ΚΟΙΝΩΝΙΑ στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Πρωινή λογιστική

Tης Γιωτας Συκκα

Ο οδηγός τού ταξί είχε διάθεση να μιλήσει και επιπλέον τα γνώριζε όλα. Τι είπε ο διοικητής του ΙΚΑ, τι υποστηρίζει ο υπουργός Οικονομικών, τι ισχυρίζονται οι οικονομικοί σχολιαστές, τι συμβαίνει στα ασφαλιστικά ταμεία. Δεν είχε σημασία αν ήθελα να ακούσω, όσο ότι εκείνος διψούσε να τα πει.  

Είχε άποψη για όλα. Και για το νέο φλερτ του Κατάρ με το Ελληνικό. Και κάπου ανάμεσα πετούσε για «Το δόγμα του σοκ», «που θα έπρεπε όλοι να διαβάσουν» κι ας μην το διάβασε ο ίδιος. Γιατί χρειάζεται, εξάλλου; «Τα λένε όλα στην τηλεόραση».

Φαύλος κύκλος... Βεβαίως, η επικαιρότητα είναι καταναγκαστικά οικονομική και ο μέσος πολίτης νοιάζεται κυρίως για την τύχη της τσέπης του, που όλο και ξηλώνεται. Oμως, η ζωή στην καθημερινότητά της χρειάζεται και μιαν ανάσα. Η εστίαση της τηλεόρασης στα οικονομικά είναι σεβαστή. Αλλά και εμμονή που μοιάζει να στενεύει τον ορίζοντα. Η τηλεόραση πληροφορεί, κανείς δεν το αρνείται, για όλα εκείνα για τα οποία ένας υπάλληλος σε κάποια ταμεία ή υπηρεσίες σπανίως θα σε εξυπηρετήσει χωρίς να σε ταλαιπωρήσει. Εστω για μία ερώτηση. Στην τηλεόραση έχεις συχνά απέναντι τον κάθε υπεύθυνο, είτε είναι εφοριακός, αρμόδιος μιας δημόσιας υπηρεσίας, ακόμη και υπουργός, να απαντήσει στα ερωτήματα που θέτεις μέσω μέιλ ως τηλεθεατής.

Απέναντι σ’ ένα κράτος αδιάφορο, ανάλγητο, οι σοβαρότερες από αυτές τις εκπομπές επιτελούν ένα ρόλο κοινωνικό. Και όμως, είναι πλέον αρκετοί εκείνοι που τις αποφεύγουν.

Ισως γιατί υπάρχουν και οι παράπλευρες απώλειες. Η συμπύκνωση και η έμφαση της τηλεοπτικής γλώσσας στριμώχνει την αντίληψή μας για τον κόσμο σε 32 ή 42 ίντσες. Η επιτάχυνση τού τηλεοπτικού χρόνου μας αποτρέπει από μια ευρύτερη όψη της επικαιρότητας, που δεν είναι μόνον οικονομική και πολιτική, αλλά και κοινωνική, πολιτιστική κ.ά. Σαν ν’ ακούω ήδη την ένσταση: «Μα, πού χρόνος πια γι’ αυτά;». 

Και όμως, η ίδια η κοινωνία που πάσχει δίνει την απάντηση, προσφέροντας στον πολιτισμό πολύ περισσότερο χρόνο απ’ όσον του επιφυλάσσει η ίδια η τηλεόραση. Και η μόνιμη επωδός «αυτά θέλει ο κόσμος» ακυρώνεται, ευτυχώς, όταν βλέπεις ότι ο κόσμος δεν είναι ένας, ότι πολλοί, ακόμα και σ’ αυτές τις δύσκολες συνθήκες, αναπτύσσουν μια κοινωνικότητα άγνωστη τα περασμένα χρόνια.

Οι ειδικοί λένε ότι η οικονομία έχει έντονη ψυχολογική παράμετρο. Το νιώθουμε, εξάλλου, κάθε μέρα, καθώς η πλημμυρίδα των πληροφοριών μάς εξουθενώνει. Είναι υπερβολικό να προσδοκά κανείς από τις εκπομπές που σέβεται να καθρεφτίσουν και άλλες, ουσιαστικές πτυχές της ζωής μας, εκείνες που θα μας ενθαρρύνουν απέναντι σε όλα εκείνα που μας αποθαρρύνουν;