Ο διπλωματικός «σνομπισμός» του Ερντογάν για την Ελλάδα.

Γιατί ο Τούρκος πρωθυπουργός δεν περιλαμβάνει στο προεκλογικό του μανιφέστο τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ενώ αναφέρεται στο Κυπριακό.

Της Αγγελικής Σπανού

Το 2028, ακριβώς εκατό χρόνια μετά τη γέννηση του τουρκικού κεμαλικού κρότους, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φιλοδοξεί να είναι πρόεδρος της χώρας του, μετά από τουλάχιστον τρεις πρωθυπουργικές θητείες. Και ως άλλος Κεμάλ, ή ως αντί – Κεμάλ, να επανιδρύσει την τουρκική δημοκρατία. Κανείς δεν ξέρει αν βλέπει τον εαυτό του ως τον επόμενο αναμορφωτή, μετά τον Ατατούρκ, αν και στη πραγματικότητα θέλει να αφήσει πίσω του μια εντελώς διαφορετική πολιτική διαθήκη, οδηγώντας τη χώρα του από το κοσμικό μουσουλμανικό μοντέλο στο σύμπαν του ήπιου Ισλάμ ή απλώς του Ισλάμ.

Στο προεκλογικό πρόγραμμα του κυβερνώντος κόμματος ΑΚΡ η χρονολογία αυτή, το 2023, προσλαμβάνει σχεδόν μεταφυσική διάσταση. Είναι το ορόσημο, ο προορισμός, ο στόχος, το όριο. Μέχρι τότε η Τουρκία θα ανήκει στις δέκα μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, θα έχει αποκτήσει δώδεκα πυρηνικούς αντιδραστήρες, θα φιλοξενεί 63 εκατομμύρια τουρίστες το χρόνο, η εγχώρια αεροπορική βιομηχανία θα είναι σε θέση να παράγει το πρώτο επιβατικό αεροσκάφος.

Το μανιφέστο είναι γεμάτο υποσχέσεις που παρουσιάζονται σε αριθμούς, δηλαδή με πολιτικοποιημένους συμβολισμούς. Κεντρικός στρατηγικός στόχος είναι η ανάδειξη της Τουρκίας στην ισχυρότερη δύναμη της Ευρασίας και σε ισότιμη των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ρωσίας και της Ινδίας.

Το -τρελό σχέδιο-, όπως το χαρακτήρισε ο Ρ Τ. Ερντογάν, για τη διώρυγα που θα ενώνει τη Μαύρη θάλασσα με τη θάλασσα του Μαρμαρά, μήκους 45 χιλιομέτρων, βάθους 25 μέτρων και πλάτους 145 μέτρων, εντάσσεται ακριβώς σ’ αυτή την κρίση πολιτικού μεγαλείου. Ή στον οραματισμό του Τούρκου ηγέτη για την κυριαρχία της χώρας του από τον Καύκασο ως τη Μεσόγειο και από τα Βαλκάνια ως τη Μέση Ανατολή.

Γι’ αυτό το πνεύμα, δεν προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι τα εθνικού ενδιαφέροντος θέματα σχεδόν απουσιάζουν από την προεκλογική διακήρυξη του ΑΚΡ με εξαίρεση το Κυπριακό. Η Λευκωσία έχει ήδη διαμαρτυρηθεί εντονότατα για την αναφορά στο προεκλογικό πρόγραμμα του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος, όπου επισημαίνεται ότι η παράταξη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντο­γάν θα εργαστεί για την αναβάθμιση του διεθνούς κύρους του ψευδοκράτους, ενώ γίνεται λόγος για λύση δύο κρατών.

Το προεκλογικό μανιφέστο του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης έχει τίτλο «Η Τουρκία είναι έτοιμη. Στόχος 2023» Καλύπτει πέντε κεφάλαια (Προηγμένη Δημοκρατία, ισχυρή οικονομία, δυνατή κοινωνία, βιώσιμο περιβάλλον και ηγέτιδα χώρα) με τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής να υποτάσσονται στον τίτλο «ηγέτιδα χώρα».

Ως κεντρική επιδίωξη αναφέρεται η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η κατάργηση των συνόρων με τις χώρες της Μέσης Ανατολής και η σταθεροποίηση στα Βαλκάνια.Απουσιάζουν οι αναφορές στα θέματα του Αιγαίου και στη Θράκη, ενώ και στο δημόσιο προεκλογικό λόγο του ο Τούρκος πρωθυπουργός ελάχιστα αναφέρεται στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Απαντώντας σε δημοσιογραφικές ερωτήσεις έχει υποστηρίξει ότι έγιναν σημαντικά βήματα σε σχέση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο από την πλευρά της τουρκικής κυβέρνησης και ότι αναμένει ανάλογες κινήσεις από την ελληνική πλευρά, χωρίς να γίνεται πιο συγκεκριμένος.

Το μήνυμα που συνήθως εκπέμπει είναι ότι η Τουρκία επιμένει στη λογική των «μηδενικών προβλημάτων», χωρίς να υπόσχεται υπερβάσεις, χωρίς να καταφεύγει σε εθνικιστική ρητορεία και χωρίς να «σηκώνει» ζητήματα που ενδιαφέρουν την ελληνική διπλωματία. Κύκλοι του ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών παρατηρούν ότι τα ελληνοτουρκικά αντιμετωπίζονται ως ασήμαντη λεπτομέρεια από ένα κατεστημένο με ψυχολογία υπερδύναμης.

Άλλοι παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας θεωρούν ότι η προεκλογική απάθεια του Ρ.Τ. Ερντογάν για τα δικά μας δεν προοιωνίζεται απαραιτήτως μετεκλογική αδιαφορία. Η αναμενόμενη ισχυροποίηση του Τούρκου πρωθυπουργού μετά τις εκλογές της 12ης Ιουνίου θα αποτελέσει, άλλωστε, επιχείρημα για την Αθήνα προκειμένου να ζητήσει ταχύτερη ευρωπαϊκή προσαρμογή. Πολύ περισσότερο αν γίνει συνταγματική αναθεώρηση, όπως εκτιμάται από πολλές πλευρές, και βγει ο στρατός από το κέντρο της σκηνής, με αποτέλεσμα να καταργηθεί το άλλοθι του δίπολου, με την καλή κυβέρνηση να ασφυκτιά κάτω από την ανάσα των κακών στρατηγών.

ΙΣΟΤΙΜΙΑ