Ο Αµβρακικός κινδυνεύει να µετατραπεί σε «νεκρή θάλασσα»

Οξυγόνο µηδέν στο 50% του πυθµένα του, εντόπισαν οι επιστήµονες

Του ΠΕΤΡΟΥ ΣΤΕΦΑΝΗ

«Συστηµατικές υποβρύχιες µετρήσειςµας στον Αµβρακικό έδειξαν ότι ο κόλπος κινδυνεύει να γίνει νεκρή θάλασσα. Κάτω από τα 35 µέτρα βάθος δεν υπάρχει καθόλου οξυγόνο τους καλοκαιρινούς µήνες, ενώ και στα 25 είναι ελάχιστο, µε µεγάλες συγκεντρώσεις µεθανίου. Το βαθυσκάφος µας έφερε στην επιφάνεια εφιαλτικές εικόνες του πυθµένα...». 

Τα νέα από τον βυθότου Αµβρακικού είναι ανησυχητικά. Επιστήµονες του Πανεπιστηµίου Πατρών είναι ξεκάθαροι γιατη διαφαινόµενη οικολογική καταστροφή. «Οι µέχρι τώρα έρευνες κατέδειξαν δυστυχώς ότι έχει δηµιουργηθεί ένα εποχικό, ισχυρό κι εκτεταµένο ανοξικό καθεστώς, δηλαδή ένα περιβάλλον όπου οι µικροοργανισµοί έχουν πλέον αντικαταστήσει όλους τους ανώτερους οργανισµούς. 

Συγκεκριµένα, περίπου το 50% της συνολικής έκτασης του πυθµένα (217,5 τετραγωνικά χιλιόµετρα από τα 411), αλλά και σχεδόν το28,5% του συνολικού όγκου του νερού του κόλπου βρίσκονται κάτω από αυτές τις ανοξικές συνθήκες...», λέει  ο Γιώργος Παπαθεοδώρου, αναπληρωτής καθηγητής στο Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας στο Τµήµα Γεωλογίας του Πανεπιστηµίου Πατρών, επικεφαλής της σχετικής έρευνας.

Σε µια τέτοια περίπτωση, όπως εξηγεί, το θαλάσσιο οικοσύστηµα απειλείται. «Μιλάµε για επιπτώσεις πολύ µεγάλες και συνήθως µη αναστρέψιµες. Αυτή η εικόνα πυροδοτεί µια σειρά οικονοµικοκοινωνικών προβληµάτων: µεταφράζεται σε κατάρρευση της βιοποικιλότητας, των αλιευτικών αποθεµάτων, των ιχθυοκαλλιεργητικών µονάδων, του τουρισµού και της οικονοµίας των τοπικών κοινωνιών. Εχει καταγραφεί µάλιστα ότι από τη δεκαετία του 1960 και µετά, οι περιπτώσεις τέτοιων “νεκρών ζωνών” στο θαλάσσιο περιβάλλον διπλασιάζονται σχεδόν κάθεδεκαετία...», επισηµαίνει.

Πώς όµως φτάσαµε ώς εδώ; Οι ερευνητές ήδη έχουν βγάλειτα συµπεράσµατά τους. «Προηγήθηκαν συνθήκες χαµηλού οξυγόνου σ’ αυτήν τη θαλάσσια περιοχή, οι λεγόµενες υποξικές, που εξελίσσονται σε ανοξικές. Εκτιµούµε ότι στον Αµβρακικό αυτό το ανοξικό καθεστώς αναπτύχθηκε τα τελευταία είκοσι - τριάντα χρόνια. Ευθύνεται κυρίως η υπερβολική ανάπτυξη φυτοπλαγκτούστα επιφανειακά νερά. Την προκαλεί η µεγάλη είσοδος θρεπτικών αλάτων και ρύπων (από λιπάσµατα, απόβλητα κτηνοτροφικώνκαι πτηνοτρο φικών µονάδων, βιοµηχανικά και αστικά απόβλητα) από τα δύο µεγάλα ποτάµια Λούρο και Αραχθο, σε συνδυασµό και µε την ιδιαίτερη µορφολογία του κόλπου, καθώς θεωρείται το µοναδικό φιόρδ της Μεσογείου. Εξαιτίας ακριβώς αυτής της σηµαντικής ελάττωσης του οξυγόνου, στον πυθµένα αναπτύσσονται αποικίες µικροοργανισµών που θα µελετηθούν...», εξηγεί.

Ο ΜΙΑΟΥΛΗΣ ΕΙΧΕ ∆ΙΚΙΟ! Στο πλαίσιο του σχετικού διεθνούς ερευνητικού προγράµµατος, η οµάδα του Πανεπιστηµίου Πατρών µελέτησε συστηµατικά µε το τηλεπαραµετρικό όχηµα «Medusa» δύο υποθαλάσσιους κρατήρες που εντοπίστηκαν στο νοτιοανατολικό τµήµα του Αµβρακικού, στον κόλπο της Αµφιλοχίας. «Οι συγκεκριµένοι είχαν αναφερθεί από τον πλοίαρχο Μιαούλη, ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα! Από τότε ωστόσο δεν είχαν µελετηθεί ή χαρτογραφηθεί ποτέ. Τώρα είναι ευκαιρία να διερευνήσουµε την αιτία σχηµατισµού τους, αλλά και τη συµβολή τους στις συνθήκες που επικρατούν στον κόλπο, καθώς αναµένεται να διαφεύγει από αυτούς µεθάνιο. Γι’ αυτό ακριβώς και σχεδιάζουµε την πόντιση παρατηρητηρίου στους κρατήρες...», επισηµαίνει ο κ. Παπαθεοδώρου.

ΤΑ ΝΕΑ