Του ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ
Συναντώ χρόνια τώρα μια αιωνόβια γριούλα στο προαύλιο του Αγίου Χαραλάμπους, στα Ιλίσια. Συχνά της έχω πιάσει κουβέντα για καθημερινά πράγματα: «Κρύωσε ο καιρός», «Καύσωνας!», «Ακρίβεια στην αγορά», γυρίζοντας με το διχτάκι της από τη λαϊκή στη Διοχάρους.
Τις προάλλες, γνωρίζοντας πιθανόν και τις επαγγελματικές ιδιότητές μου, μου άνοιξε συζήτηση για την κρίση!
«Εσείς που βγαίνετε στην τηλεόραση και γράφετε στις εφημερίδες γιατί δεν βγάζετε άχνα», μου είπε, «για τη βάσκανο μοίρα που βρήκε την πατρίδα μας;».
«Τι εννοείτε;» της αντιγύρισα.
«Μας έχουν βασκάνει, μας έχουν ματιάσει και δεν βλέπω να ξέρει κανένας από ξεμάτιασμα που σκορπίζει τη βασκανία. Αν ήταν άλλοτε, στα χρόνια τα παλιά, θα κάναμε τα ξόρκια που ξέραν οι παλιές γυναίκες και θα είχε φύγει το κακό».
«Εσείς ξέρετε από ξόρκια;» της είπα.
«Ξέρω, αλλά ποιος λογαριάζει τα λαδικά, όπως έλεγε ο Παπαδιαμάντης» μου είπε.
«Αν θέλετε», της λέγω, «να μου εμπιστευτείτε μερικά τουλάχιστον να τα χρησιμοποιήσω για προσωπικούς λόγους, θα σας ήμουν ευγνώμων». Κράτησα σημειώσεις:
1 Πάρε αηδή και ευτελή αντικείμενα και κάνε αλυσίδα, κρέμασέ τα και το κακό που σ' έχει βρει θα πέσει πάνω σ' αυτά και θα γλιτώσεις. Τέτοια αντικείμενα είναι βοϊδοκεφαλή, κεφαλή γαϊδάρου, μουλαριού, αλόγου, δόντια γουρουνιού, ένα τρύπιο κουταλάκι του καφέ, ποδαράκια τυφλοπόντικα και κανένα παλιό σανδάλι. Αν έχεις δίχτυ, κόψε ένα κομμάτι και τύλιξε τον ματιασμένο, άνθρωπο, ζώο, φυτό ή αντικείμενο. Αν θες να βεβαιωθείς πως υπάρχει βασκανία πάρε τρία αναμμένα κάρβουνα και πες κατάρες και ξόρκια καθώς τα βαφτίζεις σ' ένα ποτήρι νερό. Αν σταθούν τα κάρβουνα στην επιφάνεια του νερού, δεν υπάρχει κακό μάτι. Αν όμως πάνε στον πάτο πρόκειται για μάτιασμα και χρειάζεται να πάρεις μέτρα!
2 Αν θες να διώξεις το κακό, να γυροφέρνεις στην κεφαλή του ματιασμένου πράγματος, λέγοντας ξόρκια, μαχαίρι, αλάτι και καρβέλι ψωμί. Υστερα μπήξε το μαχαίρι σ' ένα κούτσουρο, ρίξε τ' αλάτι στο σταυροδρόμι και δώσε το καρβέλι στα σκυλιά.
3 Φτύσε τρεις φορές στο στόμα του ματιασμένου, κάψε το φόρεμα του βασκαντή και κάπνισε τον ματιασμένο. Αν δεν βρεις φόρεμα βρες το παπούτσι του ή άλειψε το πρόσωπο του θύματος με το σάλιο του θύτη και αν μπορεί να καταπιεί το σάλιο του.
4 Ο ματιασμένος θα ξορκίσει το κακό αν κατουρήσει τα νύχια των ποδιών του. Αν πάλι κάψει στο τζάκι τη βρακοζώνα του και καπνιστεί, γλιτώνει.
5 Σώζεσαι αν μέσα σ' ένα δοχείο με νερό ρίξεις σταγόνες λάδι. Αν δεν διαλυθούν, δεν είσαι ματιασμένος, αλλά αν διαλυθούν νίψου τρεις φορές στο πρόσωπο.
6 Αν έχεις ζώα καματερά και πέσουν του θανατά, ματιασμένα από κακό γείτονα, που δεν μπορούν να οργώσουν, ο ζευγολάτης αφέντης τους να αλείψει με τα ούρα του τα νύχια τους.
7 Πρόσεξε μήπως «παίξει» το μάτι του γείτονα ή του συνταξιδιώτη. Αν παίξει το δεξί του μάτι θα σου λάχει καλό, αν το ζερβί κακό θα σ' εύρει. Σε τέτοια περίπτωση καλό θα είναι να «'νοματίσεις», να φωνάξεις δυνατά ή και από μέσα σου αυτό που θες να γίνει ή να μη γίνει, ανάλογα με το παίξιμο του ματιού. Αν κατορθώσεις να ξεριζώσεις από το μάτι που έπαιξε μια τρίχα από τη βλεφαρίδα, αφού πρώτα την τρίψεις με τα δυο σου δάχτυλα, σώθηκες.
8 Το ξόρκι πιάνει κι αν ζητήσεις από κάποιον διπλανό σου να σου πει έναν αριθμό: το γράμμα της Αλφαβήτου που αντιστοιχεί ο αριθμός θα είναι το αρχικό γράμμα του ατόμου που μάτιασε άνθρωπο, ζώο ή πράγμα.
9 Ανάλογα με το παίξιμο του ματιού είναι και το βούισμα των αυτιών. Αν βουίζει το δεξί αυτί καλό μαντάτο θ' ακούσεις, αν το αριστερό, άσχημα νέα έρχονται.
10 Αν κάποιου βουίζει τ' αυτί και ρωτήσει τον διπλανό του να μαντέψει ποιο αυτί βουίζει, αν το πετύχει θ' ακούσουν μαζί μια είδηση ή θα τους κακολογούν και τους δύο τρίτοι.
11 Αν έχεις πονίδια στο σώμα σου θα πει πως κακά πνεύματα σε κατέχουν. Ζήτα από πολύξερη γριά, μέρα Παρασκευή, μέρα ως γνωστόν αποφράδα, μόλις πέσει ο ήλιος να πάρει ένα σταμνί όπου πριν δυο μέρες είχε βάλει νερό, χώμα, χορτάρι και πτύελα του άρρωστου και πονεμένου και να πάει στα χωράφια. Να σταθεί σε μέρος απόκρυφο, μακριά από μάτι ανθρώπου, να φτύσει τρεις φορές και να σπάσει το σταμνί και να χύσει το περιεχόμενο. Υστερα να φτιάξει πηλό από τα χυμένα υλικά και πάει να αλείψει το πονεμένο μέρος του σώματος του άρρωστου.
12 Το αλάτι είναι ένα από τα σπουδαιότερα φάρμακα κατά της βασκανίας. Αν έχεις ανεπιθύμητο επισκέπτη ρίξε στα παπούτσια του αλάτι χοντρό και θα πάει στα τσακίδια. Αν σ' έχουν καταραστεί, η κατάρα διαλύεται σ' ένα ποτήρι αλάτι. Μη ρίχνεις αλάτι στη φωτιά γιατί αν κρατήσει θα ξεσπάσει στο σπίτι καβγάς.
13 Μη ρίχνεις τα ψίχουλα που περίσσεψαν στο τραπέζι στο τρίστρατο, και μάλιστα τη νύχτα, είναι σαν να ρίχνεις στα σκουπίδια την ευτυχία και την προκοπή του σπιτιού. Στο τραπέζι όταν στρώνεται να βάλεις όσα μαχαιροπίρουνα χρειάζονται, γιατί αν βάλεις κι άλλα, θα σου πλακώσουν μουσαφίρηδες κι αλίμονό σου αν είσαι φτωχός.
14 Μην τρως από την κατσαρόλα όσο βρίσκεται στη φωτιά ή στο μάτι της κουζίνας, επίσης μην ξύνεις τον πάτο της, αν έχει κολλήσει στη βράση το φαγητό. Στην πρώτη περίπτωση θα χαλάσει ο γάμος σου, στη δεύτερη θα έχεις κακή κηδεία, όταν γεράσεις και πεθάνεις.
Αυτά πρόφτασα να σημειώσω, από τα πολλά που η αιωνόβιος δέσποινα μου εμπιστεύτηκε. Και όταν τη ρώτησα αν θα είχαμε γλιτώσει τα δεινά που περνάμε, αν εγκαίρως επιστρατεύαμε τα ξόρκια για να αποσκορακίσουμε τη βάσκανο μοίρα του τόπου, είπε: «Ενα μονάχα σας λέω, αν ξημερώματα της 8ης Μαΐου κάθε χρόνο μια γυναίκα ολόγυμνη έδενε κόμπο τις κορυφές μερικών σταχυών σε ένα μικρό χωράφι, πράγμα σημαδιακό, ώστε να πέσει φτώχεια, κακή συγκομιδή, αφορία σε περιορισμένες περιουσίες, θα καρποφορούσαν όλα τα άλλα χωράφια και θα χορταίναμε ψωμί».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου