Του Χρηστου Κοντου
Οταν στα μέσα της δεκαετίας του '70 ο Διονύσης Σαββόπουλος τραγουδούσε «στα γήπεδα η Ελλάδα αναστενάζει», δεν φανταζόταν ότι κάποια χρόνια αργότερα ο στίχος αυτός θα αποκτούσε κυριολεκτική σημασία, για λόγους άσχετους με τις συγκινήσεις και τα συναισθήματα που γεννούν τα τερτίπια της «στρογγυλής θεάς» του ποδοσφαίρου.
Χρόνια τώρα η Ελλάδα αναστενάζει στα γήπεδα, με «μπουρλοτιέρηδες» όχι τους ποδοσφαιριστές, αλλά τους χούλιγκαν που έχουν στήσει τα δικά τους καπετανάτα στην εξέδρα και επιβάλλουν τον δικό τους «νόμο». Το φαινόμενο της βίας είναι μια από τις μεγαλύτερες πληγές του ελληνικού ποδοσφαίρου και η βασική αιτία που αδειάζουν τα γήπεδα από τους υγιείς φιλάθλους, πολλές φορές με την ανοχή των διοικήσεων των ομάδων που φοβούνται να έλθουν σε ρήξη με τις στρατιές της αλητείας που λυμαίνονται τις εξέδρες.
Σε αντίθεση με την προηγμένη ποδοσφαιρικά Ευρώπη όπου πρώτιστο μέλημα των υπεύθυνων ασφαλείας είναι η πρόληψη των επεισοδίων βάσει ενός καλά οργανωμένου σχεδίου που ξεκινά πολύ μακριά από τα γήπεδα, στην Ελλάδα η βασική επιδίωξη είναι η καταστολή τους με τη συνδρομή μεγάλων αστυνομικών δυνάμεων. Ο κλεφτοπόλεμος χούλιγκαν και αστυνομικών στις εξέδρες ή έξω από το γήπεδο, πολύ σπάνια έχει νικητές τους δεύτερους. Οι χούλιγκαν μένουν κατά κανόνα ασύλληπτοι και ατιμώρητοι, με συνέπεια να αποθρασύνονται και να διευρύνουν το πεδίο δράσης τους.
Το πρόσφατο ντέρμπι Παναθηναϊκός - Ολυμπιακός που διακόπηκε λόγω μεγάλων επεισοδίων, είναι η προφανής απόδειξη της αποτυχίας του απαρχαιωμένου μοντέλου ασφαλείας που ακολουθείται στα ελληνικά γήπεδα και στηρίζεται κυρίως στην παρουσία μεγάλων, κοστοβόρων (αλλά και αναποτελεσματικών) αστυνομικών δυνάμεων. Στο ντέρμπι του ΟΑΚΑ χρησιμοποιήθηκαν περισσότεροι από 1.800 αστυνομικοί και παρότι τα μέτρα ασφαλείας θύμιζαν πολεμική επιχείρηση, ελάχιστα παρεμποδίστηκε η δράση 200 κουκουλοφόρων που κατέστρεψαν το Στάδιο και διέκοψαν το παιχνίδι. Σε σχέση με την έκταση των επεισοδίων, οι συλλήψεις που έγιναν ήταν λιγοστές, οι περισσότερες εκ των οποίων ελάχιστη σχέση είχαν με την καρδιά των γεγονότων.
Αν και η διεθνής σύγχρονη πρακτική είναι οι ομάδες να αναλαμβάνουν τη φύλαξη των γηπέδων με εκπαιδευμένους security που αντιμετωπίζουν τον ρόλο τους με σοβαρότητα και όχι ως πάρεργο ή ως ευκαιρία να δουν τζάμπα το παιχνίδι, στην Ελλάδα τον πρώτο λόγο τον έχει η αστυνομία.
Οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί: την περίοδο 2009-2010 χρησιμοποιήθηκαν στα γήπεδα 107.724 αστυνομικοί με συνολικό κόστος 10.341.504 ευρώ, ενώ πέρυσι 132.015 αστυνομικοί και κόστος 12.673.440 ευρώ. Κάθε όργανο της τάξης υπολογίζεται ότι κοστίζει 95 ευρώ που αντιστοιχούν στο άθροισμα της αμοιβής του για την ημερήσια εργασία και την εργασία του σε ημέρες αργιών.
Eνα μεγάλο μέρος του κόστους βαρύνει τον προϋπολογισμό του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, αλλά άμεσα ή έμμεσα επιβαρύνονται και οι ομάδες. Ως ανταπόδοση για τα μέτρα ασφαλείας που παρέχει η αστυνομία, το 10% του τηλεοπτικού συμβολαίου των ομάδων της Σούπερ Λίγκας πηγαίνει στα ασφαλιστικά ταμεία των αστυνομικών (6,5 εκατ. το 2011), ενώ καταβάλλεται και ποσοστό 5% επί των πωλήσεων των εισιτηρίων, που πέρυσι απέφερε έσοδα 1.837.000 ευρώ.
Παρά το μεγάλο κόστος και το τεράστιο ανθρώπινο δυναμικό, τα αποτελέσματα είναι πολύ φτωχά. Τα ελληνικά γήπεδα παραμένουν επικίνδυνα και είναι επιτακτική η ανάγκη να δομηθεί ένα νέο και σύγχρονο σύστημα ασφαλείας, πάνω στα πρότυπα των μεγάλων ξένων πρωταθλημάτων.
Aποκλειστική υπόθεση των ομάδων τα μέτρα, στο εξωτερικό
Το περιστατικό που διηγείται ο υπεύθυνος ασφαλείας της ΕΠΟ, Νίκος Παναγιώτου, δείχνει την άβυσσο που χωρίζει το ελληνικό από το αγγλικό ποδόσφαιρο ακόμα και έξω από τις γραμμές του αγωνιστικού χώρου: όταν πήγε στην Αγγλία για ενημέρωση σε θέματα ασφαλείας, είδε τους υπεύθυνους της Μάντσεστερ Σίτι εξαιρετικά ανήσυχους γιατί στην εξέδρα των οπαδών της φιλοξενούμενης Γουίγκαν υπήρχαν περίπου εκατό εισιτήρια αδιάθετα που αν τα έπαιρναν οπαδοί των γηπεδούχων, υπήρχε κίνδυνος επεισοδίων.
Ζήτησαν έτσι αυξημένα μέτρα και αντί για... οκτώ αστυνομικούς ως συνήθως, εμφανίστηκαν στο γήπεδο δεκατέσσερις!
Από τότε που ξεκίνησαν τον αγώνα τους κατά του χουλιγκανισμού, οι Αγγλοι άφησαν μακριά από τα γήπεδα την αστυνομία.
Τα μέτρα είναι αποκλειστική υπόθεση των υπεύθυνων ασφαλείας της κάθε ομάδας. Η παρουσία της αστυνομίας εξαντλείται σε λιγοστές περιπόλους των 2-3 ατόμων που κινούνται μόνο έξω από το γήπεδο, σε σημείο που όταν ο συνολικός αριθμός των αστυνομικών ξεπερνάει τους δέκα, να θεωρείται υπερβολή.
Το προσωπικό ασφαλείας χωρίζεται στους stewards που είναι υπεύθυνοι για τη ροή και τη χωροθέτηση των φιλάθλων και τους security που αστυνομεύουν τις εξέδρες.
Είναι άριστα εκπαιδευμένοι επαγγελματίες, με χαρακτηριστικό ότι αν δεν δουλέψουν τουλάχιστον στο 80% των αγώνων, δεν προσλαμβάνονται την επόμενη περίοδο.
Συνεργάζονται στενά με όσους χειρίζονται τις κάμερες που ελέγχουν το λειτουργικό και την ασφάλεια του γηπέδου. Ολα τα καθίσματα ελέγχονται ένα προς ένα και με το που θα εντοπιστεί παραβατική συμπεριφορά, από ένα τσακωμό ώς το άναμμα ενός τσιγάρου, επεμβαίνουν αμέσως οι security και απομακρύνουν τον δράστη από το γήπεδο.
Η αστυνομία καλείται και εμφανίζεται μόνο σε (πολύ σπάνιες πια) ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Οι συλλήψεις αποφεύγονται την ώρα των επεισοδίων για να μην προκύπτουν μεγαλύτερες εντάσεις, αλλά οι ταραξίες ξέρουν ότι θα αναγνωριστούν και θα συλληφθούν τις επόμενες ώρες στο σπίτι τους, στη δουλειά τους ή οπουδήποτε αλλού. Στόχος είναι η πρόληψη και όχι η καταστολή.
Οι «σεσημασμένοι» ταραξίες δεν μπορούν καν να πλησιάσουν στο γήπεδο. Οι secu-rity τους γνωρίζουν, τους περιμένουν και τους απομακρύνουν.
Ειδικά στη Γερμανία, η αστυνομία στήνει μπλόκα σε μια περίμετρο περίπου ενός χλμ. έξω από το γήπεδο, κάνει face control και απομακρύνει οποιονδήποτε θεωρήσει ύποπτο, χωρίς δεύτερη κουβέντα.
Και στα γερμανικά γήπεδα τον πλήρη έλεγχο τον έχουν οι υπεύθυνοι ασφαλείας κάθε ομάδας, με τη διαφορά ότι οι αστυνομικοί, όπως και στην Ισπανία, είναι μέσα στο γήπεδο κρυμμένοι συνήθως σε καταπακτές και εμφανίζονται στις εξέδρες μόνο όταν η κατάσταση ξεφύγει εντελώς.
Σε κάθε περίπτωση, η εικόνα δεν έχει καμία σχέση με τα ελληνικά γήπεδα, όπου παρά την έντονη αστυνομική παρουσία οι εξέδρες μοιάζουν με ξέφραγο αμπέλι.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου