Ραντεβού στα τυφλά Χριστόφια - Ερoγλου

Του ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ

Η ώρα της αλήθειας πλησιάζει για τη Λευκωσία, καθώς την Πέμπτη συναντώνται στη Νέα Υόρκη ο Κύπριος πρόεδρος, Δ. Χριστόφιας, και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Ν. Ερογλου, με τον γ.γ. του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν, μετά από μια μακρά περίοδο συνομιλιών που δεν έχουν οδηγήσει σχεδόν πουθενά.

Το άτυπο χρονοδιάγραμμα που έχουν επιβάλει οι διεθνείς μεσολαβητές αλλά και η Αγκυρα για λύση μέχρι το τέλος του χρόνου ασκεί αφόρητη πίεση στη Λευκωσία, η οποία αισθάνεται πια εγκλωβισμένη σε έναν μονόδρομο, που είτε θα πρέπει να αποδεχτεί συμβιβασμό με τις διχοτομικές προτάσεις του κ. Ερογλου είτε θα πρέπει να ανακαλύψει «οδό διαφυγής» για να μη φορτωθεί την ευθύνη για το ναυάγιο των συνομιλιών.

Οι δυο πλευρές προσέρχονται ουσιαστικά σε ένα ραντεβού στα τυφλά, καθώς η τριμερής, έρχεται σαν αποτέλεσμα των μεθοδεύσεων του μεσολαβητή Αλ. Ντάουνερ και όχι σαν φυσική συνέχεια συγκλίσεων στη διάρκεια των συνομιλιών, όπως θα ήταν το φυσιολογικό. Τόσο η Ουάσιγκτον όσο και ο ίδιος ο κ. Μπαν Κι Μουν έχουν εκφράσει επανειλημμένα τη θέση ότι δεν μπορεί να συνεχίζονται επ' άπειρον οι συνομιλίες και πρέπει να αναζητηθούν τρόποι για επίσπευση της διαδικασίας.

Η Αγκυρα έχει επιδοθεί σε μια πρωτοφανή επιχείρηση προβολής των θέσεών της, με τον πρόεδρο Γκιουλ να κάνει βαρυσήμαντες παρεμβάσεις από το Λονδίνο, τον πρωθυπουργό Ερντογάν από τη Σεούλ στο περιθώριο της συνάντησης των G20 και τους υπουργούς Εξωτερικών, Α. Νταβούτογλου, και Επικρατείας, Ε. Μπαγίς, από διάφορες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες που επισκέπτονται ασταμάτητα τις τελευταίες εβδομάδες.

Την ίδια στιγμή η Αθήνα δείχνει να παρακολουθεί εξ αποστάσεως τις εξελίξεις, μη θέλοντας να επιβαρύνει τις σχέσεις της με την κυβέρνηση Ερντογάν, αλλά και ορισμένους εταίρους στην Ε.Ε. Αυτή η αποστασιοποιημένη στάση φαίνεται να έχει ρίξει τις πρώτες σκιές μεταξύ της Αθήνας και της κυβέρνησης Χριστόφια.

Ο πρόεδρος Χριστόφιας με επιστολή του προς τον γ.γ. επιχειρεί να φέρει στην ατζέντα το πακέτο προτάσεων της ελληνοκυπριακής πλευράς, ζητώντας νέα, αξιόπιστη απογραφή πληθυσμού στα Κατεχόμενα, ώστε να καταδειχθεί το θέμα των εποίκων, αλλά και την πρόταση για διασύνδεση του εδαφικού με το περιουσιακό, καθώς και το θέμα της Αμμοχώστου.

Η κυπριακή πλευρά δηλώνει ότι έχει λάβει διαβεβαιώσεις (σ.σ. όση αξιοπιστία μπορεί να έχουν οι «δεσμεύσεις» του κ. Ντάουνερ) ότι στη Νέα Υόρκη δεν θα επιδιωχθεί ούτε αλλαγή της διαδικασίας ούτε εισαγωγή της επιδιαιτησίας. Η τριμερής πραγματοποιείται σε ένα ιδιαίτερα φορτισμένο περιβάλλον που διαμορφώνει σκηνικό εκβιαστικών πιέσεων για την ελληνοκυπριακή πλευρά.

Η αναμενόμενη Εκθεση του γ.γ. προς το ΣΑ του ΟΗΕ χρησιμοποιείται ως φόβητρο για τη Λευκωσία, ώστε να παραμείνει στις συνομιλίες και να αποδεχθεί τις διαδικαστικές προτάσεις του κ. Μπαν Κι Μουν, ενώ και οι εκθέσεις της Κομισιόν δείχνουν ότι πλέον η Αθήνα και η Λευκωσία δεν έχουν διάθεση, αλλά πιθανόν ούτε δυνατότητα, να παρέμβουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ετσι μπορεί μεν να διαπιστώνει η Κομισιόν την έλλειψη προόδου στο Κυπριακό, αλλά δεν απαντά στο κρίσιμο ερώτημα του τι θα πράξει η Ε.Ε. εφόσον η Τουρκία συνεχίζει να αγνοεί τις εκκλήσεις για εφαρμογή του Πρωτοκόλλου επέκτασης της Τελωνειακής Ενωσης με την Κύπρο, λόγος για τον όποιο παραμένουν παγωμένα οκτώ κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Η Τουρκία δεν κρύβει ότι θέλει να παίξει με το Κυπριακό εν όψει Δεκεμβρίου, ελπίζοντας ότι θα εξουδετερώσει έτσι το «κυπριακό εμπόδιο» που ορθώνεται στον δρόμο της καταδεικνύοντας ότι η ίδια έχει κάνει ό,τι της αναλογεί και επομένως το βάρος για το συνεχιζόμενο αδιέξοδο βαραίνει αποκλειστικά τη Λευκωσία. Οσο κι αν ακούγεται ως σχήμα οξύμωρο λόγω της διατήρησης κατοχικού στρατού στο νησί, πολλοί Ευρωπαίοι είναι έτοιμοι να δεχθούν την τουρκική επιχειρηματολογία.

Η Τουρκία επιδιώκει έτσι να στερήσει από το άλλοθι του Κυπριακού όλους όσοι στην Ευρώπη δεν επιθυμούν την πλήρη ένταξή της στην Ε.Ε.

Ταυτόχρονα όμως ακόμη και χώρες που αντιτίθενται στην ένταξη της Τουρκίας πιέζουν για κινήσεις καλής θέλησης προς την πλευρά των Τουρκοκυπρίων, ώστε στο διπλωματικό αυτό παζάρι να στερήσουν την Αγκυρα από το βασικό επιχείρημα που επικαλείται προκειμένου να μην εκπληρώνει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει.

Μπαράζ άρθρων

Βρετανικές τορπίλες κατά της Κύπρου

Παραμονές της συνάντησης χρησιμοποιήθηκαν και τα «μεγάλα όπλα» καθώς το Λονδίνο ξεσπάθωσε εναντίον της Κύπρου.

Μόνο τυχαία δεν θεωρείται η δημοσίευση σειράς άρθρων στους Financial Times, που επικρίνουν την έγερση του Κυπριακού ως εμποδίου για την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας αλλά και άρθρου του πρώην υπουργού Eξωτερικών της Βρετανίας Τζακ Στρο στους Times με το όποιο εισηγήθηκε, σε περίπτωση αποτυχίας των συνομιλιών Χριστόφια-Ερογλου, να προχωρήσει η επισημοποίηση της διχοτόμησης του νησιού.

«Oσοι μου ζητούν να σταματήσω θα πρέπει να σκεφτούν για πόσο ακόμη θα γίνεται ανεκτή αυτή η προσέγγιση που η μοναδική συνέπειά της είναι να παραλύει το μέλλον της Ε.Ε. με την Τουρκία», κατέληξε ο Βρετανός πολιτικός, αποκαλύπτοντας φυσικά και τα βαθύτερα κίνητρα της δημόσιας παρέμβασής του. 

ΕΘΝΟΣ