Μάνατζμεντ παντού, αλλά όχι Βιολογία

Tου Νικου Γ. Ξυδακη

Το πρόγραμμα διδασκομένων μαθημάτων στο υπό διαρκή μεταρρύθμιση λύκειο, όπως έχει γίνει γνωστό, μάς βάζει σε σκέψεις για τη δυναμική της πολύπαθης αυτής σχολικής βαθμίδας. Κατά κοινή ομολογία, το λύκειο αντί να αποτελεί την κορωνίδα της γενικής παιδείας, έχει καταντήσει ένας διάδρομος χωρίς δική του αξία, ένα πέρασμα με απόληξη τις πανελλαδικές εξετάσεις για την εισαγωγή στα ΑΕΙ, ήδη προβληματικά και ανεπαρκή κι αυτά.

Αντί ο έφηβος μαθητής να ολοκληρώνει τις εγκύκλιες σπουδές του και να αποκτά ουσιαστική γνωριμία με τις επιστήμες και τα γράμματα, εξαναγκάζεται να επιλέξει «κατεύθυνση, και να πέσει με τα μούτρα στα φροντιστήρια και στο εστιασμένο διάβασμα της εξεταστέας ύλης.

Αντί να μαθαίνει, αποστηθίζει και εξετάζεται. Το νέο λύκειο φαίνεται ότι δεν καταφέρνει να θεραπεύσει αυτήν τη μονομέρεια. Πάλι στη Β΄ Λυκείου οι 16χρονοι καλούνται να επιλέξουν «κατεύθυνση», θετική ή θεωρητική, και στη Γ΄ Λυκείου επιλέγουν επιπλέον και τεχνολογική. 

Ουδέν καταστροφικό μέχρι στιγμής. Τα αλλόκοτα αρχίζουν με το μενού μαθημάτων. Στο νεωτεριστικό λυκειακό μείγμα Δανίας Νότου - Φινλανδίας - ΜΒΑ προκρίθηκαν ως υποχρεωτικά μαθήματα και για τις δύο βασικές κατευθύνσεις οι Αρχές Οικονομίας και Διοίκησης και το Πρότζεκτ-Ερευνητική Εργασία. Αντιθέτως, δεν κρίθηκαν απολύτως αναγκαία τα μαθήματα της Βιολογίας και της Πληροφορικής· ο μαθητής Β΄ Λυκείου καλείται να επιλέξει ένα μόνο εκ των δύο. Αν διδαχθεί Βιολογία, χάνει την Πληροφορική, και αντιστρόφως. Είναι σαφές ότι για το νέο λύκειο το Μάνατζμεντ και το Πρότζεκτ κρίθηκαν υπέρτερα και πιο αναγκαία από τη Βιολογία και την Επιστήμη των Υπολογιστών. Εντούτοις, ο οιοσδήποτε έχει στοιχειώδη σχέση με την εποχή, γνωρίζει ότι οι επιστήμες που εκτοξεύθηκαν στα τέλη του 20ού αιώνα και αυτές που πρόκειται αναμφίβολα να κυριαρχήσουν και στον 21ο αι. είναι η Βιολογία και η Πληροφορική . Και όχι βέβαια μόνο ως επιστημονικά - επαγγελματικά πεδία, αλλά ως γνωστικές περιοχές άμεσα συνυφασμένες με την καθημερινή ζωή, με το περιβάλλον, με την αναδιαμορφούμενη ηθική, με την επικοινωνία, με κάθε μορφή εργασίας και κοινωνικής σχέσης.

Με ποια λογική άρα το υπουργείο Παιδείας σχεδιάζει το λύκειο του 21ου αιώνα, συρρικνώνοντας ή και εξαφανίζοντας τη διδασκαλία των κατ’ εξοχήν επιστημών του καιρού μας; Μπορώ να φανταστώ τη χρησιμότητα της εκπαίδευσης στην έρευνα και τις μεθόδους της, αλλά δεν μπορώ να φανταστώ τη σημασία της διδασκαλίας Μάνατζμεντ (και έτσι όπως διδάσκεται…) στον σχηματισμό μιας εγκύκλιας μόρφωσης. Και ήδη μπορώ να φανταστώ 18χρονο απόφοιτο λυκείου που δεν θα έχει ακούσει το όνομα του Δαρβίνου και τη θεωρία της εξέλιξης ή, αντιστοίχως, δεν θα υποψιάζεται καν πώς τα Μαθηματικά, η Λογική και οι γλωσσικές δομές βρίσκονται στον πυρήνα του λάπτοπ, του κινητού του ή του πλεϊστέισον, δηλαδή της καθημερινότητάς του. Πάλι ημιμαθείς «πτυχιούχους» ετοιμάζουμε.