"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ: Κατακερματισμός και θρησκευτικές αντιπαραθέσεις



Μαύρα και κίτρινα τσιμεντένια οδοφράγματα κόβουν τους δρόμους που οδηγούν προς αυτή την απομονωμένη σουνιτική περιοχή, όπου ξένοι σουνίτες στρατιώτες σε τεθωρακισμένα οχήματα φυλάνε τις επαύλεις της βασιλικής οικογένειας και της επιχειρηματικής ελίτ.


 

Πέρα από αυτή την περιοχή βρίσκονται εξαθλιωμένα χωριά σιιτών, σχεδόν το 70% των πάνω από 650.000 κατοίκων του Μπαχρέιν, όπου η αστυνομία αψιμαχεί με νεαρούς που εκτοξεύουν πέτρες και κάνουν χρήση αυτοσχέδιων όπλων. Αυτές οι μάχες είναι η επέκταση των σεκταριστικών εχθροπραξιών που είναι το ίδιο παλαιές με το Ισλάμ. Αλλά είναι και μια εκδήλωση μιας ριζοσπαστικής ανακατάταξης των δυνάμεων σε όλη την περιοχή στον απόηχο της αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ και των επαναστάσεων της Αραβικής Ανοιξης.


 

Αυτό το νησιωτικό κράτος ανοιχτά της ανατολικής ακτής της Σαουδικής Αραβίας ήταν το πρώτο μέρος όπου οι αξιώσεις της Αραβικής Ανοιξης για ίσα δικαιώματα και δημοκρατική διακυβέρνηση αναγεννήθηκαν σε μια σεκταριστική βεντέτα, και αρχικά έδειχνε να είναι ανωμαλία στον κανόνα.


 

Τώρα οι συγκρούσεις μεταξύ σουνιτών και σιιτών συνταράσσουν το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής - απειλώντας να εξαφανίσουν τα σύνορα κρατών όπως η Συρία και το Ιράκ, να αποσταθεροποιήσουν το Μπαχρέιν και τον Λίβανο και να επιταχύνουν τους περιφερειακούς ανταγωνισμούς ισχύος μεταξύ του σιιτικού Ιράν και της σουνιτικής Σαουδικής Αραβίας. Ακαδημαϊκοί και ακτιβιστές λένε ότι η σεκταριστική βία που έχει ξεσπάσει στη Μέση Ανατολή δεν είναι απλά η απελευθέρωση των θρησκευτικών εχθροτήτων, άλλοτε καταπιεσμένων από τους κοσμικούς μονάρχες της περιοχής.


 

Αντίθετα, λένε οι θρησκευτικές αντιπαλότητες, επανήλθαν στο προσκήνιο και χρησιμοποιούνται για πολύ συγκεκριμένους σκοπούς. «Υπάρχουν δυνάμεις που διατηρούν την ένταση ζωντανή με σκοπό ένα μεγαλύτερο κομμάτι στην πίτα» είπε ο Σεΐχ Μαϊτάμ αλ Σαλμάν, ένας σιίτης μουσουλμάνος που βρισκόταν υπό κράτηση επί εννέα μήνες και υπέστη βασανιστήρια από την αστυνομία του Μπαχρέιν το 2011 επειδή υποστήριξε την εξέγερση.


 

Η πλατεία Μαργαριταριού, όπου οι διαδηλωτές πραγματοποίησαν μια καθιστική διαμαρτυρία που διήρκεσε μία εβδομάδα πριν από τρία χρόνια, τώρα είναι μόνιμο στρατόπεδο - το ομώνυμο μνημείο κατεδαφίστηκε μία ημέρα του Μαρτίου το 2011, όταν οχήματα και στρατιωτικές δυνάμεις από γειτονικές σουνιτικές μοναρχίες κατέφθασαν για να καταστείλουν το σιιτικό φιλοδημοκρατικό κίνημα.


Από τη στιγμή που ξέσπασε, ωστόσο, το σεκταριστικό μίσος είναι απρόβλεπτο και δύσκολο να ελεγχθεί και μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ σε όσους προσπάθησαν να το εκμεταλλευθούν. 


Στη Συρία για παράδειγμα, η κυβέρνηση του προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ και οι ιρανοί υποστηρικτές του προσπάθησαν να παρουσιάσουν το κίνημα σαν προσπάθεια αρπαγής της εξουσίας από μια συγκεκριμένη ομάδα σουνιτών εξτρεμιστών, με σκοπό να συσπειρώσουν εναντίον τους τους χριστιανούς και άλλες θρησκευτικές μειονότητες. Τώρα η συριακή εξέγερση έκανε πραγματικότητα τους χειρότερους σεκταριστικούς φόβους - και απείλησε την ασφάλεια όχι μόνο της οικογένειας Ασαντ αλλά και του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας.


 

Οι πιο επικίνδυνοι σουνίτες εξτρεμιστές μεταξύ των ανταρτών, το Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και στη Συρία, κατέλαβαν μια μεγάλη έκταση εδαφών στα δύο κράτη και κομπάζουν για την εκτέλεση εκατοντάδων σιιτών και την καταστροφή των τζαμιών τους. Η καταστροφική μανία του το έφερε στο κατώφλι τόσο της ιρακινής κυβέρνησης στη Βαγδάτη, συμμάχου του Ιράν, όσο και της σαουδαραβικής μοναρχίας, που εδώ και καιρό θεωρεί αυτούς τους εξτρεμιστές απειλή για την εξουσία της.  


Σε όλη την περιφέρεια το ξέσπασμα του σεκταριστικού μίσους έχει ακολουθήσει ένα συγκεκριμένο σχέδιο: 

 Η αποδυνάμωση των παλαιών κρατών οδηγεί τους ανήσυχους πολίτες πίσω στην αναζήτηση σεκταριστικής ταυτότητας, ενώ οι ανασφαλείς ηγέτες περιβάλλονται από άτομα που συστηματικά αποξενώνουν όσους δεν ανήκουν στις δικές τους φατρίες.


 

Η κυβέρνηση του Μπαχρέιν κατηγόρησε τους σιίτες αντιπάλους του ότι έχουν στην κατοχή τους όπλα και ότι σχεδιάζουν τη βίαιη ανατροπή της μοναρχίας με τη βοήθεια του Ιράν. Πολλοί στα κόμματα της αντιπολίτευσης τώρα λένε ότι η μόνη ελπίδα είναι μια περιφερειακή ειρήνη που θα περιλαμβάνει και τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν και θα μπορούσε να μετριάσει τους φόβους της βασιλικής οικογένειας για κάθε είδους παραχώρηση προς τη σιιτική πλειοψηφία. Ηγέτες της αντιπολίτευσης υποστηρίζουν ότι ενώ το Μπαχρέιν είναι το επόμενο μέρος που μπορεί να εκραγεί, την ίδια στιγμή έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει παράδειγμα διαμοιρασμού της εξουσίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: