Γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος
Οι ΗΠΑ διαμήνυσαν, μέσω Τουρκίας και Ρωσίας, στο Ιράν ότι ο επόμενος γύρος διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης θα είναι η «τελευταία ευκαιρία».
Αυτό καθαυτό το μήνυμα είναι ανησυχητικό, καθώς εύλογα μπορούμε να αναρωτηθούμε τι ακολουθεί σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμβιβαστική λύση, κατάληξη πιθανή μετά τη χθεσινή απόρριψη από το Ιράν της απαίτησης της Ουάσιγκτον να σταματήσει ο υψηλού επιπέδου εμπλουτισμός ουρανίου και να κλείσει μία πυρηνική εγκατάσταση για να αρχίσει ο επόμενος γύρος.
Το τελευταίο που θα ήθελε ο Ομπάμα μέχρι τις εκλογές του Νοεμβρίου θα ήταν είτε μία εμπλοκή των ΗΠΑ σε στρατιωτική δράση κατά του Ιράν, είτε πολύ περισσότερο μία μονομερή επίθεση του Ισραήλ κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων της Τεχεράνης. Ταυτόχρονα, ως αντίτιμο τόσο για την προσέλκυση της εβραϊκής ψήφου όσο και για την αυτοσυγκράτηση της κυβέρνησης Νετανιάχου, είναι υποχρεωμένος να σκληραίνει τη ρητορική του απέναντι στην Τεχεράνη.
Η περιφερειακή συγκυρία είναι η χειρότερη δυνατή για μία κλιμάκωση των αμερικανικών πιέσεων επί της Τεχεράνης:
Ο σουνιτικός φονταμενταλισμός κάνει αισθητή παντού την παρουσία του, από την προεκλογική εκστρατεία στην Αίγυπτο μέχρι την ένοπλη εξέγερση κατά του Ασαντ στη Συρία. Το να ανοίξει ταυτόχρονα ένα μέτωπο των ΗΠΑ και της Δύσης κατά του άλλου μουσουλμανικού πόλου, των Σιιτών, πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο των οποίων είναι το ισλαμικό καθεστώς της Τεχεράνης, θα δώσει τη χαριστική βολή σε ό,τι έχει απομείνει από τη σταθερότητα στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Η συνεργασία με την Τεχεράνη είναι απαραίτητη τόσο στο μετακατοχικό Ιράκ όσο και στο Αφγανιστάν, όπου ΗΠΑ και Ιράν έχουν ως κοινό παρονομαστή ζωτικών συμφερόντων να μη περιέλθει η χώρα ξανά υπό τον πλήρη έλεγχο των Ταλιμπάν.
Τούτων λεχθέντων, παραμένει ανοικτό ένα στρατηγικής σημασίας ερώτημα, κατά πόσον δηλαδή η απόκτηση πυρηνικού οπλοστασίου αποτελεί τον πραγματικό στόχο της Τεχεράνης ή αν υπάρχει πολιτικό και διπλωματικό αντίτιμο έναντι του οποίου θα το εγκατέλειπε.
Η απόκτηση πυρηνικών όπλων από το Ιράν είναι στρατηγική απειλή πρώτου μεγέθους για το Ισραήλ, που θα χάσει το σχετικό μονοπώλιο στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, αλλά και για άλλες δυνάμεις:
Η Ρωσία που δεν θέλει με κανένα τρόπο να δει στις παρυφές της πρώην ΕΣΣΔ, των μουσουλμανικών κρατών του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας μία ισλαμική πυρηνική δύναμη.
Η Τουρκία, με τις μεσανατολικές της φιλοδοξίες, δεν πρόκειται ποτέ να αποδεχθεί ρόλο υποδεέστερο από το Ιράν, θα είναι η πρώτη χώρα που θα ακολουθήσει την Τεχεράνη στην κούρσα των πυρηνικών εξοπλισμών.
Η Αίγυπτος και η Σαουδική Αραβία, που διεκδικούν ρόλο ηγέτη στο σουνιτικό Ισλάμ, δεν θα μείνουν απαθείς παρατηρητές και θα ακολουθήσουν την Τουρκία στην απόκτηση πυρηνικών οπλοστασίων.
Τα δεδομένα είναι σαφώς ανησυχητικά τόσο στην περίπτωση της κλιμάκωσης των πιέσεων όσο και στην περίπτωση αδράνειας των ΗΠΑ και της Δύσης.
Η εναλλακτική λύση υπάρχει και δεν είναι άλλη από τη διαμόρφωση μιας αρραγούς ομοφωνίας των «έξι» -πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας συν τη Γερμανία- για τα πυρηνικά όπλα στη Μέση Ανατολή.
Προϋπόθεση για τα παραπάνω είναι τόσο η συνολική εμπλοκή της Μόσχας και του Πεκίνου στη διαχείριση των περιφερειακών κρίσεων, αλλά και η αποδοχή από το Ισραήλ περιορισμών και ελέγχων για το πυρηνικό του οπλοστάσιο: Καμιά από τις δύο αυτές προϋποθέσεις δεν φαίνεται να μπορεί να υλοποιηθεί στο ορατό μέλλον.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου