"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Η ταυρομαχία ως αρχέγονη λειτουργία

Μια ενδιαφέρουσα άποψη των υποστηρικτών των ταυρομαχιών...
Του ROGER LEWIS / THE TIMES

Ηταν μια τυπική εκστρατεία στην οποία συμμετείχαν διασημότητες με στόχο την κατάργηση των ταυρομαχιών σε ολόκληρη την Ισπανία και η οποία ξεκίνησε με το σχετικό αίτημα που κατατέθηκε στο Κοινοβούλιο της Καταλωνίας. «Η απαγόρευση των ταυρομαχιών στην Καταλωνία θα ενθαρρύνει την εξάπλωση του κινήματος αυτού» δήλωσε ο άγγλος κωμικός Ρίκι Τζερβέις- και εύχομαι κάποιος να πετούσε ένα ζευγάρι από τις πολύχρωμες σημαίες που χρησιμοποιούν οι ταυρομάχοι στα πλευρά του, καθώς πριν από τρεις ημέρες η απαγόρευση εγκρίθηκε επίσημα στην περιοχή, με 68 ψήφους υπέρ και 55 κατά. Ο Τζερβέις λέει περήφανα ότι από την 1η Ιανουαρίου 2012 η απαγόρευση «θα σώσει 100 ταύρους από τη σφαγή».

Πρέπει άραγε να αναφέρουμε ότι οι ταύροι αυτοί δεν θα είχαν γεννηθεί ποτέ αν δεν προορίζονταν για την αρένα; Πρόκειται για εντυπωσιακά μυθολογικά πλάσματα, τα οποία ανατράφηκαν για την επιθετικότητά τους και για να αναζητούν πάντα αντίπαλο. Ούτε ο Τζερβέις ούτε η Πάμελα Αντερσον ούτε κανείς άλλος που διαμαρτύρεται, με καλές πάντα προθέσεις, θα καταφέρει να τα εξημερώσει και να τα μεταμορφώσει σε βόδια που μασουλάνε μαργαρίτες σε λιβάδια. Πρόκειται για δολοφόνους.

Το θέαμα ενός ανθρώπου να στέκεται στην άμμο κρατώντας μονάχα μια κόκκινη σημαία και ένα μικρό ξίφος τη στιγμή που ένας επιδέξιος και εξαγριωμένος ταύρος μισού τόνου στριφογυρίζει, τρέχει και τον γαντζώνει με τα κέρατά του υπήρξε πηγή έμπνευσης για τον Ερνεστ Χεμινγκγουέι και τον Κένεθ Τάιναν. Ο Ορσον Γουέλς λάτρευε τόσο πολύ τις ταυρομαχίες που ζήτησε οι στάχτες του να σκορπιστούν στη φάρμα του ταυρομάχου Αντόνιο Ορντόνεθ στην Ανδαλουσία, ενώ ο Πικάσο ζωγράφιζε συνεχώς παραστάσεις από ταυρομαχίες.

Αλλά κανένας δεν τολμά να μιλήσει σήμερα για αυτές. Τι φταίει; Είναι κάτι περισσότερο από το ζήτημα των δικαιωμάτων των ζώων. Αν είστε ενάντια στη βαρβαρότητα απέναντι στα ζώα, τότε καταργήστε τις ιπποδρομίες. Σταματήστε να βάζετε άλογα να κουβαλούν κάρα. Σταματήστε να έχετε σκυλιά και γατιά για κατοικίδια- αυτό κι αν είναι αφύσικο. Γίνετε χορτοφάγοι. Οτιδήποτε λιγότερο είναι υποκρισία.

Οταν ο Χεμινγκγουέι πήγε για πρώτη φορά σε ταυρομαχία, ήταν προετοιμασμένος «να τρομοκρατηθεί, ίσως και να αηδιάσει» από την «ανόητη και βάρβαρη αυτή δραστηριότητα», αλλά τελικά έμεινε μαγεμένος. Συνειδητοποίησε ότι πρωταγωνιστής του αρχέγονου αυτού τελετουργικού δεν είναι ο ταύρος αλλά ο άνθρωπος που τον αντιμετωπίζει, που βλέπει και μαθαίνει να εκτιμά τον γνήσιο κίνδυνο.

Η ταυρομαχία είναι στην ουσία η κυριαρχία στον φόβο. Είναι η επίδειξη της αμιγούς γενναιότητας που φέρνει κάποιον σε επαφή με τους αγώνες των ρωμαίων μονομάχων. Στηρίζεται πολύ στο ένστικτο. Εχω πάειστις πιο γνωστές αρένες ταυρομαχίας στον κόσμο: στο Λας Βέντας στη Μαδρίτη και στην Πλάθα ντεΤόρος ντε λα Ρεάλ Μαεστράνθα στη Σεβίλλη, που χτίστηκε το 1761. Το πρώτο πράγμα που παρατήρησα είναι ότι η ταυρομαχίαείναι αναμφίβολα ιδιαίτερα συναρπαστική και το δεύτερο ότι δεν έχει καθόλου να κάνει με άθλημα. Πρόκειται για μια αρχαία τελετή όπου αναπαρίστανται η αιματοχυσία και ο θάνατος ενός αθώου θύματος και στην οποία ο Γουέλς εντόπισε παραλληλισμούς με τον Οθέλλο. Αλλά σίγουρα μια στενότερη αναλογία υπάρχει με τη βαρβαρότητα των παθών του Χριστού. Πρόκειται για ένα είδος αρχέγονης λειτουργίας.

Παρατηρήστε τα έργα του Γκόγια και του Ελ Γκρέκο- τους πίνακες με το σώμα του Χριστού να κρέμεται με ανοιχτές πληγές- και τις απειλητικές μπαρόκ εκκλησίες με τις καγκελόπορτες. Ή σκεφθείτε το ποδοκρότημα στους ρυθμούς της μουσικής φλαμένκο: τα τραγούδια για την αγάπη και την απώλεια και τις φιγούρες που μιμούνται την περίεργη οικειότητα του ανθρώπου με τον ταύρο. Τη Νότια Ισπανία με το κίτρινο χώμα της, που είναι τόσο καυτό λες και έχει πάρει φωτιά. Την αντίθεση ανάμεσα στο φως και στη σκιά, που έχει μια ένταση που δεν έχω ξανασυναντήσει. Η ταυρομαχία προέρχεται από αυτό το παραλήρημα. Εμείς στον Βορρά δεν μπορούμε να ταυτιστούμε μαζί του.

Ο ματαδόρ, με τις φιγούρες, τα τινάγματα και τα αιματηρά χτυπήματα που δέχεται, συμμετέχει σε ένα αλλόκοτο μπαλέτο. Εμπλέκονται δυνατά συναισθήματα, όπως η οργή, ο τρόμος, η απώλεια, ο φόβος και ο οίκτος. Και στη δική μας κοινωνία, όπου κανένας δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα με τις βασικές καταστάσεις του θανάτου και του πόνου, κάτι τέτοιο μοιάζει εξαιρετικά απειλητικό. Είμαστε πολύ λιγόψυχοι.

Το κάπνισμα απαγορεύθηκε, το κυνήγι απαγορεύθηκε, το μποξ θέλουν να το απαγορεύσουν και είμαι σίγουρος ότι σύντομα και ο αισθησιασμός θα απαγορευθεί. Η απόλαυση θα γίνει παράνομη. Το καθετί πρέπει να είναι εικονικό και εγκεφαλικό, φυλαγμένο μέσα στο κεφάλι ή στην οθόνη του υπολογιστή, όπως η βία στα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Τα πολιτικώς ορθά άτομα θέλουν να εξαλείψουν και να φιμώσουν κάθε απόδειξη της σχέσης του σύγχρονου ανθρώπου με τις βακχικές ορμές του. Η ταυρομαχία αποτελεί μια τεράστια απειλή σε αυτό. 

Δεν απορώ καθόλου που τρελαινόμαστε και βουλώνουμε το στόμα μας με αντικαταθλιπτικά. Είμαστε κοινωνικά αναιμικοί, σαν έντομα, λες και φτιαχτήκαμε από μηχανές, χωρίς ενέργεια. Η ταυρομαχία είναι ίσως σημάδι υγιούς πολιτισμού, ενός πολιτισμού με κότσια, όπως θα έλεγε ο Χεμινγκγουέι.

Δεν υπάρχουν σχόλια: