Οταν προ καιρού φίλος εκπαιδευτικός μού είχε αποκαλύψει πως το
τελευταίο φύλλο ποιότητος συναδέλφου του έχει συνταχθεί το σωτήριον έτος
1981, η αλήθεια είναι ότι δεν έπεσα ακριβώς από τα σύννεφα. Δεν
μπορούσα βέβαια να υποψιαστώ το βάθος του ιστορικού χρόνου. Οπως και
κανείς μας δεν μπορούσε να υποψιαστεί το βάθος του προβλήματος σε ένα
σωρό άλλους τομείς. Αν και όλοι ξέραμε ότι οι κανόνες δημοκρατικότητας
που είχαμε θεσπίσει απέκλειαν κάθε δυνατότητα αξιολόγησης, ιεράρχησης.
Ασχέτως δε ευθυνών της πολιτικής ηγεσίας, μόνον κριτές που έχουν θέσει
εαυτούς υπεράνω κρίσης, όπως οι εκπαιδευτικοί, μπορούν να δεχθούν το
κοινωνικά άδικο μέτρο εξετάσεων που δεν υπολογίζουν τη βάση του δέκα,
κοινώς καταργούν οι ίδιοι τα όρια της κρίσης τους. Σε μια συνάντηση
εκπαιδευτικών θυμάμαι κάποιον απ’ αυτούς, εκ των παλαιοτέρων, ο οποίος
αγανακτισμένος δήλωνε ότι δεν μπορεί πια να ακούει συναδέλφους του να
υποστηρίζουν ότι αυτοί κρίνονται κάθε μέρα από τα ματάκια των παιδιών
που τους κοιτούν στην τάξη.
Με εύλογη δυσπιστία άκουσα και την είδηση πως στο σχέδιο «Αθηνά»
περιλαμβάνεται και η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Δυσπιστία απέναντι
στους μηχανισμούς αξιολόγησης, δυσπιστία κυρίως απέναντι στον τρόπο που η
έννοια της αξιολόγησης και η αποδοχή των κριτηρίων θα γίνουν δεκτές από
την εκπαιδευτική κοινότητα.
Οταν έχεις κατοχυρώσει το δικαίωμα να μην
κρίνει κανείς το έργο σου, πώς ξαφνικά, από τη μια μέρα στην άλλη, θα
δεχτείς κριτές;
Οταν έχεις αποδεχθεί την ομερτά τού «μη κρίνετε ίνα μη
κριθήτε», πώς θα αποδεχθείς κανόνες βάσει των οποίων μπορείς να
αξιολογηθείς;
Μου φάνηκε κατά συνέπεια απολύτως φυσιολογική η αντίδραση
της ΟΛΜΕ, η οποία θεωρεί την αξιολόγηση αυταρχικό μέτρο και ζητάει από
τα μέλη της να αναρτήσουν πανό σε όλα τα σχολεία της χώρας κατά του
Μνημονίου, της τρόικας και των λοιπών αντιδημοκρατικών δαιμονίων. Οπως
και φυσιολογική θεωρώ την αντίδραση του υπουργείου το οποίο, για να μη
διαταράξει την κοινωνική ειρήνη, από ό,τι έμαθα αποφάσισε να «παγώσει»
το μέτρο. Απόδειξη ότι ούτε το ίδιο το υπουργείο εμπιστεύεται την
αξιολόγηση που το ίδιο προτείνει.
Πόσο ωραίο ρήμα αυτό το «παγώνω». Εξίσου ωραίο με την έννοια του
διαλόγου. Κάνω διάλογο, και όσο κάνω διάλογο, παγώνω τη ζωή προκειμένου
να κάνω διάλογο. Η ουσία της δημοκρατίας είναι ο διάλογος, και
προκειμένου να σώσουμε την ουσία της δημοκρατίας, θα κάνουμε διάλογο
εσαεί. Οσο για τους κατ’ εξοχήν ενδιαφερομένους, για τα παιδιά, αυτά άσ’
τα να αποστηθίζουν για να αξιολογηθούν από την κρεατομηχανή των
εξετάσεων.
Ο Καρλ Πόπερ έλεγε πως υπήρχε μία φυλή κάπου στην Ινδία που πίστευε πως ο
τίγρης είναι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου. Κι όταν τον ρώτησαν ποια
είναι αυτή η φυλή, απάντησε ότι κανείς δεν ξέρει, γιατί την έφαγαν οι
τίγρεις. Το ίδιο μπορεί κανείς να πει και για τον τρόπο που οι
εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν τη μέση εκπαίδευση. Μπορεί να έχει φαγωθεί
εκατό φορές από τους τίγρεις της ανικανότητας, της μετριότητας, της
αδιαφορίας και της ωραίας αυθαιρεσίας, όμως, προς Θεού, χίλιες φορές
καλύτερα να ταριχεύσουμε το πτώμα παρά να το θάψουμε για να πάμε
παρακάτω. Κι αν τους πεις πως χωρίς μέση εκπαίδευση δεν υπάρχει
δημοκρατία, διότι η μέση εκπαίδευση είναι το όχημα ανανέωσης των
κοινωνικών τάξεων, από τα θρανία της το φτωχόπαιδο μπορεί να βγει
γιατρός, σου λένε έξω η τρόικα. Γιατί στο κάτω κάτω κι οι γιατροί τρεις
κι εξήντα παίρνουν. Κάποτε θα πρέπει να μετρήσουμε και την ευθύνη της
μέσης εκπαίδευσης στη μεταμόρφωση της ελληνικής κοινωνίας σε κοινωνία
της αρπαχτής.
Χάρη στη συγγραφική μου δραστηριότητα έχω επισκεφθεί πολλά λύκεια ανά
την επικράτεια. Την περασμένη Τρίτη ήμουν προσκεκλημένος στο Αρσάκειο
Θεσσαλονίκης. Συζητούσαμε με τα παιδιά της Γ΄ Λυκείου και τους καθηγητές
τους επί δύο ώρες. Ηταν παιδιά που είχαν το θάρρος της γνώμης τους,
αλλά και τον τρόπο να τη διατυπώσουν. Προκειμένου να απαντήσω στον
καταιγισμό των ερωτήσεων, έφτασα να πω πως κι εγώ έχω το ίδιο πρόβλημα
μαζί τους, πως είμαστε μια κοινωνία που είναι αναγκασμένη να αναθεωρήσει
τα πάντα στη ζωή της. Δεν ξέρω αν πρόσθεσα ανασφάλεια στην ήδη
υπάρχουσα, όμως ξέρω ότι η σοβαρότητά τους με ανάγκασε να είμαι
ειλικρινής μαζί τους. Σκέφτηκα ακόμη πόσο αυτά τα παιδιά, αλλά και όσοι
καθηγητές διδάσκουν παιδιά σαν κι αυτά, αδικούνται από την υποκρισία με
την οποία τους αντιμετωπίζουν.
Διότι η διαφορά μας από εκείνη τη φυλή της Ινδίας στην οποία αναφέρθηκε ο
Πόπερ είναι ότι εμείς δεν πιστεύουμε πως ο τίγρης είναι ο καλύτερος
φίλος του ανθρώπου. Υποκρινόμαστε πως το πιστεύουμε θεωρώντας πως και ο
τίγρης υποκρίνεται πως θέλει να μας φάει και στο τέλος θα τη γλιτώσουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου