ΙΣΛΑΜ - ΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Ο Θεός δεν έχει πάντα δίκιο

Του ΤΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ

Το Charlie Hebdo δεν είναι ένα τυχαίο έντυπο, όπως δεν ήταν τυχαίοι σκιτσογράφοι και ο διευθυντής του Chab ή ο Wolinski, δύο από τα θύματα της χθεσινής μαζικής δολοφονίας. Σε μια χώρα όπως η Γαλλία, όπου η πολιτική ορθότητα, ακόμη και στους κύκλους των διανοουμένων, θυμίζει πολλές φορές κοινότητα πουριτανών, το περιοδικό αυτό είχε ταυτίσει την αιρετική τοποθέτηση με την ελευθερία της έκφρασης.  

Γεννήθηκε το 1970, όταν διαδέχθηκε το επίσης σατιρικό Hara Kiri, το οποίο τότε είχε κλείσει επειδή είχε σαρκάσει τον θάνατο του στρατηγού Ντε Γκωλ. Εκλεισε για μία ακόμη φορά το 1981 λόγω χαμηλής κυκλοφορίας και επανεκδόθηκε μερικά χρόνια αργότερα για να σατιρίζει συστηματικά όλες τις αγκυλώσεις της γαλλικής κοινωνίας, από την πολιτική ορθότητα των γερασμένων επαναστατών του Μάη του ’68 ώς τον Πάπα, τους Εβραίους και εννοείται τους μουσουλμάνους.  

Πολλούς θύμωνε, πολλοί θα ήθελαν να μην υπάρχει, άλλοι το έσυραν στα δικαστήρια, όμως μόνον οι τζιχαντιστές έκριναν πως πρέπει να καταδικάσουν σε θάνατο τους δημιουργούς του.  

Η δολοφονία ανθρώπων εξαιτίας των ιδεών τους είναι μια πράξη την οποία ο δυτικός πολιτισμός έχει καταδικάσει ως ειδεχθή και την έχει εξορίσει από τα σύνορά του, από τότε που η δημοκρατία κέρδισε τον πόλεμο κατά του ολοκληρωτισμού. 

Η ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης μπορεί σήμερα να μοιάζει προφανής και αυτονόητη, όμως είναι μία από τις κατακτήσεις του δυτικού πολιτισμού και της ευρωπαϊκής ιστορίας. Ακόμη και στους αιώνες της Ιεράς Εξέτασης υπήρχε ζωτικός χώρος για τον Γαλιλαίο και την παραγωγή ιδεών που διεκδικούσαν την ελευθερία της κριτικής σκέψης. Και ήταν αυτές που τελικά επεκράτησαν.
Η ειρωνεία βέβαια είναι πως το τελευταίο τεύχος του περιοδικού κυκλοφόρησε με εξώφυλλο που σαρκάζει τον Μισέλ Ουελμπέκ. Στο τελευταίο του μυθιστόρημα, με τον τίτλο «Υποταγή», ο επίσης αιρετικός μυθιστοριογράφος προβάλλει το μέλλον της Γαλλίας στο 2022, όπου το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν χάνει τις εκλογές και η Γαλλία αποκτά τον πρώτο ισλαμιστή της πρόεδρο. Το εξώφυλλο του περιοδικού τον παριστάνει ντυμένο μάγο ο οποίος προβλέπει ότι το 2015 θα χάσει τα δόντια του και το 2022 θα γιορτάσει το Ραμαζάνι. Ο ίδιος διαμαρτυρήθηκε διότι στα υπόλοιπα ελαττώματά του, τον μισογυνισμό και τον σεξισμό, τώρα του προσθέτουν και την ισλαμοφοβία.  

Αν μη τι άλλο, η επίθεση κατά του Charlie Hebdo είναι η πιο σοβαρή απάντηση σε όσους υποστηρίζουν πως η Ευρώπη δεν έχει κανένα άλλο έρεισμα εκτός από τη νομισματική της ένωση και την ενιαία αγορά της. Είναι η απόδειξη πως η Γηραιά Ηπειρος εξακολουθεί να διατηρεί την πολιτισμική φυσιογνωμία που έφτιαξε την ιστορία της. Στην επικράτειά της, στις κοινωνίες της, η ανοχή απέναντι στην ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης έχει την ίδια ιερότητα με αυτήν που στην επικράτεια του Ισλάμ διακρίνει τον θρησκευτικό φανατισμό.
Είναι μάλλον βέβαιο πως μετά τη μαζική δολοφονία στο Charlie Hebdo η πολυπολιτισμική κοινωνία που η πολιτική ορθότητα εμφάνιζε σαν τον επί γης παράδεισο πλησιάζει όλο και περισσότερο στην ιδέα της κόλασης.  

Και για να είμαι ειλικρινής, δεν μπορώ να καταλάβω όσους το μόνο που έχουν να πουν είναι να εκφράσουν τον φόβο τους για την άνοδο της ξενοφοβίας και της ισλαμοφοβίας. Είναι σαν αυτούς που μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα το μόνο που σκέφτονται είναι ότι θα αυξηθεί η καταστολή. 

Πώς θα αντέξει η ευρωπαϊκή κοινωνία την ολοένα και αυξανόμενη πίεση ενός Ισλάμ που μεταφράζει την αδυναμία κατανόησης των πολιτισμικών της κατακτήσεων σε δολοφονικό μίσος;  

Εχουμε ακόμη περιθώρια να αντιμετωπίζουμε την όλη υπόθεση με τη μακάρια αφέλεια του βολταιρικού Καντίντ ή μήπως οφείλουμε να επαναπροσδιορίσουμε τα όρια και το ύφος της πανιερότατης ανοχής μας;