"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Δικαστήριο Στρασβούργου κατά Ελλάδος για τα φαινόμενα αρνησιδικίας

Της Ιωαννας Μανδρου

Με τις μηνύσεις να έχουν σπάσει πλέον το φράγμα του ενός εκατομμυρίου σε όλη τη χώρα για το 2011, ο νέος νόμος για την ηλεκτρονική κατάθεσή τους, που άρχισε να εφαρμόζεται αυτές τις ημέρες, μοιάζει αδύναμος να ανακόψει το «τσουνάμι» των χιλιάδων υποθέσεων που εισάγονται καθημερινά για εκδίκαση στα ελληνικά δικαστήρια. Η κατάσταση είναι τέτοια, που ακόμη και οι δικαστές του Δικαστηρίου του Στρασβούργου (Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) σήκωσαν τα χέρια ψηλά και για πρώτη φορά στις αρχές Απριλίου, σε απόφασή τους, χαρακτήρισαν τα φαινόμενα της αρνησιδικίας στην ελληνική δικαιοσύνη ως «συστημικά», ασκώντας διά της αποφάσεώς τους δριμεία κριτική στα ημίμετρα που έλαβε -και λαμβάνει- η ελληνική πολιτεία για τον ουσιαστικό εκσυγχρονισμό της δικαιοσύνης.

Οι δικαστές στο Στρασβούργο, που εκατοντάδες φορές έχουν κληθεί να δικαιώσουν πολίτες που πήραν αποφάσεις από τα ελληνικά δικαστήρια με καθυστέρηση δεκαετίας και πλέον, με την πρόσφατη απόφασή τους εκτιμούν ότι το πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί με μέτρα περιορισμένης κλίμακας. Ενδεικτικά αναφέρουν την αύξηση του αριθμού των δικαστών και των υπαλλήλων, την κατασκευή νέων δικαστηρίων (που ούτε κι αυτό, ωστόσο, γίνεται) και την ηλεκτρονική κατάθεση των δικογράφων και των μηνύσεων.

Αφορμή για τη βαρυσήμαντη απόφαση των Ευρωπαίων δικαστών έδωσε το αίτημα ενός πολίτη, ο οποίος ζήτησε αποζημίωση, γιατί ενώ δικάστηκε και καταδικάστηκε για ψευδορκία το 2003 σε φυλάκιση 22 μηνών χρειάστηκαν επτά ολόκληρα χρόνια για να ολοκληρωθεί για την υπόθεσή του η ποινική διαδικασία.

Ωστόσο, στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινισθεί ότι η συγκεκριμένη περίπτωσή δεν είναι ούτε η μόνη, αλλά ούτε και η χειρότερη. Στο Δικαστήριο του Στρασβούργου έχει εκδικαστεί υπόθεση Eλληνα πολίτη που προσέφυγε -και δικαιώθηκε- καθώς για 27 χρόνια βρέθηκε στη μέγγενη της δικαστικής γραφειοκρατίας, όπως και χιλιάδες πολίτες σε όλη την ελληνική επικράτεια. 

Τα στοιχεία του Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με φαινόμενα αρνησιδικίας, σε ό, τι αφορά τις υποθέσεις ελληνικού ενδιαφέροντος είναι ενδεικτικά της διάστασης σε ευρωπαϊκό επίπεδο του προβλήματος της ελληνικής δικαιοσύνης. Τα τελευταία χρόνια έχουν εκδοθεί 360 αποφάσεις καταδίκης της χώρας μας, ενώ σήμερα εκκρεμούν άλλες 250, όλες για καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης. Από αυτές, οι πενήντα είναι ποινικές.

Και βέβαια οι καταδίκες δεν είναι λεκτικές. Αντιθέτως, κοστίζουν στο ελληνικό Δημόσιο σημαντικά ποσά, καθώς μόνον τα τελευταία χρόνια υπολογίζονται σε 8 εκατομμύρια ευρώ, δίχως να λαμβάνεται υπόψη στο οικονομικό κόστος η απαξία και η δυσπιστία στο δικαστικό μας σύστημα με ό, τι αυτό συνεπάγεται για μια ευνομούμενη ευρωπαϊκή δημοκρατία.

Και ενώ στα ευρωπαϊκά δικαστήρια το πρόβλημα της αρνησιδικίας της ελληνικής δικαιοσύνης έχει πλέον... εμπεδωθεί, τα όποια μέτρα περιλαμβάνονται και στον πρόσφατο νόμο, που ισχύει από 2 Απριλίου, δεν φαίνονται ικανά να περιορίσουν το πρόβλημα των χιλιάδων υποθέσων και κυρίως τον τεράστιο αριθμό των μηνύσεων που κατατίθενται καθημερινά.

Η αύξηση του παραβόλου για τις μηνύσεις από 10 σε 100 ευρώ εκτιμάται ότι θα συμβάλει σε περιορισμό του αριθμού τους, που έφθασε στην Αθήνα μόνο για το 2011 στις 288.000, ενώ σε όλη την επικράτεια έχει πλέον ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο. Εκτός από το τσουχτερό παράβολο, ο νέος νόμος προβλέπει επίσης ότι οι ανώνυμες αναφορές ή οι μηνύσεις στις εισαγγελικές αρχές (με όνομα ψεύτικο ή ανύπαρκτο) θα τίθενται κατευθείαν στο αρχείο και δεν θα εξετάζονται καν. Επίσης, όσες μηνύσεις αποδεικνύονται καταφανώς αβάσιμες ή ανεπίδεκτες δικαστικής εκτίμησης θα έχουν την ίδια τύχη, θα αρχειοθετούνται αμέσως.

Ομως, όποιες μηνύσεις βασίζονται σε αποδείξεις και στοιχεία, προκειμένου να οδηγηθούν στο ακροατήριο σύντομα, ο νέος νόμος προβλέπει ότι ο μηνυτής, μαζί με τη μήνυση, θα μπορεί να προτείνει και τους μάρτυρες που έχει και μάλιστα τις καταθέσεις τους, οι οποίες θα δίδονται πλέον ενώπιον συμβολαιογράφου. Οι σχετικές ρυθμίσεις που εφαρμόζονται από την αρχή της περασμένης εβδομάδας θα αξιολογηθούν ως προς τα αποτελέσματά τους με το νέο δικαστικό έτος, τον προσεχή Σεπτέμβριο.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια: