Συμβολικοί αποκλεισμοί

Του Τάκη Θεοδωρόπουλου

Ποια η διαφορά ανάμεσα σε έναν «συμβολικό» αποκλεισμό δρόμου και σε έναν πραγματικό αποκλεισμό δρόμου; Και στη μια και στην άλλη περίπτωση, όσα αυτοκίνητα δεν συμμετέχουν στον αποκλεισμό δεν μπορούν να περάσουν κιόλας. Ομως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Διότι είναι άλλο πράγμα να σταματάς την κυκλοφορία επειδή έτσι σου κάπνισε κι άλλο να τη σταματάς επειδή θέλεις να πραγματοποιήσεις έναν συμβολικό αποκλεισμό. Σ' αυτήν τη δεύτερη περίπτωση ο άλλος που περιμένει πότε θα ανοίξει ο κλεισμένος συμβολικά δρόμος ψήνεται συμβολικά στη ζέστη και, εντελώς συμβολικά, δεν μπορεί να πάει στη δουλειά του.

Είναι τελείως διαφορετικό να εκσφενδονίζεις μια πέτρα νέτα σκέτα, χωρίς κανέναν συμβολισμό, και τελείως διαφορετικό να την εκσφενδονίζεις συμβολικά. Στη δεύτερη αυτή περίπτωση το κεφάλι που θα ανοίξει μπορεί να θεωρηθεί συμβολικό αποτέλεσμα μιας καθαρά συμβολικής πράξης, όπως επίσης και τα 700.000 ευρώ που κόστισε το μάρμαρο της Πλατείας Συντάγματος από διαμαρτυρίες που είχαν καθαρά συμβολικό χαρακτήρα.

Ζούμε σε μια συμβολική πραγματικότητα. Απ' αυτήν την άποψη και το χρέος των 300 δισ. συμβολικό είναι, μιας και δεν υπάρχει σε κανένα πραγματικό σεντούκι, σε καμιά πραγματική πισίνα σαν αυτή που είχε ο Σκρουτζ ΜακΝτακ σπίτι του για να κολυμπάει στο χρυσάφι. Οπως και η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι συμβολική μιας και, όπως κάποτε είχε πει ο κυνικός Χένρι Κίσινγκερ, εξακολουθεί να μη διαθέτει αριθμό τηλεφώνου. Ως εκ τούτου η συμβολική αυτή πραγματικότητα χρήζει συμβολικής αντιμετώπισης και όποιος δεν αντιλαμβάνεται τον συμβολισμό απλώς δεν έχει φαντασία.

Και την σήμερον ημέρα, που σου λείπουν τα σύμβολα που λέγονται ευρώ από την τσέπη σου, χωρίς φαντασία δεν μπορείς να πας και πολύ μακριά. Πάρε παράδειγμα από τους άλλους που έλυσαν συμβολικά το πρόβλημα των σκουπιδιών της Αθήνας, που ανοίγουν συμβολικά όλα τα επαγγέλματα. Πάρε παράδειγμα απ' τους πρυτάνεις που συμβολίζουν τα πανεπιστήμια, και συμβολίζοντας τα πανεπιστήμια συμβολίζουν το ίδιο το πνεύμα της παιδείας. Πάρε παράδειγμα κι από τους πεντακόσιους που ανηφορίζουν τη Σταδίου και συμβολίζουν τον ελληνικό λαό. Οι νόμοι συμβολίζουν τη νομιμότητα, οι δικαστές συμβολίζουν τη δικαιοσύνη και ως εκ τούτου δηλώνουν πως αν τους κοπούν τα επιδόματα θα την αποδίδουν συμβολικά, και ο κ. Παπουτσής, μέσω της προστασίας της οικογενείας του, συμβολίζει την προστασία του πολίτη.

Κι αν κάθε τόσο αυτό το απαίσιο πράγμα που λέγεται πραγματικότητα έρχεται να εμβολίσει όλον αυτόν τον κόσμο των συμβόλων, δεν χρειάζεται να ανησυχείς. Ο καθένας δικαιούται να πιστεύει ό,τι θέλει. Οπως έλεγε και ο Πόπερ, υπήρχε κάποτε μια φυλή στην Ινδία που πίστευε πως ο τίγρης συμβολίζει τον καλύτερο φίλο του ανθρώπου. Απλώς δεν γνωρίζουμε ποια είναι γιατί την έφαγαν οι τίγρεις...