Θα ήταν κατανοητό ένας «Ινδιάνος» να δρα, ας πούμε, στο Ορεγκον, αλλά τι δουλειά είχε στη Νέα Σμύρνη - ίσως να πέρασε τους αστυνομικούς για καουμπόι, θα πείτε, και όρμηξε. Πάλι καλά που δεν είχε κι ακόντιο στο χέρι - όπως ο άλλος, ο Τοξοβόλος του Συντάγματος, μελλοντικά «Τοξοβόλος της πλατείας Κουφοντίνα», αν και αποκλείεται να μετονομαστεί κάποτε έτσι η πλατεία αφού ο γενναίος απεργός πείνας προτίμησε τελικά τον μπουγατσοκιμά και το κατίκι Δομοκού.
Εάν, λοιπόν, υπήρχε ένα αποσπασματικό βιντεάκι που να έδειχνε δυο αστυνομικούς να συλλαμβάνουν τον λεγόμενο «Ινδιάνο» στα επεισόδια της Νέας Σμύρνης, θα έβγαινε όλος ο λαϊκισμός να κλαφτεί για τη σκληρότητα του άσπλαχνου Χρυσοχοΐδη. Αν όμως υπήρχαν είκοσι βίντεο που να έδειχναν την προηγούμενη ανατροπή του αστυνομικού από τον «Ινδιάνο», τον δολοφονικό ξυλοδαρμό του από πενήντα άτομα, και το πώς εκτυλίχθηκαν όλα τα γεγονότα, τότε, το πρώτο αποσπασματικό βιντεάκι θα εξέπεμπε το αντίστροφο νόημα μέσα στη συνάφεια της όλης κατάστασης. Αρα, πάντοτε, σχεδόν, ένα αφαιρετικό, μεμονωμένο μικρό βίντεο δεν είναι μάρτυρας των γεγονότων, αλλά ψευτομάρτυρας - έχει κάτι από Νοβάρτις. Είναι σχεδόν πάντοτε ένα μεροληπτικό, ελλειπτικό, αφαιρετικό βίντεο, ιδεολογικά νοηματοδοτημένο, άρα αναξιόπιστο και παραπλανητικό. Δεν είναι ντοκουμέντο, είναι άποψη. Είναι πολεμική, δεν είναι ρεπορτάζ. Είναι ντουντούκα προπαγάνδας που ψάχνει για θεατές-κορόιδα.
Υπάρχει μια αφελής αντίληψη πως ό,τι βιντεοσκοπεί το κινητό, είναι εικόνα της πραγματικότητας. Είναι η πραγματικότητα. Καμία σχέση. Διότι δεν τραβάει το κινητό από μόνο του, ή η βιντεοκάμερα, αλλά ένας συγκεκριμένος άνθρωπος, πιθανώς ιδεολογικοποιημένος, φανατικός (ή όχι), με επιλεκτική όραση ίσως, που διαλέγει να καταγράψει εκείνη την αποσπασματική σκηνή που τον συμφέρει κομματικά, προπαγανδιστικά. Αλλά και ουδέτερος, και απόλυτα καλοπροαίρετος να είναι, εκείνα που αποτύπωσε στο βίντεο δεν μπορούν να νοηθούν παρά ως απόσπασμα μιας ευρύτερης κατάστασης και σύνδεσης γεγονότων που η σειρά και ο εσωτερικός τους συσχετισμός δίνουν νόημα και ερμηνεία, αίτιο και αιτιατό, μετάβαση και συνέπεια σε μια μεμονωμένη σκηνή, ή σε ένα αυτονομημένο (βιντεογραφημένο) περιστατικό.
Ο καθείς με το κινητό του καταγράφει ένα θραύσμα του παζλ. Επομένως για να κατανοήσουμε την όλη ιστορία οφείλουμε πάντα να έχουμε πολλά βίντεο από διαφορετικές μεριές που να μην έχουν επιπλέον κολοβωθεί, ή μονταριστεί - και πώς θα το ξέρουμε αυτό;
Δεν θα το ξέρουμε. Αλλά αν διαθέτουμε πολλές πηγές, από διαφορετικά σημεία όρασης τότε έχουμε μια κάπως πιο πλήρη εικόνα - όμως και πάλι όχι, πάντα, την πλήρη αλήθεια που είναι σχεδόν απίθανο να καταγραφεί εξ' ολοκλήρου. Ωστόσο θα είμαστε πιο κοντά στο εσωτερικό νόημα του ευρύτερου συμβεβηκότος. Εξ όνυχος δεν φαίνεται ο λέων, υπάρχουν και πεντικιούρ και κουκούλες και προβατόσχημοι λύκοι και παραπλάνηση και αυστραλοπίθηκοι με λεοντή από συνθετική γάτα. (Συν τους Ινδιάνους).
Ενδεχομένως εκείνος που τράβηξε το βίντεο να το έχει μοντάρει κιόλας πριν το στείλει στα ΜΜΕ. Το ξέρουμε;
Οχι. Αλλά η καταγραφή ενός μεμονωμένου περιστατικού περιέχει ήδη το μοντάζ από μόνη της. Γι' αυτό και έχει δίκιο ο Μακρόν που νομοθέτησε πως αποσπασματικά βιντεάκια δεν είναι αποδεκτά ως μαρτυρίες στα δικαστήρια. Είναι ψευδομάρτυρες - συνήθως. Οχι ίσως με την έννοια του θεληματικού ψεύδους, αλλά με την έννοια της αφαίρεσης, της δυνάμει μεροληψίας, εφόσον κάθε μεμονωμένη πράξη νοηματοδοτείται, ή μπορεί να ερμηνευτεί μόνο εντός των συσχετισμών κάποιας πιο σύνθετης κατάστασης. Το ορφανό, μεμονωμένο βιντεάκι είναι (όχι πάντα) παραπλάνηση και εξ αντικειμένου καταλήγει, ανεξάρτητα από την πρόθεση, σε προπαγάνδα της μιας ή της άλλης πλευράς. Πολλοί, βέβαια, εξαπατώνται - ειδικά εκείνοι που θέλουν, ή έχουν προδιάθεση να εξαπατηθούν. (Προσδιοριστική τάση, λέγεται στην ψυχανάλυση).
Τώρα που ο καθένας από εμάς έγινε Σορσέζε με ένα απλό κινητό, το πράγμα μπερδεύτηκε. Κι εκείνοι που ήταν εναντίον της τοποθέτησης καμερών τώρα έγιναν κάμερες οι ίδιοι και επικαλούνται τα βίντεο (όταν τους συμφέρουν). Οπότε οι κάμερες δρούνε ήδη, από άπειρες μεριές, κι ο οποιοσδήποτε βιντεοσκοπεί ό,τι διαλέξει - ένα ποτό πίνεις σε μπαρ και ξέρεις, πια, ότι κάποιοι ενδεχομένως σε φωτογραφίζουν για άγνωστους λόγους. Καταγράφονται σχεδόν τα πάντα, εφόσον η εκλαϊκευμένη τεχνολογία το επιτρέπει. Φτάσαμε στο σημείο ορισμένοι να κάνουν κάτι, μόνο και μόνο για να το βιντεοσκοπήσουν, όπως παλιότερα ξαναέστηναν την τελετή του αρραβώνα και την κοπή της τούρτας για να την τραβήξει καλύτερα ο καμεραμανατζής. (Αιώνιο ελληνικό κιτς).
Βέβαια, δεν μπορεί κανείς να είναι γενικώς κατά του βίντεο. Ισα - ίσα, το σωστό είναι να είμαστε υπέρ των όσων γίνεται πιο πολλών βίντεο και δύσπιστοι απέναντι στο ένα.
Γι' αυτό και τώρα που όλοι γίναμε δαιμόνιοι ρεπόρτερ, είναι καλό που ο Χρυσοχοΐδης αποφάσισε ώστε κάθε αστυνομικός να φέρει πάνω του και μια κάμερα καταγραφής. Κι εφόσον οι όποιοι συμμετέχουν σε ένα γεγονός ή σε μια σύγκρουση και βέβαια καταγράφουν ό,τι τους συμφέρει, καλό είναι να έχουμε και τα πολλαπλά βίντεο των αστυνομικών αλλά και των όντως δημοσιογράφων. Στο τέλος κάνοντας τη σούμα από πολλά σημεία όρασης, από πολλές στιγμές και με διαφορετικές γωνίες καταγραφής θα μπορούμε να βγάλουμε ένα καλύτερο συμπέρασμα ανασυνθέτοντας όλα τα αποσπασματικά βίντεο - πάντως, έτσι, θα έχει μειωθεί κατά το δυνατόν η μεροληψία του κάθε ιδεολογικώς μονόφθαλμου.
Κι αν έχουμε και drones να ίπτανται υπεράνω και να καταγράφουν, ακόμα καλύτερα. Προτιμότερη η σχεδόν ολική καταγραφή, παρά τα ψεύδη του καθενός, η προκατάληψη, η μανία τα προπαγάνδας, το επιλεκτικό βιντεάκι, η στρέβλωση. Εξάλλου και οι προφορικές μαρτυρίες είναι συνήθως έωλες και προπαγανδιστικές.
Τι και ποιον να πιστέψεις;
Ο σανός περισσεύει. Εδώ ο Κουφοντίνας έβγαλε τεχνητό οφσάιντ όλον τον ΣΥΡΙΖΑ (συν κάτι άλλους, αφελείς), διότι...
νόστιμη μεν η επανάσταση, αλλά και τα γεμιστά δεν παίζονται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου