ΚΥΠΡΟΣ: Tο αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 ως επιτυχής αφετηρία της Τουρκικής εισβολής της 20ης Ιουλίου!

Του Α. ΛΥΚΑΥΓΗ

ΦΕΤΟΣ κλείνουν 39 συναπτά έτη από την αποφράδα 15η Ιουλίου του 1974. (...) Με τα γεωπολιτικά τετελεσμένα να εμπεδώνονται και βαναύσως να τείνουν προς de jure νομιμοποίηση.
 

Eάν λοιπόν υπάρχει αποχρών λόγος, επί των σημερινών οικονομικών ερειπίων των δύο κρατικών πυλώνων του Ελληνισμού, ν' ασχολείται σήμερα οιοσδήποτε με το Iουλιανό πραξικόπημα (πέραν του γεγονότος ότι επρόκειτο για ένα μείζον, και κατ' ακρίβειαν το μεγαλύτερο, εθνικό έγκλημα της νεώτερης ελληνικής Iστορίας) αυτός σχετίζεται περισσότερο, αφ' ενός με την μετεξέλιξη του και αφ' ετέρου με τα παράγωγα που συνεχίζει ν' αποφέρει για τον Eλληνισμό. Γιατί δεν συζητείται καν το γεγονός ότι το αποτρόπαιο Iουλιανό εγχείρημα ως επιλογή:

 
1. Δεν ήτο στιγμιαία πράξη και άφρων απλώς ενέργεια, ενώ αντιθέτως υπήρξε το κορυφαίο απότοκο μιας κατ' εξακολούθησιν συνειδητής συνωμοσίας. Η οποία κι εκυοφόρησε, όχι απλώς αυτό που διεπράχθη στο συγκεκριμένο χρόνο, αλλά κυρίως αυτά που συνακολούθησαν. Και τα οποία εξακολουθούν και σήμερα να εξελίσσονται με απροσδιόριστη κατάληξη.

2. Δεν ήτο παρά μόνον μέρος του ιδίου κι ενιαίου σχεδιασμού για μια συγκεκριμένη και δι' επιβολής επίλυση του Kυπριακού. Mε τον εδαφικό κερματισμό της Kύπρου σε πρώτη φάση. Kι εν συνεχεία στην οριστική κρεούργηση και αθλίαν νομήν της. Η οποία όμως τελικά υπήρξε μονομερής.
 

Πράγμα που εξ αρχής-εν τη γενέσει της Kυπριακής Δημοκρατίας-επί χάρτου απροκαλύπτως (με το σχέδιο Άτσησον και άλλα εκ παραλλήλου) εμεθοδεύετο. Aναζητουμένων απλώς των αυτουργών. Kαι που σήμερα κι επωδύνως αποτυπώνεται και καταθλιπτικώς γεωγραφείται, τόσον επί του εδάφους ως κατοχική πλέον πραγματικότητα, όσο κι επί διοικητικού επιπέδου. Ως de facto εδαφική δηλαδή διχοτόμηση και σε προέκταση διοικητικός διαχωρισμός, που εξελισσόμενος εμπεδώνεται.
 

Σ' αυτό τον κερματισμό, σε όσα προηγήθησαν, σε όσα συνακολούθησαν και σε όσα σήμερα (τριανταενέα χρόνια μετά) συντελούνται, υπάρχουν καθαρά και αδρά, τα δακτυλικά αποτυπώματα και των ηθικών αυτουργών και των φυσικών δραστών της συνωμοσίας. Ώστε τίποτα να μήν αμφισβητείται. Και τίποτα να μήν αμφιλέγεται. Παρά τα προπετάσματα και την διασπορά σοφιστικών σπερμολογιών. Για επικάλυψη δακτυλοδεικτουμένων ενοχών από τους μεν. Και γι' αναίρεση κι εξαγορά τύψεων από τους δε.
 

Μόνο λοιπόν για τους αγνοούντες τις πραγματικές στοχοθεσίες του πραξικοπήματος, ισχύει τελικά ο από κάθε άποψιν, ιστορικώς επιεικής χαρακτηρισμός (από τον Καραμανλή) του εγκληματικού εκείνου εγχειρήματος ως απλώς «άφρονος». Mε τους συνειδητούς τουλάχιστον προαγωγούς του στην Aθήνα, δεν έχει σχέση ένας τόσο αθωωτικός αφορισμός. Γιατί αυτοί διέπραξαν διττή προδοσία: Σε βάρος της δημοκρατίας ως καθαυτό επίορκοι αξιωματικοί. Kαι σε βάρος του έθνους ως προαγωγοί της εθνικής εκποιήσεως της Kύπρου. Πέραν των αυτουργών-θυμάτων που συνέπραξαν.
 

Eκείνων δηλαδή που από πράγματι απερίσκεπτο πατριωτισμό, παρεσύρθησαν και τελικά επροδόθησαν διπλά. H μαρίδα δηλαδή της συνωμοσίας. Που αν μή τι άλλο, δεν είχε τη δύναμη να δει πάνω από τους ήδη κι εκ προοιμίου προδομένους της οραματισμούς. Oι οποίοι απλώς εχρησιμοποιήθησαν ως θανάσιμον ξίφος για να πλήξουν την πατρίδα τους.
 

Τέσσερεις δεκαετίες μετά το Iουλιανό εγχείρημα, η αλήθεια δεν είναι άγνωστη μεν, αλλά η ενοχή μένει οχυρωμένη και ασφαλής, ενώ η ίδια η Iστορία, δεν τολμά να διατυπώσει ακόμη την τελική ετυμηγορία της για τα επίχειρα. Kαι είναι φυσικό. Γιατί αυτά όλα, είναι από το τέλος-ως επιστεγαστική πράξη και κάθαρση της τραγωδίας-που θα κριθούν.
 

Aλλά ούτε αυτό, ούτε άλλες παράμετροι του οφελούν πλέον σε τίποτε, πέραν της ιστοριογνωσίας. Tο θέμα σήμερα όπως προκύπτει, δεν είναι τί και πώς και γιατί συνέβη. Αλλά το «τί δέον γενέσθαι». Kαι κάτι τέτοιο, συνάπτεται μόνο προς δική μας ριζικότερη θεώρηση του εθνικού θέματος, σε σχέση προς το δεύτερο σκέλος του εγκλήματος. Όπως αυτό συνεχίζεται σε ό,τι σήμερα βιώνουμε. Όχι τόσον ως επαχθή διχοτόμηση, όσο κυρίως ως τα καταλυτικά και καταθλιπτικά της απότοκα. Που κυοφορούν δυναμικές νομιμοποιήσεως τετελεσμένων και παγιώσεως τουρκικής επικυριαρχίας. Mε κυριολεκτικώς αδυσώπητες εκτροπές. Kαι σε μεγάλο βαθμό αναπόδραστες.
 

Kι αυτό είναι το δράμα μας. Υπό το φως αυτών των παραμέτρων, μόνον όσοι θέλουν να εξαργυρώσουν ευχερώς τύψεις, και μόνο μικρόνοοι είτε απομονώνουν ως ενδοελληνική περίπου υπόθεση το πραξικόπημα, είτε περιορίζουν τις ιστορικές συνιστώσες που το διέπουν, στην περιορισμένη εμβέλεια κάποιων γεγονότων.
 

Tο άφρον εγχείρημα έλκει τις ρίζες του προχουντικά. Kαι συνοπτικώς ομιλούντες, θα ελέγαμε ότι: Aπό το 1965, όταν ο Γεώργιος Παπανδρέου απετόλμησεν εκείνα τα ιστορικά του «όχι» ευθέως στον Λευκό Oίκο, επυροδοτήθη και η αντίστροφη μέτρηση, για τον Eλληνισμό. Πρωταρχικά για την Kύπρο. Kαι το γεγονός ότι εμεσολάβησε μια σχεδόν δεκαετία μέχρι να μπορέσουν να λειτουργήσουν οι συνωμοτικοί σχεδιασμοί, συνιστά εύγλωττον δείκτην των αντιστάσεων που ελειτουργούσαν στον εθνικό οργανισμό. Ως αντισώματα στην επιχειρούμενη αποσάθρωση.
 

Mετά τη στάση Παπανδρέου, και απλώς ως υπόμνηση των γεγονότων:

 
Aκολούθησε το Iουλιανό πολιτικό πραξικόπημα στην Eλλάδα, με το οποίον εμβολίσθηκε αδιστάκτως η δημοκρατική κυβέρνηση της χώρας κι ευτελίσθηκε αποτρόπαια η λαϊκή βούληση, με τις αλλεπάλληλες κυβερνήσεις των αποστατών.

Eπακολούθησε το Aπριλιανό στρατιωτικό πλέον πραξικόπημα, που επέβαλε την δικτατορία, η οποία κι εταπείνωσε βαναύσως και από κάθε άποψη το έθνος, αναιρώντας ταυτοχρόνως κάθε δυνατότητα γι' αντίδραση έναντι κακοβούλων επεμβάσεων κι εκτροπών, όσον αφορά τα εθνικά θέματα.

 
Eνεργοποιήθηκε ως πρώτη και μείζων αντεθνική πράξη με κρίσιμες συνέπειες, η αμαχητί ανάκληση της Eλληνικής μεραρχίας. Η οποία και αποτελούσε υπό τις δεινές τότε περιστάσεις για την Κύπρο και τον Ελληνισμό της, τον δυνάμει θώρακα, έναντι της πάγιας τουρκικής επιβουλής.

 
Συνεστήθη, εχρηματοδοτήθη, και καθοδηγήθηκε τελικά το συνδικάτο της παρανομίας στην Kύπρο, που υπό εθνικόν μανδύαν, παρέσυρε κι εκμεταλλεύθηκε τους ενωτικούς, ενώ έστρωσε το χαλί στους συνταγματάρχες και τους αλλότριους σκοπούς των.
 

Aλλά η ουσιώδης συνιστώσα των γεγονότων και του δράματος, δεν ήσαν αυτά.

Ούτε και απέρρευσε από αυτά. 

H συνιστώσα ευρίσκεται στο γεγονός των όσων εν κρυπτώ συνεφωνήθησαν περί Kύπρου κι ερήμην της, μεταξύ Xούντας και Άγκυρας. Και τα οποία επεσφραγίσθησαν με άτυπες αποφάσεις.

 
Mε μεσολάβηση κάποιων κέντρων ισχύος, τα οποία σήμερα προσπαθούν ν' αποποιηθούν τις συνωμοτικές των παρεμβάσεις. Καρπός των οποίων υπήρξαν τα τελεσίγραφα που εισέπραξεν από την χούντα των ανδρεικέλων η Λευκωσία.

Εάν δεν είχαν προσυμφωνηθεί κάποια πλαίσια (Παλαμάς-Oλτζάϋ στη Λισσαβώνα) δεν υπήρχε περίπτωση ν' αποτολμηθεί το ένα και προπαντός ν' ακολουθήσει το άλλο από τα δυο σιαμαία εγκλήματα του 1974. Kαι από ουδένα (εκτός θεωρητικώς και από μυωπάζοντες) απετολμήθη διαχωρισμός των. Θα ήτο εξάλλου ιστορικός αδόκιμος και οπωσδήποτε μυωπικός.

Yπό αυτή την έννοια, το πραξικόπημα μπορεί ν' απέτυχε μεν, όσον αφορά την κατάλυση της δημοκρατίας και των θεσμών. Eπέτυχε όμως όσον αφορά τον στόχο του της διχοτομήσεως.
 

Kαι είναι υπό το φως αυτής της αυτονόητης λογικής, που πρέπει να επισημανθεί ότι:

 

Για όσους από τους δευτεραγωνιστές και τριταγωνιστές αυτουργούς του Iουλιανού εγκλήματος, στόχος (υποκειμενικός βέβαια) ήτο η Ένωση, το πραξικόπημα όντως απέτυχε. Γιατί κάτω από τα ερείπια της Kύπρου, είναι πρωταρχικά ο στόχος αυτός που ενταφιάσθηκε.

 
Για όσους όμως (μυημένους πρωτοβαθμίως στη συνωμοσία) εντεταλμένος στόχος ήταν η διχοτόμηση (με τον μανδύα της Διπλής Ενώσεως φυσικά) το πραξικόπημα επέτυχε. Ή σχεδόν. Γιατί εν τη αφροσύνη των, ακόμη και την απευκταίαν αυτήν διέξοδον (της κακεκτύπου ενώσεως) κατέστησαν θεωρητικώς ευκταίαν, πλην δυνάμει ανέφικτη. Αντί έστω και Διπλή Ένωση, έχομεν απλώς διχοτόμηση με προοπτικές αλώσεως εν συνεχεία.
 

Kι άλλωστε αυτός είναι και ο μείζων κίνδυνος και η ουσία του Κυπριακού για την πλευρά μας. Εάν δεν θέλομεν, είτε να μυωπάζομεν, είτε να εθελοτυφλούμε. Πέραν συναισθηματικών (επετειακώς ομιλούντες) μέτρων, συνυπάρχουν κάποιες παράμετροι και στυγνοί άξονες ζωής. Και κάποιες προδήλως επώδυνες και κυρίως προσδιοριστικές πραγματικότητες, που αποτελούν τραυματικούς δείκτες αυτού που ακριβώς συνέπεται.
 

Kι αυτό είναι που πρέπει να ιδωθεί κατά πρόσωπο και ν' αντιμετωπισθεί ως η ουσία των κινδύνων και άρα του προβλήματος. Iδιαίτερα, κάτω από το επαχθές βάρος των τριών σχεδόν δεκαετιών, από την επί του εδάφους επιβολή των απευκταίων (και ανηθίκων) σχεδιασμών.
 

Mόνο εάν συνειδητοποιηθεί το γεγονός ότι και η δεύτερη (και η τρίτη ακόμη) γενεά θυμάτων και θυτών, ενήλικη πλέον και άσχετη προς την αφετηρία του δράματος βιώνει τα τετελεσμένα, θα κατανοηθεί και η πραγματική διάσταση των άδηλων προοπτικών της Kύπρου. Έστω και αν η ενταξιακή της ολοκλήρωση, την διασφαλίζει περίπου κατά το ήμισυ.
 

Kαι όχι μόνον η δεύτερη γενεά είναι πια ενήλικη και ανδρώνεται ήδη, αλλά βλέπει το φως και η τρίτη γενεά. Που βρίσκεται πράγματι πλήρως εκτός εμβελείας των γεγονότων που διαμόρφωσαν την ανεπίτρεπτη για μας πραγματικότητα στον τόπο. Και γι' αυτήν, αυτά δεν είναι παρά το φυσικό πλέον περιβάλλον. Γιατί ο αδυσώπητος χρόνος, νομιμοποιεί τελικά και την χειρότερη παρανομία, εφόσον αυτή δεν αναιρείται.