Πώς η Κίνα έσωσε την παγκόσμια οικονομία από την ύφεση

Του ALAN WHEATLEY / International Herald Tribune

Το δημοσιονομικό πακέτο - μαμούθ και η φρενίτιδα τραπεζικού δανεισμού που ξεκίνησε η Κίνα πριν από δύο χρόνια έσωσαν τον κόσμο από την ύφεση. Τι μπορεί να κάνει η Κίνα ως επόμενο βήμα;

Διεθνώς, η επιτυχία αυτή επιτάχυνε τη διαδικασία μεταφοράς της οικονομικής ισχύος, η οποία έφερε το Πεκίνο στην εμπροσθοφυλακή της λήψης αποφάσεων, όπως δείχνει η σύνοδος κορυφής του G20 στη Σεούλ. Σε εγχώριο επίπεδο, το πακέτο των 4 τρισ. γουάν (601 δισ. δολαρίων) που ανακοινώθηκε τον Νοέμβριο του 2008 ήταν το «φρένο» στην ελεύθερη πτώση της οικονομίας. Περισσότεροι από 20 εκατομμύρια εσωτερικοί μετανάστες -που είχαν χάσει τη δουλειά τους- απορροφήθηκαν γρήγορα, καθώς η κυβέρνηση προωθούσε δημόσια έργα. Δύο χρόνια αργότερα, η Κίνα μπορεί να επαίρεται, μεταξύ άλλων, ότι διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας.

Ωστόσο, κάθε επιτυχία ανεβάζει τον πήχυ των προσδοκιών. Η Κίνα δέχεται πιέσεις να επωμισθεί περισσότερες ευθύνες σε θέματα όπως ο περιορισμός των εκπομπών καυσαερίων και η μείωση των παγκόσμιων ανισορροπιών. Η αντίδρασή της ώς σήμερα ήταν να «πετάει το μπαλάκι» στις αναπτυγμένες οικονομίες, ιδίως τις ΗΠΑ, τις οποίες θεωρεί υπεύθυνες για τα οικονομικά δεινά του κόσμου.

Οι Κινέζοι ηγέτες διατηρούσαν επί δεκαετίες χαμηλό προφίλ στην εξωτερική πολιτική, επικεντρώνοντας την προσοχή τους στη διατήρηση της οικονομικής ανάπτυξης και της πολιτικής σταθερότητας εντός της χώρας. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν αναλυτές, το Πεκίνο συνειδητοποιεί πλέον ότι για να επιτύχει στο εξής τους ίδιους στόχους πρέπει να δράσει άμεσα ώστε να διαχειρισθεί τα τεκταινόμενα εκτός των συνόρων του. 

Στο οικονομικό μέτωπο, π. χ., η Κίνα κατόρθωσε να αποκτήσει μεγαλύτερο βάρος στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και να καταστεί ένας από τους μεγαλύτερους μετόχους του. Οπως επισημαίνεται, «η Κίνα μεταμορφώνει τον κόσμο καθώς μεταμορφώνεται και η ίδια». Αραγε, η λέξη «επαναστατικός» είναι υπερβολική για να περιγράψει πώς η οικονομική άνοδος της Κίνας, την οποία στήριξε το διετές πακέτο, επιδρά στον υπόλοιπο κόσμο;

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η παγκόσμια οικονομία αναπτύχθηκε μόλις κατά 0,19% πέρυσι, βάσει της αγοραστικής της δύναμης. Η Κίνα συνεισέφερε 1,19 ποσοστιαίες μονάδες σε αυτό το ποσοστό της ανάπτυξης. Εν ολίγοις, πράγματι έσωσε τον κόσμο από την ύφεση. Και αυτό χωρίς να συνυπολογίσουμε τα παράπλευρα οφέλη, όπως η τόνωση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης, η αύξηση των τιμών των πρώτων υλών και τα χαμηλότερα επιτόκια διεθνώς. 

Η Κίνα συνεισέφερε κατά 46% στην παγκόσμια ζήτηση το 2009, ποσοστό υπερδιπλάσιο από τον μέσο όρο του 22% που είχε συνεισφέρει την περίοδο 2000 - 2009, σύμφωνα με την Goldman Sachs. Είναι χάρη στην ακόρεστη κινεζική ζήτηση για υψηλής ποιότητας εξοπλισμό, χημικά και αυτοκίνητα (οι συνολικές κινεζικές εισαγωγές το πρώτο εννεάμηνο του έτους ήταν κατά 300 δισ. δολάρια υψηλότερες από πέρυσι) που η Γερμανία απολαμβάνει τη σημερινή υψηλή ανάπτυξη. 

Με τον τρέχοντα ρυθμό, σε 12 - 18 μήνες «το γερμανικό εμπόριο με την Κίνα θα είναι όσο και με τη Γαλλία». Κάπως έτσι, σύμφωνα με τους αναλυτές, «αν δραστηριοποιείσαι στο Μόναχο, αυτό που συμβαίνει στην Κίνα είναι πλέον σημαντικότερο από αυτό που συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη».