"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΠΟΛΙΤΙΚΗ στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Ο ηλίθιος


Με αφορμή τις τρεις λέξεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στην προχθεσινή συνάντησή του με τον Αλέξη Τσίπρα στο Νταβός της Ελβετίας. Οταν φέρεται πως είπε «η εφαρμογή, ηλίθιε»!
 

Ο Γιώργος Μπαμπινιώτης στο «Νέο Λεξικό της Ελληνικής γλώσσας» προσδιορίζει τον «ηλίθιο» με τις ακόλουθες ιδιότητες: «αυτός που χαρακτηρίζεται από μειωμένη διανοητική ικανότητα Που φανερώνει έλλειψη εξυπνάδας, πνευματικής ζωντάνιας. Αυτός που δεν στηρίζεται στην λογική, που χαρακτηρίζεται από λογική ανεπάρκεια η ασυνέχεια»
 

Δηλαδή ο βλάξ. Ο χαζός. Ο γκα γκα ου α! Ο πέρα από εδώ. Ο ανεγκέφαλος!
 

Αυτή είναι η πρώτη ερμηνεία. Η τρέχουσα, Η κυρίαρχη. Της καθημερινότητας. «Αυτός είναι παντελώς ηλίθιος». Λέμε, Οχι στα μούτρα του. Αλλά από πίσω του. Και τον χλευάζουμε!


Σύμφωνα και πάλι με τον ίδιο πρωταθλητή της Γλωσσολογίας Γιώργο Μπαμπινιώτη υφίσταται και δεύτερη κατηγορία. Δεύτερη ερμηνεία. Βαθύτερη. Γράφει λοιπόν ο Μπαμπινιώτης «ηλίθιος αυτός που δεν ταιριάζει στις περιστάσεις, άκαιρος, ακατάλληλος»
 

Για παράδειγμα ο πρίγκιψ Μίσκιν είναι ο ήρωας του κορυφαίου μυθιστορήματος του Φίοντορ Ντοστογιέφσκι «Ο ηλίθιος».  


Εντελώς απροσάρμοστος στα κοσμικά ήθη και την υποκρισία των Ρώσων αριστοκρατών του 1869 (τότε άλλωστε πρωτοδημοσιεύτηκε το μυθιστόρημα)
 

Ο πρίγκιψ αρνείται να ακολουθήσει τον συρμό της εποχής του. Η καλωσύνη του απροσμέτρητη. Η ανιδιοτέλειά του εντελώς ξένη και εχθρική προς τους αυλοκόλακες που μαιμουδίζανε τους Γάλλους αριστοκράτες. Ο Μίσκιν είναι ο πλήρης ορισμός του πολιτισμένου ανθρώπου, του ουμανισμού και ενός μελλοντικού κόσμου!


Προσφάτως, μάλιστα, από μια Ρωσική ταινία σύγχρονης παραγωγής με τίτλο «Ο ηλίθιος» (Durak) του 34χρονου σκηνοθέτη Γιούρι Μπίκοφ, ταινία που εξακολουθεί να προβάλλεται σε Αθηναικές αίθουσες, ο κεντρικός ήρωας με το όνομα Ντίμα, εκ του Ντμίτρι, είναι το μόνο πλάσμα που συναισθάνεται τον πόνο, την δυστυχία και τα βασικά προβλήματα του «χωριού» του!


Ο ηλίθιος Ντίμα, επειδή είναι μηχανικός, γνωρίζει ότι όπου να ναι ένα θηριώδες συγκρότημα κατοικιών πρόκειται να καταρρεύσει. Με αποτέλεσμα κάτω από τα ερείπιά του να σκοτωθούν όλοι οι ένοικοι αυτής της άθλιας πολυκατοικίας!

 
Αυτός ο ηλίθιος λοιπόν, σπεύδει να ταρακουνήσει τις τοπικές αρχές. Τίποτα αυτές. Και όχι μόνο. Αλλά για να «θάψουν» το πρόβλημα σκοτώνουν όλους τους μάρτυρες!


Αυτός ο ηλίθιος σπεύδει τότε να ταρακουνήσει τους ρακένδυτους κατοίκους. «Φύγετε» φωνάζει. «Το κτίριο θα πέσει και θα σας πλακώσει». Τίποτα κι αυτοί. Και όχι μόνο. Ορμούν και τον πλακώνουν στο ξύλο!


Ο Ντίμα είναι ηλίθιος επειδή δεν συμβιβάζεται. Επειδή δεν εξαγοράζεται. Και επειδή θεωρεί καθήκον του να κάνει το σωστό και η συνείδησή του να είναι καθαρή απέναντι στους συμπολίτες του!
 

Αλλωστε συχνά χαρακτηρίζουμε «μακάκα» και «ηλίθιο» όποιον πληρώνει τους φόρους του και όποιον νομίμως πορεύεται στην καθημερινότητά του. «Μα τι είσαι αδερφέ μου τόσο βλάκας είσαι;» Λέμε. Δεν λέμε;
 

Και τέλος-σχετικά και με τον έρωτα-μια από τις αγαπησιάρικες ιστορίες του Χόλιγουντ έφερε τον τίτλο «Crazy, Stupid Love» με τον Στιβ Καρέλ και την Τζούλιαν Μουρ!


Σ αυτήν την δύσμοιρη Ψωροκώσταινα οι πονηροί, οι επιδέξιοι, οι διαπλεκόμενοι, οι κατεργάρηδες είναι οι έξυπνοι, οι μάγκες, οι κολοσσοί, οι μεγιστοτεράστιοι. Ολοι οι άλλοι οι νομοταγείς εντελώς ηλίθιοι και πανύβλακες. Ετσι δεν είναι;
 

Μην ξεχνάμε ότι... 
ακόμα και σήμερα τους Δυτικούς τους χαρακτηρίζουμε «κουτόφραγκους». Τους Αγγλους «αδελφές». Και τους Γερμανούς «ανεγκέφαλους». 


Το αποτέλεσμα το βλέπουμε γύρω μας


Αλλά η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Που θα πάει. Μια του κλέφτη, δυο του κλέφτη τρεις και του ηλίθιου!

Δεν υπάρχουν σχόλια: