"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Τούρκοι εργολάβοι και ισλαμιστές διπλωμάτες

Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ

Είναι γνωστό πως η Τουρκία επιχειρεί να εδραιωθεί ως το ανερχόμενο αστέρι στον ισλαμικό κόσμο. Η τουρκική διπλωματία αναζητεί και συνήθως βρίσκει ερείσματα στη Μ. Ανατολή, στην Κεντρική Ασία και τελευταία στην Αφρική.

Με τολμηρή και συχνά βαρυσήμαντη εξωτερική πολιτική, το μισοφέγγαρο εξέρχεται της παλαιότερης κεμαλικής του απομόνωσης και, λες σαν αντίδραση στην ευρωπαϊκή καχυποψία και επιφυλακτικότητα, ζητάει να ηγεμονεύσει κατά μήκος και κατά πλάτος του ισλαμικού κόσμου. Και όχι μόνο.

Η αποφασιστική έξοδος της τουρκικής πολιτικής από τα εθνικά της σύνορα ξεδιπλώνεται εκ παραλλήλου με την οικονομική δραστηριότητα τουρκικών εταιρειών, πρωτίστως κατασκευαστικών. Η πρώτη διευκολύνει τη δεύτερη. Η δεύτερη χρηματοδοτεί την πρώτη. Αν ακολουθήσουμε τα ίχνη της τουρκικής διπλωματίας, θα δούμε ότι αυτή καλά πατάει σε οδοποιία, στάδια, φράγματα, μετρό, ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα κ.α. Μιλάμε δηλαδή κυριολεκτικά για την υποδομή των γεωπολιτικών σχεδιασμών της Αγκυρας.

Τις εξελίξεις ακολουθεί με χαρακτηριστική συνέπεια και ο εθνικός αερομεταφορέας. Οι τουρκικές αερογραμμές πολλαπλασιάζουν θεαματικά τις πτήσεις τους, δεκάδες προορισμοί προστίθενται διαρκώς, με τελευταίους -από όπου τα συμπεράσματα συνάγονται αβίαστα- τη Βαγδάτη και το Ναϊρόμπι.

Σε όλο τον κόσμο
Οι αριθμοί προκαλούν κατάπληξη. Τα στοιχεία που παραθέτει ο Σελκάν Χακάογλου του Ασ. Πρες είναι συντριπτικά. Η αξία των διεθνών συμβάσεων που έχουν συνάψει τουρκικές εταιρείες, από 750 εκατ. δολάρια το 2000, ανήλθε το 2008 σε 23,6 δισ., για να υποχωρήσει το 2009, λόγω της ύφεσης, σε 20 δισ.! Το 1999 τέσσερις τουρκικές φίρμες ήταν ανάμεσα στις 225 μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες παγκοσμίως. Πέρσι ο αριθμός ήταν 31, αντιπροσωπεύοντας το 3,6% του συνολικού κύκλου εργασιών της ομάδας των 225 κορυφαίων!

Οι Τούρκοι χτίζουν παντού. Ή σχεδόν παντού, για να κυριολεκτούμε, και πάντως, σύμφωνα με την ίδια πηγή, σε 80 χώρες συνολικά. Οι περισσότερες από τις οποίες, βέβαια, βρίσκονται σε Μ. Ανατολή, Κεντρική Ασία και Αφρική, εκεί ακριβώς δηλαδή όπου ενεργοποιείται και η εξωτερική πολιτική της γείτονος. Μέσω διμερών συμφωνιών, η Τουρκία έχει συσφίγξει εμπορικούς και διπλωματικούς δεσμούς με κράτη όπως η Ρωσία, η Λιβύη και η Συρία. Μόλις εφέτος οι διπλωματικές αποστολές της Τουρκίας στην Αφρική αυξήθηκαν από 12 σε 27. Το 35% των τουρκικών εργολαβιών στο εξωτερικό πραγματοποιήθηκε πέρσι στην Αφρική.

Οργασμός οικοδόμησης λαμβάνει χώρα στην Κεντρική Ασία. Στο Καζακστάν, χώρα φυλετικά συγγενή προς την Τουρκία, το 70% του όγκου στον κατασκευαστικό τομέα από το 1997 οφείλεται σε τουρκικές εταιρείες.

Το μεγαλύτερο μερίδιο των συμβολαίων των Τούρκων εργολάβων εξακολουθεί να κρατά η Ρωσία, κοντά στο ένα τέταρτο. Ακολουθούν η Λιβύη, το Τουρκμενιστάν και το Καζακστάν. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι τουρκικές φίρμες εξέδραμαν και κοντεύουν να επικρατήσουν ακόμη και στην υπό κουρδική κυριαρχία περιοχή του Βόρειου Ιράκ.

Η οικονομική ανάκαμψη
Η ώθηση που έδωσαν στην εθνική οικονομία της Τουρκίας οι εργολάβοι που δρουν στο εξωτερικό ήταν καθοριστικής σημασίας. Η έξαρση των κατασκευαστικών συμβολαίων με τρίτες χώρες και η θεαματική ανάκαμψη της οικονομίας πάνε χέρι χέρι. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι το 2001 η τουρκική οικονομία ήταν σε μαύρο χάλι, με ύφεση -8,5% και τον πληθωρισμό να τρέχει με ρυθμό 80%. Εννιά χρόνια μετά, στο πρώτο τρίμηνο του 2010, η τουρκική οικονομία, εν μέσω ευρωπαϊκής ύφεσης, αναπτύσσεται με ρυθμό 11,7%. Σύμφωνα με μετρήσεις του ΔΝΤ, το περσινό ΑΕΠ της Τουρκίας ήταν 863 τρισ. δολάρια, το έκτο μεγαλύτερο στην Ευρώπη.

Τούβλο τούβλο χτίζεται η νέα τουρκική ηγεμονία, με εργολαβίες, διπλωματικές πρωτοβουλίες και αποφασιστική εσωτερική πολιτική. Το ισλαμικό κόμμα του Ερντογάν δίνει, εδώ και μία οκταετία, μαθήματα πολιτικής οξύνοιας και ρεαλισμού, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Ο ισλαμιστής Ερντογάν αποδεικνύεται πολύ πιο κοσμικός από τους δυτικότροπους προκατόχους του. Ισως και πιο Ευρωπαίος, παρά την πόρτα που ακόμη τρώει από τους 27 της Ε.Ε. Αντί να κάθεται να ζητιανεύει στο κατώφλι του κλειστού ευρωπαϊκού κλαμπ, η Τουρκία ξεκίνησε να ανοίγει τα δικά της μαγαζιά ανά την υφήλιο. 

Οσο για την απάντηση της Ελλάδας, ακρογωνιαίου λίθου του ευρωπαϊκού οικοδομήματος στην περιοχή και επίδοξου ηγεμόνα στη νοτιοανατολική λεκάνη, αυτή συνοψίζεται σε μία φράση: τσιμέντο να γίνει.

Δεν υπάρχουν σχόλια: