"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Γιατί οι Σκωτσέζοι πρέπει να ψηφίσουν ΟΧΙ στιν ανεξαρτητοποίηση

Καθηγητή Ιστορίας στο Χάρβαρντ


Για τους περισσότερους Αμερικανούς, Σκωτία σημαίνει γκολφ, ουίσκι και _ αν την επισκεφθούν _ συνεχές ψιλόβροχο. Ακόμη και για τα εκατομμύρια των Αμερικανών που έχουν σκωτσέζους προγόνους, η ιδέα ότι η Σκωτία ίσως γίνει ανεξάρτητο κράτος φαντάζει περίεργη. Το δημοψήφισμα όμως ενδέχεται να βγάλει ακριβώς αυτό. 

Γεννημένος στη Γλασκόβη αλλά έχοντας περάσει την περισσότερη ζωή μου στην Αγγλία και την Αμερική, κι εγώ είμαι απορημένος. Από το 2012, όταν αποφασίστηκε να διοργανωθεί δημοψήφισμα με το ερώτημα «Πρέπει η Σκωτία να γίνει ανεξάρτητη χώρα;» οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μονίμως άνετο προβάδισμα του «Καλύτερα Μαζί» ή «Όχι». Αλλά τις δυο τελευταίες εβδομάδες αυξήθηκε η υποστήριξη του «Ναι».  
Τι συμβαίνει;

Ας ασχοληθούμε πρώτα με τις συνηθέστερες παρεξηγήσεις.  
Δεν πρόκειται για την καθυστερημένη επανάσταση της τελευταίας αποικίας της Αγγλίας. Οι Ουαλοί υποδουλώθηκαν τον Μεσαίωνα, οι Ιρλανδοί κατακτήθηκαν από τα μέσα του 16ου αιώνα αλλά η Σκοτία και η Αγγλία ενώθηκαν ως ίσες

Πρόκειται λοιπόν για μια επιλογή μεταξύ του να είναι κανείς Σκοτσέζος ή Άγγλος; 
 Όχι. Είναι μια επιλογή μεταξύ του να είναι εντός ή εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιρλανδίας (όπως είναι το πλήρες όνομά του). Όπως και οι Άγγλοι ή οι Ουαλοί, οι Σκωτσέζοι είναι Βρετανοί.
 

Η Σκωτία ανάκτησε το κοινοβούλιό της το 1999 στα πλαίσια της διεύρυνσης της αυτονομίας της. Από το 2007 υπάρχει μια σκοτσέζικη κυβέρνηση του Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας (SNP). Τόση πολλή εξουσία έχει περάσει στο Εδιμβούργο που μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί γιατί οι μισοί ενήλικες Σκωτσέζοι αισθάνονται την ανάγκη για πλήρη ανεξαρτησία.  

Το οικονομικό ρίσκο είναι τόσο μεγάλο που ακόμη και ο Πολ Κρούγκμαν κι εγώ συμφωνούμε ότι είναι κάκιστη ιδέα. Ποιο νόμισμα θα χρησιμοποιεί η Σκωτία; Τη λίρα; Το ευρώ;  
Κανείς δεν γνωρίζει
Ποιο ποσοστό από τα έσοδα του πετρελαίου της Βόρειας Θάλασσας θα πάει στο Εδιμβούργο; Τι θα γίνει με το μερίδιο της Σκωτίας στο τεράστιο εθνικό χρέος της Βρετανίας; 

Θα είναι και αυτό ένα από εκείνα τα διαζύγια στα οποία ο ένας παίρνει όλη την περιουσία και προσφέρει στον άλλο μόνο το παθητικό; 
Ό,τι και αν λέει το SNP, αν επικρατήσει το «Ναι» την Πέμπτη θα υπάρξουν σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις και όχι μόνο για τη Σκωτία. Οι επενδύσεις έχουν ήδη παγώσει. Μεγάλες εταιρείες που εδρεύουν στη Σκωτία έχουν προειδοποιήσει ότι θα μετακομίσουν στην Αγγλία. Οπωσδήποτε θα χαθούν θέσεις εργασίας. Η πρόσφατη κατακόρυφη πτώση της λίρας δείχνει ότι ο χρηματοπιστωτικός κόσμος απεχθάνεται την όλη ιδέα.


Αλλά τα οικονομικά επιχειρήματα κατά της ανεξαρτησίας δεν φαίνεται να λειτουργούν _ και μπορεί ακόμη και να γίνουν μπούμερανγκ. Νομίζω πως γνωρίζω γιατί:
  
Το να πεις σε έναν Σκωτσέζο «Δεν μπορείς να το κάνεις αυτό _ αν το κάνεις, θα σου συμβούν τρομερά πράγματα», αποτελεί διαπραγματευτική στρατηγική που οδηγεί στην ήττα.


Ποιο επιχείρημα μπορούμε λοιπόν να χρησιμοποιήσουμε για να σταματήσουμε το αγγλοσκωτσέζικο διαζύγιο; 

Η απάντηση είναι ίσως μια επίκληση στην μακριά ιστορία κοσμοπολιτισμού της Σκωτίας.


Ο μικροπρεπής εθνικισμός δεν είναι σκωτσέζικο χαρακτηριστικό. Και οι σημερινοί Σκωτσέζοι πρέπει να θυμούνται την εύστοχη προειδοποίηση του συμπατριώτη τους, του οικονομολόγου Άνταμ Σμιθ, για τους πολιτικούς που υπόσχονται «κάποιο εύλογο σχέδιο αναμόρφωσης» προκειμένου να «τροποποιήσουν το Σύνταγμα» κυρίως για «το προσωπικό τους όφελος».  

Σε ολόκληρη την ηπειρωτική Ευρώπη τον 19ο και τον 20ό αιώνα, ο εθνικισμός ήταν αυτό που ασπάζονταν οι φιλόδοξοι για να προωθηθούν. Η Σκωτία ήταν η εξαίρεση. Είθε να παραμείνει έτσι.

Δεν υπάρχουν σχόλια: