"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: H καινοτομία φέρνει τις δουλειές πίσω εντός εθνικών συνόρων


Αν πιστέψουμε τον Μάικ Μπινκ, η μεταποίηση στις ΗΠΑ είναι έτοιμη να ανακτήσει την παλιά της δόξα. Η Master Lock, που κατασκευάζει κλειδαριές στο Μιλγουόκι από το 1921, έφερε πίσω 100 θέσεις εργασίας από την Κίνα τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Και ο κ. Μπινκ, που εργάζεται στο εργοστάσιο 33 χρόνια, είναι σίγουρος ότι θα ακολουθήσουν κι άλλες. «Επενδύουν πολλά κεφάλαια, αγοράζουν πολύ νέο εξοπλισμό», παρατηρεί.

Η ιστορία της Master Lock συνδυάζεται με την αύξηση της απασχόλησης στη μεταποίηση, η οποία αναζωπύρωσε τις ελπίδες στις παλαιοβιομηχανικές Πολιτείες των ΗΠΑ, όπου τα τελευταία 30 χρόνια ανθεί η ανεργία. Σε όλη τη χώρα, τα εργοστάσια έχουν αυξήσει κατά 400.000 τις θέσεις τους την τελευταία διετία, για πρώτη φορά από τη δεκαετία του ’90, αναπληρώνοντας περί το ένα πέμπτο των θέσεων που χάθηκαν στην ύφεση. Ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα μίλησε γι’ αυτό αφηγούμενος την ιστορία μιας ανάκαμψης που θα τον εξυπηρετήσει ιδιαίτερα στις εκλογές του Νοεμβρίου. Η δε κυβέρνηση πρότεινε σειρά φοροαπαλλαγών και κινήτρων για να μετατρέψει τη νεόκοπη τάση σε νέο «χρυσό αιώνα» για την εργοστασιακή απασχόληση, που είχε καιρό να φανεί τόσο υποσχόμενη. Το αυξανόμενο κόστος στην Κίνα -όπου η κυβέρνηση επιτρέπει στο νόμισμα να ενισχυθεί έναντι του δολαρίου και οι μισθοί αυξάνονται με διψήφιους ρυθμούς- καθιστά ελκυστικότερη την παραγωγή εντός συνόρων για τις αμερικανικές επιχειρήσεις. Το ακριβό πετρέλαιο προσθέτει στο κόστος, αυξάνοντας τις τιμές των φορτίων.

Ομως, μια επανάσταση στην απασχόληση στον κλάδο της μεταποίησης μοιάζει ακόμα μακρινό όνειρο. Οι περισσότερες εργοστασιακές θέσεις που χάθηκαν τις τελευταίες τρεις δεκαετίες στη χώρα έφυγαν διά παντός. Οσο κι αν χρειάζεται στρατηγική για την απασχόληση η κυβέρνηση, είναι μάλλον απίθανο να την χαράξει εστιάζοντας αποκλειστικά στη μεταποίηση.

Μεγάλο μέρος της αγωνίας για την εργοστασιακή απασχόληση στηρίζεται στην παρανόηση πως οι απώλειες θέσεων εργασίας οφείλονται σε έναν αρτηριοσκληρωτικό κλάδο, που αδυνατεί να ανταγωνισθεί τις φθηνές εισαγωγές. Ισως, βέβαια, οι εργάτες στα εργοστάσια να αδιαφορούν αν χάνουν τη δουλειά τους λόγω μεταφοράς θέσεων εργασίας σε χώρες όπως η Κίνα ή εξαιτίας ενός νέου μηχανήματος που βοηθά τον ανταγωνισμό έναντι φθηνών εισαγωγών. Ομως η διάκριση έχει σημασία. Αν δεν κατανοήσουν ποιες δυνάμεις καθοδηγούν την τάση, οι χαράσσοντες την πολιτική θα δουν να υπονομεύεται η προσπάθειά τους.

Είναι δύσκολο να κατανοήσουν ότι οι περισσότερες θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ δημιουργούνται σε τομείς της οικονομίας όχι εκτεθειμένους στον διεθνή ανταγωνισμό. Πρόσφατα διαπιστώθηκε ότι αυτοί πρόσθεσαν 27,3 εκατ. θέσεις την περίοδο 1990-2008. Εκείνοι που ανταγωνίζονται στις διεθνείς αγορές δεν πρόσθεσαν καμιά. 

Αυτό δεν σημαίνει ότι η μεταποίηση πρέπει να αγνοηθεί. Ομως η καινοτομία και όχι η μεταποίηση ήταν εκείνη που ανέκαθεν στήριζε την πρόοδο της χώρας. Μια στρατηγική ανταμοιβής των εταιρειών που αυξάνουν το προσωπικό τους ίσως δεν είναι τόσο αποτελεσματική όσο η στήριξη των εταιρειών που οι δημιουργίες τους μπορούν να κατακτήσουν τις παγκόσμιες αγορές και να πληρώσουν για τις θέσεις ημών των υπολοίπων.

Δεν υπάρχουν σχόλια: