιο αφορά βρετανικές εταιρείες (172 δισ. δολ.) αλλά σημαντικές ανάγκες χρηματοδότησης υπάρχουν και σε Γαλλία (86 δισ. δολ.) και Γερμανία (83 δισ. δολ.). Για το σύνολο της Ευρώπης οι ανάγκες αυξάνονται χρόνο με το χρόνο, «αγγίζοντας» τα 70 δισ. δολ. φέτος, τα 100 δισ. δολ. το 2013 και ξεπερνώντας τα 130 δισ. δολ. το 2014.
Κατά πολύ μεγαλύτερες είναι βέβαια οι ανάγκες αναχρηματοδότησης στις ΗΠΑ. Εκεί, όμως, σημαντικό μέρος των κεφαλαίων είναι δυνατό να αντληθεί από την αγορά - κυρίως εκείνη των ομολόγων υψηλού ρίσκου (junk bonds). Στην Ευρώπη, αντίθετα, η κρίση δημοσίου χρέους έχει «παγώσει» την (έτσι κι αλλιώς μικρότερη) αγορά junk bond. Οι τράπεζες, από την πλευρά τους, αγωνίζονται να κλείσουν τις «τρύπες» που αφήνουν τα κρατικά ομόλογα στα χαρτοφυλάκιά τους και προσπαθούν με κάθε τρόπο να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια. Λογικό είναι να μην ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την αναχρηματοδότηση δανείων για LBO's και όταν το πράττουν, να ζητούν υψηλά επιτόκια.
Τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια (private equity funds) που συνήθως αναλαμβάνουν τα LBO's αντιμετωπίζουν, κατά συνέπεια, αυξημένο κόστος χρηματοδότησης, την ώρα που οι συνθήκες στην αγορά παραμένουν εχθρικές για την πραγματοποίηση νέων συγχωνεύσεων ή την εισαγωγή νέων εταιρειών στα χρηματιστήρια. Το σκηνικό για την απόλυτη καταιγίδα συμπληρώνει η αδυναμία ανάληψης σημαντικών νέων χρεών από ταμεία που επενδύουν σε τιτλοποιημένα δάνεια (Collateralized Loan Obligation funds), στα οποία παλαιότερα κατέληγαν πολλά από τα δάνεια που αρχικά χρηματοδότησαν LBO's. Σύμφωνα με την έκθεση του βρετανικού οίκου, μεγάλα και σημαντικά CLO funds σύντομα «ωριμάζουν» και θα πρέπει να επιστρέψουν κεφάλαια στους επενδυτές.
Υπό τις συνθήκες αυτές οι αναλυτές ανησυχούν για απότομη αύξηση των χρεοστασίων στον κλάδο, που θα επιφέρουν σημαντικό πλήγμα στα χαρτοφυλάκια των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών τραπεζών. Ήδη στα τέλη του 2011 το ποσοστό χρεοκοπιών στον ευρωπαϊκό δείκτη μοχλευμένων δανείων της SandP είχε ξεπεράσει το 4%, ενώ ένα χρόνο νωρίτερα ήταν χαμηλότερο του 2%. Σε μια περίοδο που το ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων αυξάνεται ραγδαία λόγω της ύφεσης, ενδεχόμενη πυροδότηση της βόμβας των LBO's θα μπορούσε να αποδεχθεί μοιραία για τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Στις μοχλευμένες εξαγορές (LBO's) συνήθως κάποιο επενδυτικό κεφάλαιο προσφέρει ένα αρχικό ποσό που λειτουργεί ως «μαγιά» για τη μόχλευση. Η χρηματοδότηση της εξαγοράς γίνεται είτε μέσω της αγοράς (π.χ. έκδοση τίτλων υψηλού κινδύνου και απόδοσης) είτε μέσω τραπεζών. Τα δάνεια που αντλούνται για να πραγματοποιηθεί η εξαγορά (κατά μέσο όρο τα δύο τρίτα του συνολικού ποσού) εξασφαλίζονται από τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας που θα αποκτηθεί και τα μελλοντικά της έσοδα.
ΗΜΕΡΗΣΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου