Καλλιέργεια ανύπαρκτης γης

Tης Τασουλας Καραϊσκακη

«Παραχωρώ ελεύθερη δημόσια αγροτική γη σε νέους αγρότες και ανέργους για να την καλλιεργήσουν. Παράλληλα, τακτοποιώ τον “λογαριασμό” με τα καταπατημένα αγροτεμάχια και αξιοποιώ όσα καταφέρω να πάρω πίσω», είναι εν ολίγοις ο στόχος του υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης.

Το σχέδιο είναι τα καταπατημένα να χωριστούν σε δύο κατηγορίες: σε αυτά προ του 1993 (τα υπολογίζουν σε 23.000 στρέμματα – το 2003, με ρύθμιση τακτοποίησης των καταπατημένων είχαν παραχωρηθεί σε 12.000 κατόχους 18.000 στρ. κι έμειναν να εκκρεμούν περί τις 18.000 αιτήσεις που αντιστοιχούσαν σε 23.000 στρ.) και σε εκείνα μετά το ’93 (άγνωστο πόσα). Αν οι κάτοχοι των προ του ’93 καταπατηθέντων διαθέτουν πωλητήρια, το Δημόσιο θα τους τα παραχωρήσει, αν δεν έχουν, θα μπορούν να τα εξαγοράσουν. Οι μετά το ’93 καταπατητές θα πρέπει σε εύλογο χρονικό διάστημα να τα παραδώσουν στο κράτος.

Υπάρχουν δύο ζητήματα. 

Κατά πρώτον, το εγχείρημα έκανε και πάλι οδυνηρά φανερό ότι ένα μικρό μόνο μέρος της δημόσιας αγροτικής γης είναι «καθαρό». Από το υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης εκτιμάται ότι σ’ αυτό ανήκουν περί τα 11 εκατ. στρέμματα, εκ των οποίων τα 3 εκατ. «καθαρά». Τα υπόλοιπα 8 εκατ. στρέμματα είναι δάση, δημόσια έργα και καταπατημένες εκτάσεις. Στην πραγματικότητα, είναι παντελώς άγνωστο πόσα είναι τα «καθαρά» και πόσα τα καταπατημένα. Τα πρώτα 635.000 «καθαρά» στρέμματα καλλιεργήσιμης γης που αποφασίστηκε να παραχωρηθούν εντός των ημερών σε αγρότες στην κεντρική Μακεδονία –σύμφωνα με τους ντόπιους τα περισσότερα δεν υφίστανται– έχουν προ πολλού καταπατηθεί... 

Το πρόβλημα είναι ευρύτερο. Το ελληνικό κράτος δεν γνωρίζει πόση είναι η δημόσια γη. Από τις 2.726.000 σελίδες του χάρτινου αρχείου του υπ. Οικονομικών (τίτλοι ιδιοκτησίας, συμβόλαια παραχώρησης, εκμίσθωσης κ. ά.) οι 1.157.700 είναι εντελώς φθαρμένες. Το 50% και πλέον των εθνικών γαιών που περιήλθαν με τη Συνθήκη του Λονδίνου (1827) στο ελληνικό από το τουρκικό Δημόσιο είναι άγνωστες στην ελληνική διοίκηση. Οι γνωστές ανέρχονται σε 21.635.096 στρέμματα. Πλήρως καταγεγραμμένο, μόνο το 15% αυτών – 97.029 κτήματα έκτασης 3,5 εκατ. στρεμμάτων (δεν περιλαμβάνονται προφανώς αρκετά δάση). Από αυτά μόνο τα 245.000 στρέμματα (7.741 κτήματα) είναι ελεύθερα και αξιοποιήσιμα, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπ. Οικονομικών. Δηλαδή, από τα 97.029 κτήματα (71.000 διαχειρίζεται το υπ. Οικονομικών και τα υπόλοιπα τα υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης, Εθνικής Αμυνας και η Εταιρεία Τουριστικών Ακινήτων) τα 89.288, έκτασης 3.255.000 στρ., είναι καταπατημένα, παραχωρημένα, αμφίβολα.

Κατά δεύτερον, είναι πιθανόν να γίνουν λάθη για το τίποτα... Η κυβέρνηση όσο γρήγορα κι αν δράσει δεν πρόκειται να λάβει ζεστό χρήμα σύντομα. Θα έπρεπε, λοιπόν, να κινηθεί με βάση όχι τις εισπράξεις, αλλά τη διαφύλαξη της δημόσιας γης. Αν η αποτύπωσή της, έπειτα από δεκαετίες εγκληματικής αδιαφορίας για το τι είναι δημόσια περιουσία, γίνει υπό την πιεστική ανάγκη να εξευρεθούν χρήματα, ούτε οι τωρινές κινήσεις θα οδηγήσουν στην προστασία της. Θα έπρεπε να προηγηθεί η έμπρακτη διεκδίκηση όσων θεωρούνται δημόσια κτήματα και η συνολική διαφύλαξή τους. Ομως, το κράτος ποτέ δεν τα διεκδίκησε. Δεν συνέφερε. Η «πελατεία» ήταν πιο σημαντική από την αφύλακτη εθνική γη. Ολων, άρα κανενός, άρα αναλώσιμη...