Του Παναγιώτη Παπαϊωάννου
Εχουν ορκισμένους πολέμιους αλλά και φανατικούς οπαδούς. Το σίγουρο είναι ότι πρόκειται για φθηνά και δημοφιλή προγράμματα, που σε περιόδους ισχνών τηλεοπτικών αγελάδων εξασφαλίζουν υψηλή τηλεθέαση και άρα διαφήμιση. Οσοι νομίζουν ότι η απροσδόκητη επιτυχία των τουρκικών τηλεοπτικών σειρών είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο, απατώνται. Όπως επίσης και αυτοί που πιστεύουν ότι πρόκειται απλά για καθαρή τηλεοπτική ψυχαγωγία.
Οι τουρκικές σαπουνόπερες κατακλύζουν πλέον τα τηλεοπτικά προγράμματα της νοτιοανατολικής Ευρώπης, των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής, κατακτώντας το τηλεοπτικό κοινό όπου κι αν προβάλλονται. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι σε μία περίοδο εσωτερικής οικονομικής ανθοφορίας, κόντρα στο ρεύμα της δυσπραγίας που κυριαρχεί στο μεγαλύτερο μέρος του πλανήτη, η Τουρκία πολύ συνειδητά έχει επιλέξει να ακολουθήσει αυτό που ονομάζουν... «διπλωματία του σαπουνιού». Με την οποία και κατάφερε να θριαμβεύσει σε αγορές όπως της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, του Κοσόβου, κ.λπ., με σειρές όπως «Τα σύνορα της Αγάπης», «Χίλιες και μία νύχτες» και «Εζέλ».
Πρόκειται για μία διπλωματία που ουδεμία σχέση έχει με εθνικιστικές κορόνες υπεροχής και απειλές για χρήση στρατιωτικής βίας και δεν εκμεταλλεύεται γεωπολιτικές ανακατατάξεις και εύθραυστες ισορροπίες δυνάμεων. Η διπλωματία της σαπουνόπερας, όπως τουλάχιστον υποστηρίζουν οι επικριτές αυτών των σειρών, εξωραΐζει την εικόνα της Τουρκίας που παρουσιάζει εκρηκτική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια. Ακόμη περισσότερο στην προκειμένη περίπτωση, έχει στόχο να ανατρέψει την όποια αρνητική εικόνα θα μπορούσαν να έχουν οι λαοί των χωρών που αγοράζουν αυτές τις σειρές.
Και τούτο διότι οι περισσότερες από αυτές τις χώρες δεν είχαν ιστορικά τις καλύτερες των σχέσεων με την Τουρκία. Είναι γεγονός ότι στις περισσότερες από αυτές τις σειρές, η εικόνα που παρουσιάζεται είναι αρκετά διαφορετική από αυτή που μπορεί να είχε κανείς στο μυαλό του για την Τουρκία.
Διότι οι τουρκικές σαπουνόπερες δεν υστερούν σε τίποτα από τις αμερικανικές των προηγούμενων δεκαετιών (γιατί οι σημερινές είναι πλέον προσαρμοσμένες στα δεδομένα της οικονομικής κρίσης). Υπερπολυτελείς κατοικίες σε αχανείς εκτάσεις με πισίνες, επίσης υπερπολυτελή αυτοκίνητα πολλών κυβικών και τελευταίας τεχνολογίας, και πρωταγωνιστές που μοιάζουν με μοντέλα γιατί? αυτή ήταν η δουλειά τους πριν τους απορροφήσει η τηλεόραση. Όλα αυτά, «πασπαλισμένα» με πολλές δόσεις ίντριγκας, δολοπλοκίας, έρωτα, ανικανοποίητων και ισχυρών παθών, τα κλασικά δηλαδή συστατικά μιας οποιασδήποτε σαπουνόπερας.
Η «συνταγή» περιλαμβάνει φυσικά και το δέοντα σεβασμό στις κλασικές τουρκικές αξίες και παραδόσεις, ώστε και προκλητικό να μην είναι το τελικό προϊόν στην εγχώρια αγορά, αλλά και να υπενθυμίζεται στο εξωτερικό ότι η Τουρκία έχει μία δική της αδιαπραγμάτευτη εθνική και θρησκευτική ταυτότητα. Σε κάθε περίπτωση, οι Τούρκοι επενδύουν πολλά στις τηλεοπτικές σειρές τους γιατί κατάλαβαν εγκαίρως ότι μπορούν να αποκομίσουν σημαντικά οφέλη από την εξαγωγή τους στις διεθνείς αγορές.
Πρωτίστως είναι τα οικονομικά οφέλη. Τα έσοδα της τουρκικής τηλεοπτικής βιομηχανίας άγγιξαν πέρυσι τα 50 εκατ. δολάρια. Σχεδόν 70 τουρκικές σειρές παίζονται αυτή τη στιγμή στο εξωτερικό. Το κόστος παραγωγής τους κυμαίνεται από 20.000 έως και 500.000 δολάρια ανά επεισόδιο, ενώ η πώλησή τους στο εξωτερικό στα 2.000 δολάρια ανά επεισόδιο.
Μεγάλα κέρδη εξαργυρώνουν και οι πρωταγωνιστές των σειρών, που μετατρέπονται σε «πρέσβεις» του τουρκικού πολιτισμού και τρόπου ζωής στο εξωτερικό. Συνέβη και στην Αθήνα με την επίσκεψη των πρωταγωνιστών της σειράς «Χίλιες και μία νύχτες» που προκάλεσε μποτιλιαρίσματα στην πρωτεύουσα και... θριαμβολογίες του τουρκικού Τύπου για τη θριαμβευτική υποδοχή τους από τους Ελληνες.
Εξίσου σημαντικά είναι και τα οφέλη στον τουριστικό κλάδο, με θεαματική αύξηση επισκεπτών τόσο σε τουριστικά θέρετρα όσο και στα... εμπορικά κέντρα της Κωνσταντινούπολης που έχουν φιλοξενηθεί ως... ντεκόρ στις σειρές.
Στον αντίποδα, υπάρχουν αυτοί που δεν αντέχουν καν τις τουρκικές σαπουνόπερες. Όχι απλώς γιατί δεν τους αρέσει αυτό το είδος τηλεοπτικών σειρών, αλλά και γιατί δεν μπορούν να παραβλέψουν κάποια πράγματα.
Όπως συνέβη με τις αντιδράσεις που προκάλεσαν στην Ελλάδα τα αποσπάσματα της σειράς «Εζέλ» που είχαν γυριστεί στην κατεχόμενη Κύπρο...
ΗΜΕΡΗΣΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου