RADAR: Ο ΑΓΡΥΠΝΟΣ ΦΡΟΥΡΟΣ: ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΓΑΛΛΙΑ: Πνοή ανανέωσης για την Ευρώπη η εκλογή Μακρόν

Η μεγάλη, αν επιβεβαιωθούν τα exit polls, αποψινή νίκη του Εμανουέλ Μακρόν είναι πάνω από όλα μια προσωπική επιτυχία του ταλαντούχου Γάλλου πολιτικού με τη μηδενική εμπειρία και ταυτόχρονα τον ενθουσιασμό του νεόκοπου που έρχεται να ανανεώσει το κομματικό σύστημα στη χώρα του και ενδεχομένως σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Ξεκινώντας σαν το απόλυτο αουτσάιντερ λίγους μήνες πριν τις εκλογές, χωρίς δικό του κόμμα και μηχανισμό, κατάφερε να αποτελέσει τον φιλοευρωπαϊκό αντίποδα της Μαριν Λεπέν, να πάρει την πρωτιά στον πρώτο γύρο εκτοπίζοντας τους υποψήφιους των δυο μεγάλων κομμάτων και να κερδίσει άνετα στον δεύτερο γύρο παρά το νέο σκάνδαλο χάκινγκ σε βάρος του επιτελείου του.

Η νίκη του δείχνει όμως ταυτόχρονα και τα όρια της επικεφαλής του Εθνικού Μετώπου (FN) Μαρίν Λεπέν, που δεν μπόρεσε να απογαλακτιστεί από την φιλοναζιστική σκιά του πατέρα της. Κάτι που φάνηκε στο τελευταίο ντιμπέιτ όταν ο μισαλλόδοξος λόγος της αποκαλύφθηκε και υπονόμευσε τελικά όλη την προηγούμενη επιχείρηση να κατασκευάσει ένα μετριοπαθές προφίλ. Ενδεικτικός είναι και ο αποψινός αντιδημοκρατικός αποκλεισμός δέκα ΜΜΕ από την εκλογική βραδιά στο στρατηγείο του Εθνικού Μετώπου, που εξώθησε τη γαλλική εφημερίδα Le Monde να αποχωρήσει, σε ένδειξη αλληλεγγύης, από την κάλυψη του κόμματος.

Η άνετη επικράτηση του Μακρόν συνιστά καίριο πλήγμα στην προσπάθεια του αριστερού ηγέτη Ζαν Λυκ Μελανσόν να τηρήσει ίσες αποστάσεις μεταξύ Μακρόν και Λεπέν, αποδαιμονοποιώντας την δεύτερη.

Το ίδιο ισχύει και για μερίδα ψηφοφόρων του Φρανσουά Φιγιόν και του γκολικού Νικολά Ντιπόν-Ενιάν, ο οποίος προαλείφονταν για πρωθυπουργός σε περίπτωση επικράτησης της. Η ρεπουμπλικανική -με τη γαλλική έννοια του όρου-υγειονομική ζώνη κατά του Εθνικού Μετώπου επέζησε παρά τις διαρροές και τη μεγάλη αποχή, τη μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί στο δεύτερο γύρο από το 1969. (Σύμφωνα με τη Le Monde, στις περιοχές στις οποίες σημείωσε μεγάλα ποσοστά ο Μελανσόν, η συμμετοχή ήταν υπερβολικά χαμηλή). Ο αριστεροδεξιός σχετικισμός του "ni-ni" (ούτε-ούτε) δεν στάθηκε ευτυχώς αρκετός να αναδείξει πρόεδρο της Γαλλίας την επικεφαλής του FN. Παράλληλα ο Μακρόν απέδειξε, με κορυφαία στιγμή του την τελευταία τηλεμαχία με τη Λεπέν, ότι ο διάλογος με τους λαϊκιστές είναι εφικτός, αρκεί οι όροι να προσδιοριστούν από το αντίπαλο στρατόπεδο. Όπως επισημαίνει ο Γερμανός καθηγητής στο Πρίνστον, Γιάν Βέρνερ Μιλερ, στο βιβλίο "Τι είναι λαϊκισμός;" (εκδόσεις Πόλις, 2017): "Το να μιλάς με τους λαϊκιστές δεν είναι ακριβώς το ίδιο με το να μιλάς όπως οι λαϊκιστές. Είναι δυνατόν κάποιος να εξετάσει σοβαρά τα προβλήματα που θέτουν χωρίς να αποδέχεται το πλαίσιο μέσα στο οποίο το θέτουν".

Το μήνυμα από την σημερινή αναμέτρηση...

αναμένεται να εμπνεύσει πολλές ακόμη ευρωπαϊκές χώρες με πρώτη τη Γερμανία που προσέρχεται στις κάλπες τον Σεπτέμβριο.

Εκεί η καγκελάριος Άνγκελα Μερκελ ανακτά την παντοδυναμία της, όπως φάνηκε και στις σημερινές τοπικές εκλογές στο κρατίδιο του Σλέσβιχ Χολστάιν, ενώ η ευρωφοβική λαϊκίστικη "Εναλλακτική για τη Γερμανία" (AFD) βρίσκεται σε οπισθοχώρηση. Δεν έχουν περάσει παρά τρεις μήνες από τη "Μαύρη Διεθνή" στη γερμανική πόλη του Κόμπλεντς όπου τον Ιανουάριο η πρόσφατα αποπεμφθείσα ηγέτης της AFD, Φράουκε Πέτρι, η Λεπέν και ο επίσης χαμένος των πρόσφατων ολλανδικών εκλογών, ομοϊδεάτης της, Χέερτ Βίλντερς, ονειρεύονταν τα μεγαλεία του Ντόναλντ Τραμπ.

Ήδη πολλά σοσιαλδημοκρατικά και κεντροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη αναζητούν έναν εγχώριο Μακρόν που θα μπορούσε να διατυπώσει ένα θετικό όραμα για κάθε χώρα ξεχωριστά στο πλαίσιο πάντα μιας ενιαίας ΕΕ. Ο θριαμβευτής των γαλλικών προεδρικών εκλογών κατέστησε εκ νέου την ευρωπαϊκή ιδέα ελκυστική, υιοθετώντας έναν φιλοευρωπαϊκό πατριωτισμό. Δεν αποκλείεται ο Μακρόν να αποτελεί τελικά την ευρωπαϊκή απάντηση στην εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ. Την αντίδραση της Ευρώπης στην μέχρι πρότινος νομοτελειακή-όπως φαινόταν-επικράτηση του λαϊκισμού σε όλο τον κόσμο.

Το είχε διαγνώσει σωστά από τον περασμένο Φεβρουάριο ο Ιβάν Κράστεφ, Βούλγαρος πολιτικός επιστήμονας και τακτικός αρθρογράφος στους Νιού Γιόρκ Ταιμς, ο οποίος ειχε πει οτι ίσως η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ αποτελέσει τη σωτηρία της ΕΕ. "Η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ έκανε την ευρωπαϊκή Ακροδεξιά πιο επιθετική και επηρμένη, περιορίζοντας ταυτόχρονα την προθυμία αναποφάσιστων ψηφοφόρων να ρισκάρουν και να δοκιμάσουν πιο ακραίες εναλλακτικές. Με τον ίδιο τρόπο που οι ύμνοι του Μπαράκ Ομπαμα στην ΕΕ δεν βοηθούσαν τους οπαδούς του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, έτσι και η αντιευρωπαϊκή ρητορική του Τραμπ δεν ενισχύει τους λαϊκιστές της ΕΕ. Οι ευρωπαϊκές ελίτ αδράττουν την ευκαιρία για να προωθήσουν την ανεξαρτησία των Ευρωπαίων και να μιλήσουν για τα εθνικά τους συμφέροντα. Συνεπώς η επανάσταση του Τραμπ ανοίγει το δρόμο για έναν φιλοευρωπαϊκό εθνικισμό", έγραφε τότε ο Κράστεφ και οι εξελίξεις τον δικαιώνουν.

Η συνέχεια δεν θα είναι εύκολη για τον νεοεκλεγέντα πρόεδρο της Γαλλίας. Καλείται τώρα να ριχθεί σε νέα εκλογική μάχη τον Ιούνιο ώστε το κίνημα του "Εμπρός" να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στην εθνοσυνέλευση, ένας στόχος που φαντάζει ιδιαίτερα δύσκολος. Σε αντίθετη περίπτωση θα υποχρεωθεί να συγκατοικήσει με μια εχθρική κοινοβουλευτική πλειοψηφία εξέλιξη που θα καταδικάσει πιθανότατα τη Γαλλία σε παραλυτική αδράνεια μετά από μια ούτως ή άλλως αποτυχημένη προεδρία του Φρανσουά Ολάντ. Ενδιαφέρον θα έχουν οι μετεκλογικές ζυμώσεις και στο Εθνικό Μέτωπο, οι επιδόσεις του στις βουλευτικές εκλογές του επόμενου μήνα αλλά και ενδεχόμενη κριτική στους χειρισμούς της Μαρίν Λεπέν. Το μεγάλο ζητούμενο είναι, τέλος, αν, σε μια αποθέωση του νεποτισμού, αναλάβει τα ηνία του ακροδεξιού κόμματος η σκληροπυρηνική ανιψιά της, η 27χρονη Μαριόν για να επιχειρήσει να πετύχει το 2022 όσα άφησαν στη μέση ο παππούς κι η θεία της.