Γράφει ο Κωνσταντίνος Δούβλης
Εγκληματολόγος, διδάκτωρ Κοινωνιολογίας της Αστυνόμευσης
Η πανδημία και τα ελληνο-τουρκικά κυριαρχούν στην επικαιρότητα και κυριεύουν – όχι αδίκως – τη σκέψη μας.
Τα δελτία ειδήσεων από πολυθεματικά, πλέον ασχολούνται αποκλειστικά σχεδόν με τα δύο προαναφερθέντα ζητήματα. Μαζί με το κουτσομπολιό φυσικά που είναι το εθνικό μας σπορ...
Αυτή η ιδιαιτερότητα της εποχής έχει ως αποτέλεσμα να περνούν σε δεύτερη μοίρα κάποιες ειδήσεις, οι οποίες σε άλλες όχι τόσο μακρινές εποχές, θα ήταν ίσως και πρωτοσέλιδα.
Μια από αυτές, είναι η πρόταση του πρύτανη του ΑΠΘ για τη δημιουργία Πανεπιστημιακής Αστυνομίας, στα πρότυπα πολλών Ευρωπαϊκών και Αμερικανικών Πανεπιστημίων. (Καθημερινή, 4/9).
Επιτέλους, ένα ζήτημα - ταμπού για την πανεπιστημιακή κοινότητα, τίθεται επισήμως στη δημόσια ατζέντα. Σταματήσαμε να εθελοτυφλούμε, αναπαράγοντας στερεότυπα και απόψεις άλλων δεκαετιών και αποφασίσαμε να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα με όρους ρεαλισμού και λογικής.
Τελικά ίσως είμαστε πιο ώριμοι από όσο πιστεύαμε...
Ας αναλύσουμε λοιπόν το θέμα, για να διαπιστώσουμε αν και κατά πόσο τα μοντέλα άλλων χωρών μπορούν να αποτελέσουν πρότυπο για τη χώρα μας και την αναγκαία προσαρμογή της στο συγκεκριμένο ζήτημα.
Τα πανεπιστήμια ως χώροι εκπαίδευσης και ελεύθερης διακίνησης ιδεών, αποτελούν μια μικρογραφία της κοινωνίας, με όλες τις κατηγορίες ανθρώπων, όπως οπουδήποτε αλλού. Ως τέτοια, έρχεται αντιμέτωπη με την παραβατικότητα και το έγκλημα το οποίο ως κοινωνικό φαινόμενο παρουσιάζεται οπουδήποτε υφίσταται ανθρώπινη παρουσία και δραστηριότητα.
Τα δε ελληνικά πανεπιστήμια έχουν τα γνωστά εγγενή προβλήματα παραβατικότητας, τα οποία παγιώθηκαν επί σειρά ετών σε σημείο που να έρχονται αυτομάτως στο μυαλό μας κάθε φορά που σκεφτόμαστε την ανώτατη παιδεία στην Ελλάδα.
Η παρούσα κυβέρνηση υλοποιώντας την προεκλογική της δέσμευση και εκφράζοντας την κοινωνική πλειοψηφία, αποφάσισε να δώσει ένα τέλος στη στρέβλωση αυτή, καταργώντας το κακώς εννοούμενο άσυλο και δίνοντας τη δυνατότητα στις δυνάμεις ασφαλείας να παρεμβαίνουν, όταν τελούνται αδικήματα.
Η ρύθμιση δεν ήταν μόνο νομοθετική. Επιβεβαιώθηκε και η πολιτική βούληση για να τελειώνουμε επιτέλους με φαινόμενα που δεν περιποιούν τιμή στη δημοκρατία μας.
Το πρώτο βήμα λοιπόν έγινε. Το επόμενο βήμα τώρα που κοινωνία και Πανεπιστήμιο ωρίμασαν, είναι να αποδώσει το κράτος τους πανεπιστημιακούς χώρους στους νόμιμους χρήστες τους, δηλαδή σε καθηγητές, φοιτητές και προσωπικό.
Όταν όμως σου δίνουν έναν χώρο, μαζί με την ελευθερία και την ανεξαρτησία, σου αποδίδεται και ευθύνη. Η εύρυθμη λειτουργία προϋποθέτει προστασία. Τα ιδανικά της μόρφωσης, της έρευνας, της διακίνησης ιδεών τα προστατεύεις. Μέχρι τώρα, στρουθοκαμηλίζοντας αφήναμε το θέμα της προστασίας εκτός συζήτησης.
Σαν να πρόκειται να το κάνει κάποιος άλλος για μας…
Τα πανεπιστήμια έχουν και αυτά τα δικά τους "σύνορα", τα οποία επιβάλλεται να φυλαχθούν για να διασφαλιστεί η ευημερία εντός αυτών. Ξεκινάμε με το θέμα της αρμοδιότητας.
Επικεφαλής της πανεπιστημιακής αστυνομίας (πρέπει να) είναι ο κατά τόπους επικεφαλής της Πρυτανικής αρχής. Αυτός που είναι υπεύθυνος για την εύρυθμη λειτουργία του πανεπιστημιακού ιδρύματος, αυτός θα έχει και την ευθύνη της φύλαξης. Αντιλαμβάνομαι, ότι λόγω των προαναφερθέντων παγιωμένων στρεβλών καταστάσεων, μπορεί οι πρυτανικές αρχές να επιθυμούν να πετάξουν την "καυτή πατάτα" της αστυνόμευσης των χώρων τους από πάνω τους. Αυτό όμως λέγεται ευθυνοφοβία και επιβάλλεται να σταματήσει.
Αυτός που ηγείται αυτός κατευθύνει, αυτός και θα κρίνεται για τις αποφάσεις του. Εξουσία χωρίς ευθύνη και λογοδοσία, είναι ευνουχισμένη. Πουκάμισο αδειανό.
Ο ηγέτης δεν αποδέχεται μόνο τις εύκολες ή συμβατές με τις επιθυμίες του αρμοδιότητες αλλά και αυτές που βαραίνουν, πιέζουν και απαιτούν ψυχικό κάματο. Δεν θα δεχόμασταν ποτέ καπετάνιο, ο οποίος δεν θέλει να ασχοληθεί με το θέμα της ασφάλειας. Γιατί να δεχτούμε πανεπιστημιακό "καπετάνιο" που κάνει το ίδιο;
Η συνολική ευθύνη καταλήγει πάντα σε έναν και αυτός πρέπει να είναι ο φυσικός ηγέτης ενός πανεπιστημιακού φορέα.
Προχωρούμε σε θέματα στελέχωσης, εκπαίδευσης και επιχειρησιακής δράσης.
Η διεθνής εμπειρία – κυρίως από τις ΗΠΑ που έχουν εδώ και πολλά χρόνια campus police– δείχνει ότι τα στελέχη της είναι ανακριτικοί υπάλληλοι και έχουν πλήρεις αστυνομικές αρμοδιότητες εντός των πανεπιστημιακών ορίων.
Εκ του Νόμου, διεξάγουν αστυνομικές έρευνες για όλα τα αδικήματα που τελούνται εντός πανεπιστημιακών χώρων. Από τροχαίες παραβάσεις, κλοπές, ζητήματα τάξης και εύρυθμης τέλεσης των μαθημάτων, μέχρι βίαια κακουργήματα, στα οποία όμως ανάλογα με τη σοβαρότητα της υπόθεσης, υποχρεούνται να συνεργαστούν με τις τοπικές αρχές.
Τα στελέχη οπλοφορούν και η χρήση των όπλων υπάγεται...
στους νόμους που διέπουν τη χρήση όπλων, όλων των σωμάτων ασφαλείας.
Το ζήτημα της εκπαίδευσης των στελεχών της πανεπιστημιακής αστυνομίας είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της υγιούς λειτουργίας του σώματος. Ως εκ τούτου, η εκπαίδευσή τους πρέπει να γίνει θεσμικά. Το μοναδικό θεσμικά αρμόδιο Σώμα για την εκπαίδευση ενός νεοσύστατου οργανισμού ασφάλειας είναι η Ελληνική Αστυνομία, σε κάποια από τις παραγωγικές της σχολές. Οι αρχές αστυνόμευσης, η νομική γνώση, η ανακριτική καθώς και η πρακτική εκπαίδευση πρέπει να δοθούν από τα στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. Με αυτόν τον τρόπο, θα επιτευχθεί η ομοιόμορφη αστυνόμευση και θα εμπεδωθεί η κουλτούρα του επαγγελματισμού.
Επίσης, έτσι θα εμπεδωθεί το συναδελφικό κλίμα που είναι προ-απαιτούμενο για την αγαστή συνεργασία, όταν το απαιτήσουν οι συνθήκες. Οι αστυνομικοί της ΕΛ.ΑΣ οφείλουν να αντιμετωπίζουν τους μελλοντικούς πανεπιστημιακούς αστυνομικούς ως συνάδελφους.
Σε επίπεδο συμβολισμού, οι στολές του προσωπικού θα πρέπει να έχουν το έμβλημα του κάθε πανεπιστημίου το οποίο θα συμβολίζει την ανεξαρτησία και την αυτονομία του πανεπιστημιακού χώρου, καθώς και την αποφασιστικότητα των πανεπιστημιακών αρχών να προστατεύσουν φοιτητές και καθηγητές από κακόβουλες πράξεις.
Τέλος, προτείνεται η ηγεσία του νέου σώματος να προέρχεται από τις τάξεις της ΕΛ.ΑΣ και να είναι ενιαία για όλα τα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας.
Η πολιτική και κοινωνική ωριμότητα ενός λαού κρίνεται από τις επιλογές του.
Μετά τις επιτυχείς εξετάσεις που δώσαμε ως χώρα (και εξακολουθούμε να δίνουμε) στην πανδημία, στο προσφυγικό και στα ελληνοτουρκικά, καιρός είναι να προχωρήσουμε σε μια επιλογή, η οποία θα αποτελέσει την "επανάσταση του αυτονόητου".
Πρόοδος χωρίς ασφάλεια δεν νοείται.
Ακαδημαϊκή ελευθερία κ πρόοδος χωρίς προστασία είναι το απόλυτο Ελληνικό παράδοξο.
Ας ωριμάσουμε γενικώς!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου