ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ - ΚΥΠΡΙΑΚΟ: Ανοιχτή πληγή

Της ΝΕΦΕΛΗΣ ΤΖΑΝΕΤΑΚΟΥ

 

Λες και ο χρόνος σταμάτησε, για πάντα. Από τη στιγμή της βίαιης και απρόσμενης εκκένωσης τίποτε δεν άλλαξε, σαράντα χρόνια μετά. Μόνο που η αίσθηση που έχεις δεν είναι εκείνη της ζωής, παρά το ότι έχεις ήδη διασχίσει την περίφημη «Νεκρή Ζώνη» και πλέον βρίσκεσαι στο υπό κατοχή τμήμα της Λευκωσίας, όπου όμως κατοικεί τόσος κόσμος, γηγενείς και έποικοι από τα βάθη της Τουρκίας. 

Μεσαιωνικά, νεοκλασικά και παραδοσιακά κτίσματα στέκονται ρημαγμένα, εγκαταλελειμμένα, αφημένα στη μοίρα τους· και ξαφνικά μπροστά σου ξεπροβάλλει ένα μοντέρνο κτήριο· είναι το πρώτο καζίνο, το οποίο με το που άνοιξαν τα οδοφράγματα το 2003 προσέλκυσε το ενδιαφέρον -δυστυχώς- των κατοίκων της κυπριακής πρωτεύουσας.

Ούτε τα καζίνα ωστόσο δίνουν ζωή στον τόπο, παρά τις φωτεινές επιγραφές. «Πώς είναι να μεγαλώνεις σε μία πόλη που μέχρι χθες ήξερες ότι δεν μπορούσες να πας παραπέρα; Που είχε όρια συγκεκριμένα, απαραβίαστα; Πώς είναι να ζεις σε μία πόλη που από το παράθυρό σου μπορεί και να έβλεπες το στρατιώτη να κάνει περιπολίες στο δρόμο και να στέκεται στο απέναντι πεζοδρόμιο;» είναι μία από τις ερωτήσεις προς μία παρέα εικοσάχρονων-εικοσιπεντάχρονων σήμερα αγοριών και κοριτσιών.

«Είναι ένα σοκ, το παίρνεις απόφαση όμως, το ξέρεις, ξέρεις ότι υπάρχει, αλλά από ένα σημείο και ύστερα παύεις να το βλέπεις. Δεν έχω περάσει ωστόσο ακόμη στα Κατεχόμενα, δεν θέλω, κάποια στιγμή μπορεί και να πάω» ήταν μία από τις απαντήσεις. 

«Δεν υπάρχει τίποτε χειρότερο, τίποτε πιο επικίνδυνο, από τη συνήθεια» επισημαίνει ένας άνθρωπος που αγαπά το μέρος όπου έζησαν οι γονείς του και όνειρό του είναι να μπορέσει να επιστρέψει στην πρώτη του γειτονιά, στην όμορφη Αμμόχωστο.

Πράγματι, έπειτα από λίγο καιρό υποθέτω πως δεν σου κάνει πλέον αίσθηση το ικρίωμα-κατάλοιπο βομβαρδισμένου ξενοδοχείου που αιωρείται πάνω από το κεφάλι σου στην παραλία της Αμμοχώστου.

Τουλάχιστον δεν φαίνεται πως προκαλεί το οποιοδήποτε συναίσθημα σε εκατοντάδες Βρετανούς τουρίστες, που πλέον επιλέγουν τα Κατεχόμενα για να περάσουν τις διακοπές τους.

Γιατί άλλωστε να τους ενοχλεί;

Η Αμμόχωστος δεν είναι πια μία «πόλη-φάντασμα», διαθέτει τα πάντα, μετατρέπεται με δυναμική σε τουριστικό προορισμό, με υπερσύγχρονα και υπερπολυτελή ξενοδοχεία. Επιπλέον, στα όρια της πόλης είναι υπό κατασκευή ένα θηριώδες πανεπιστημιακό campus, παρά το ότι τα πτυχία που δίνει κανονικά δεν θα πρέπει να αναγνωρίζονται πουθενά.

Το ζήτημα είναι ότι έχει περάσει πολύς, πάρα πολύς καιρός, και φαίνεται πως είναι πολύ δύσκολο πια να γίνουν πολιτικοί και ηθικοί συμβιβασμοί για την επίλυση του Κυπριακού.

Τι μπορείς να πεις σήμερα σε έναν Τουρκοκύπριο τρίτης γενιάς;

Τι μπορείς να πεις σε μία οικογένεια Ελλήνων Κυπρίων που εκδιώχθηκε από το σπίτι της πριν από σαράντα χρόνια;

Το πρόβλημα είναι πολυσύνθετο και πολυεπίπεδο και το ζήτημα είναι κατά πόσο έχει το δικαίωμα να κάνει κανείς συστάσεις και να δίνει κατευθύνσεις από την Αθήνα για το τι πρέπει να γίνει.

Πάντως, εάν κάποιος διαθέτει έστω και κάποια ελάχιστα ρινίσματα υγιούς αγάπης για τον Ελληνισμό εν γένει, αφήνει την Κύπρο με έναν κόμπο στο λαιμό. 

Ειδικά όταν στρέφεις το κεφάλι προς τη Λευκωσία για ένα τελευταίο αντίο και αντικρίζεις αυτό το χαραγμένο έκτρωμα, που μάλιστα φωταγωγείται τα βράδια, στην πλαγιά του Πενταδάκτυλου, με την τεράστια τουρκική σημαία.