«Η Ελλάδα είναι ένας διαρκής εμφύλιος». Η φράση του κ. Ινδαρέ
εντυπωσίασε, συγκίνησε, πέρασε από στόμα σε στόμα και από πληκτρολόγιο
σε πληκτρολόγιο. Πόσο μάλλον που την είπε ένας άνθρωπος ο οποίος μόλις
είχε συλληφθεί. Θα μπορούσε να είναι τίτλος έντεχνου τραγουδιού ή και
βραβευμένης ταινίας του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης σε κάποια από τις
δεκαετίες της μεταπολίτευσης.
Φίλοι καλοί μάς συνέστησαν να τη
συλλογιστούμε.
Συλλογιζόμενος, λοιπόν, να ξεκαθαρίσω ότι κατά τη γνώμη
μου «η Ελλάδα δεν είναι ένας διαρκής εμφύλιος». Ορισμένοι προσπαθούν να
την κάνουν να μοιάζει με χώρα σε διαρκή εμφύλιο είτε για να αξιοποιήσουν
πολιτικά το πνεύμα του μακαρίτη είτε γιατί δεν μπορούν παρά να σκεφτούν
με όρους πάλης και σύγκρουσης. Στο πρόσφατο παρελθόν προσπάθησαν να
φέρουν τη χώρα στα μέτρα του εμφυλίου, με την καταστροφή της Αθήνας το
2008, την πλατεία των Αγανακτισμένων, το δημοψήφισμα. Δεν τα κατάφεραν.
Αντιθέτως, έφερναν την κοινωνία όλο και κοντύτερα σε μια κατάσταση
πολέμου όλων εναντίον όλων, κατάσταση που επικρατεί, όπως έχει γράψει ο
Χομπς, όταν ο κρατικός μηχανισμός αδυνατίζει.
Από την άλλη, σε κοινωνικές φωλιές επικρατεί η παιδεία του εμφυλίου. Και
δεν είναι μόνον οι μπαχαλάκηδες ή οι καταληψίες. Σκέφτομαι από προχθές
ότι αν έχεις περάσει τη ζωή σου βλέποντας τις ελληνικές ταινίες των
τελευταίων δεκαετιών, με τη μακρόσυρτη και αφόρητα βαρετή κλάψα για τον
εμφύλιο και τα δεινά του, στο τέλος φτάνεις να πιστέψεις ότι αυτή είναι η
Ελλάδα. Επειδή δε το μυθιστόρημα και ο κινηματογράφος είναι συναφείς
αφηγήσεις, το ίδιο κινδυνεύεις να πάθεις αν έχεις υπερκαταναλώσει
ελληνικό βιβλίο της ιδίας περιόδου.
Από την άλλη, αν είσαι
κινηματογραφιστής και έχεις δει έστω δύο αμερικανικά αστυνομικά, θα
ξέρεις ότι οι καταδρομικές επιχειρήσεις της αστυνομίας δεν γίνονται ποτέ
με το γάντι. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι αστυνομικοί δεν παρακαλούν.
Δίνουν εντολές ακόμη και στον πολίτη. Και αν ο πολίτης παρακούσει ή δεν
τους συνδράμει, τότε συλλαμβάνεται ως ύποπτος. Πάντως, δεν τηλεφωνεί
στον ΣΚΑΪ για να κάνει ζωντανή μετάδοση. Προσπαθώ να φαντασθώ τι θα
γινόταν με τη γαλλική ή την αμερικανική αστυνομία σε μια αντίστοιχη
περίπτωση.
Ο «εμφύλιος» είναι ένα κοινωνικό σύνδρομο. Ταλανίζει τον φαντασιακό
ορίζοντα, τον τρόπο που πολλοί βλέπουν την ιστορία μας, τον τρόπο με τον
οποίο αντιμετωπίζουν τη ζωή μας.
Τον θεωρούν κάτι σαν συγγενή καταδίκη,
σαν την κατάρα του Λάιου.
Σχεδόν τον λατρεύουν, διότι τους δίνει την
εύκολη απάντηση σε κάθε τους ερώτημα.
Με δυο λόγια...
μάλλον είναι
αρμοδιότητα της ψυχιατρικής παρά αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου