Του Σταυρου Τζιμα
Μέχρι την περασμένη άνοιξη, ήταν οι Ολλανδοί που όρθωναν εμπόδια στην ευρωπαϊκή πορεία της Σερβίας αξιώνοντας τη σύλληψη του καταζητούμενου για τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα στρατηγού Μλάντιτς και ας φέρουν οι ίδιοι μεγάλο μέρος της ευθύνης για το μακελειό, με την έννοια ότι ενώ είχαν αναλάβει τη φρούρησή της, δεν απέτρεψαν το έγκλημα. Οταν τον Μάιο ο Μλάντιτς, ο τελευταίος των Σέρβων καταζητουμένων για εγκλήματα πολέμου, συνελήφθη και παραδόθηκε στη Χάγη, στο Βελιγράδι άρχισαν να πιστεύουν πως ο δρόμος προς τις Βρυξέλλες ανοίγει για την πολύπαθη χώρα.
Οι προσδοκίες διαψεύστηκαν γρήγορα, με τους Γερμανούς να παίρνουν στη σκυτάλη από τους Ολλανδούς. Η ψυχρολουσία για τον Τάντιτς και τη δυτικόστροφη σερβική πολιτική ηγεσία ήρθε μέσα στο κατακαλόκαιρο και συγκεκριμένα στα τέλη Αυγούστου, κατά την επίσκεψη της Αγκελα Μέρκελ στο Βελιγράδι.
Χωρίς περιστροφές, η καγκελάριος ξεκαθάρισε στους Σέρβους ότι εάν δεν συναινέσουν σε περαιτέρω προσέγγιση με την Πρίστινα, δεν πρέπει να ελπίζουν ότι θα λάβουν το καθεστώς υποψήφιας χώρας προς ένταξη στην Ε.Ε. τον Δεκέμβριο. Το είπε και το έκανε η «σιδηρά κυρία» της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής. Στην τελευταία σύνοδο κορυφής η Γερμανία έφραξε τον ευρωπαϊκό δρόμο της Σερβίας, αφήνοντας ωστόσο ανοιχτή την προοπτική να ανοίξει αργότερα, εφόσον το Βελιγράδι ικανοποιήσει τους όρους των Ευρωπαίων.
Ποιοι είναι αυτοί;
Να αποδεχθεί η σερβική πλευρά βασικά σημεία του σχεδίου Αχτισάρι στο οποίο οικοδομήθηκε η ανεξαρτησία του Κοσόβου και οι Σέρβοι έχουν απορρίψει από την πρώτη στιγμή.
Αξιώνουν κυρίως τη διάλυση των παράλληλων δομών που έχουν συγκροτήσει με την υποστήριξη του Βελιγραδίου οι Σέρβοι στο βόρειο Κόσοβο, ώστε να ανοίξει ο δρόμος της αποκατάστασης της κυριαρχίας της κυβέρνησης της Πρίστινας και στις βορείως του ποταμού Ιμπάρ περιοχές.
Ο πρόεδρος Τάντιτς εμφανίστηκε απογοητευμένος στο διάγγελμα που απηύθυνε στους ομοεθνείς του αμέσως μετά τη γνωστοποίηση της αρνητικής απόφασης του συμβουλίου κορυφής.
Και πώς να μην ήταν, όταν, έχοντας αναγκαστεί να δώσει τα πάντα για να πάρει αυτή την υποψηφιότητα (συλλήψεις Κάρατζιτς, Μλάντιτς, μεταρρυθμίσεις, αναγνώριση της γενοκτονίας της Σρεμπρένιτσα, επιστροφή των περιουσιών των εκδιωχθέντων για συνεργασία με τους Γερμανούς Ούγγρων της Βοϊβοντίνα όπως πίεζε η Βουδαπέστη κ.ά.), οι Δυτικοί τού βάζουν τώρα στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης τα «άγια των αγίων»;
Η κυβέρνηση του Βελιγραδίου και προσωπικά ο Τάντις είχαν επενδύσει πολιτικά στη χορήγηση ενταξιακού καθεστώτος, αλλά με την αρνητική εξέλιξη, «τους γύρισε ο ουρανός ανάποδα». Καθώς μάλιστα στη Σερβία επίκεινται εκλογές, τα περιθώρια νίκης για τα κόμματα που συγκροτούν τον φιλοευρωπαϊκό συνασπισμό στενεύουν.
Οι δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα στο αντιπολιτευόμενο Προοδευτικό Κόμμα, του καμουφλαρισμένου εθνικιστή Τόμισλαβ Νίκολιτς, πρώην υπαρχηγού του φυλακισμένου για εγκλήματα πολέμου στη Χάγη Βόιτσλαβ Σεϊσέλι, ενώ ταυτόχρονα ο ευρωσκεπτικισμός εξαπλώνεται σε όλο και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού, που εκλαμβάνουν τις δυτικές πιέσεις ως ωμό εκβιασμό του έθνους με αντάλλαγμα την ένταξη σε μια Ε.Ε. που κλυδωνίζεται και ίσως αύριο να μην υπάρχει με τη μορφή που ο απλός Σέρβος την ονειρεύτηκε.
Σε αυτό το περιβάλλον ο Τάντιτς πρέπει να ανοίξει το θέμα ταμπού -αυτό του Κοσόβου δηλαδή- με τους όρους της Δύσης, αν θέλει να ελπίζει ότι στο επόμενο διάστημα θα λάβει το πολυπόθητο καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας.
Θα τολμήσει να αποδοκιμάσει και εντέλει να διαλύσει τις ελεγχόμενες από τους εθνικιστές δομές των Σέρβων του Βορρά κλείνοντάς τους τη στρόφιγγα της οικονομικής ενίσχυσής τους από τα κρατικά ταμεία, όπως απαιτεί ο δυτικός παράγοντας, ως πρώτο σημαντικό βήμα για την ουσιαστική προσέγγιση με την Πρίστινα; Αν το επιχειρήσει, και μάλιστα προεκλογικά, δεν θα θεωρηθεί στη συνείδηση των συμπατριωτών του παραχώρηση διά «χειρός» μητροπολιτικού κέντρου του Βορείου Κοσόβου στους Αλβανούς και να αυτοκτονήσει πολιτικά;
Το δίλημμα για την ηγεσία του Βελιγραδίου είναι επομένως σκληρό. Ή προβαίνει σε υποχωρήσεις που στην ουσία θα σημάνουν αναγνώριση ανεξάρτητου κράτους του Κοσόβου ή σβήνει η ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας. Και η Μέρκελ έδειξε πως δεν αστειεύεται, όταν μάλιστα η Γερμανία με την επικέιμενη αποχώρηση των Αμερικανών θα είναι αυτή που θα κληθεί να γιατρέψει την πληγή που λέγεται Κόσοβο.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου